Termiz davlat universiteti iqtisodiyotva menejment kafedrasi

Mustaqil ishlash uchun masalalar
16.1-Masala.
Firmadagi asosiy fondlarning yil boshidagi to’la boshlang’ich qiymati mln.so’m, yil davomida olingan yangi asosiy fondlar qiymati 7,2 mln.so’m va chiqim qilingan asosiy fondlarning to’liq boshlan-g’ich qiymati 4 mln.so’m, qoldiq qiymati 0,8 mln.so’mni tashkil qiladi. Asosiy fondlarning yil boshiga eskirish summasi 18%, yillik amorti-zatsiya me’yori 13%. Aniqlang:Asosiy fondlarning yangilanish koeffitsiyentini; Asosiy fondlarning chiqib ketish koeffitsiyentini; Asosiy fondlarning yaroqlilik koeffitsiyentini.
16.2-Masala.Quyidagi jadvalda korxona bo’yicha asosiy fondlar balansi keltirilgan:

Ko’rsatkichlar	"Uchqun" MCHJ
	Yil boshiga qoldiq	Kelib tushgan		CHiqim qilingan				Yil oxiridagi qoldiq
		Jami	SH.j. yangi		Jami	Amor-tizatsiya	CHiqim
Bino	7583				3749	3749
Inshoot	112				76	76
Uzatish moslamalari	124				117	117
Mashina va jihozlar	69414	27065	2706		65691	65524	167
Transport vositalari	539				431	431
Boshqa asosiy fond-lar	272				264	264
Jami						70161

Korxona asosiy fondlar balansini tuzing va uning asosida quyidagilarni aniqlang: 1. Asosiy fondlarning yil oxiridagi qiymatini; 2. Asosiy fondlarning mutlaq o’zgarishi; 3. Asosiy fondlarning yangilanish koeffitsiyentini; 4. Asosiy fondlarning eskirish koeffitsiyentini;
16.3-Masala.Ikki korxona bo’yicha quyidagi ma’lumotlar berilgan:

Ko’rsatkichlar	1 -korxona		2-korxona			2-korxonaning 1-korxonaga nisbatan o’zgarishi
	bazis davr	hisobot davr		bazis davr	hisobot davr		bazis davrda	hisobot davrda
1.Sotishdan olingan sof tushum	77153	110730		95248	262715
2.Ishlab chiqarish tannarxi	36920	60919		61081	200408
Z.Ishchilarning o’rtacha yillik soni	192	171		257	246
4.Asosiy fondlarning o’rtacha yillik qiymati	103857	104942		47175	51330
5.Korxona bo’yicha ish haqi fondi	29077,1	41039,2		29003,2	59674,1

Aniqlang:Asosiy fondlardan foydalanish samaradorligini.Ikki korxona bo’yicha fond qaytimini o’zgaruvchan, o’zgarmas va tuzilmaviy siljishlar indeksini. Mehnat unumdorligi darajasini. Qisqacha xulosa yozing.
16.4-Masala.Qurilish tashkilotlari bo’yicha quyidagi ma’lumotlar berilgan (ming so’m):

Qurilish tashkilot-lari	Qurilish-montaj ishlari hajmi		Asosiy fondlarning yillik qiymati
	Bazis	Joriy	Bazis	Joriy
1	2577	4300	3900	3980
2	2800	5000	1900	3500
3	3200	4500	3300	4000
4	5800	6900	2800	4800
5	6300	8500	3200	4000

Aniqlang:Fond qaytimini.Mahsulot hajmini, asosiy vositalar va fond qaytimining alohida indekslarini.Birlashma bo’yicha fond qaytimining o’zgaruvchan, o’zgarmas, tuzilmaviy siljishlar indeksini.
16.5-Masala.Quyidagi jadvalda firma bo’yicha asosiy fondlar balansi keltirilgan (ming so’m):

Ko’rsatkichlar	Yil bo-shiga qoldiq	Kelib	tushgan	CHiqim qilingan			Yil oxiridagi qoldiq
		Jami	SH.j. yangi	Jami	Amorti-zatsiya	CHiqim
Bino	23106			14228	14187	41
Inshoot	1206	32	32	881	881
Uzatish moslamalari	903			853	853
Mashina va jihozlar	32607	5540	5540	31436	31026	410
Transport vositalari	1421			835	586
Boshqa asosiy fondlar	668	991	991	912	912
Jami

Jami mahsulot qiymati 272115 ming so’m. O’rtacha ro’yxatdagi ishchilar soni 263 kishi. Asosiy fondlar balansi asosida aniqlang: Jadvalda yetishmayotgan ma’lumotlarning to’ldiring.Asosiy fondlarning mutlaq o’zgarishini. Asosiy fondlarning yangilanish, eskirish va yaroqlilik koef-fitsiyentini. Fond qaytimi va fond sig’imini. Fond bilan qurollanish darajasini. Qisqacha xulosa yozing.
16.6-Masala. Avtokorxona bo’yicha quyidagi ma’lumotlar berilgan:
Xo’jalikdagi avtomobil kunlari – 72713
SHu jumladan, xo’jalikda ishlagan avtomobil kunlari – 42645
Xo’jalikdagi avtomobillarning tonna-kuni – 198321
Ishlagan avtomobillarning tonna-kuni – 117745
Avtomobillarning umumiy bosib o’tgan yo’li (ming km.) – 8879,7
Aniqlang:Ishdagi avtomobillarning o’rtacha yuk ko’taruvchanligini. Ro’yxatdagi avtomobilarning o’rtacha yuk ko’taruvchanligini. Avtomobillarning bir sutkada bosib o’tgan o’rtacha yo’lini.
16.7-Masala. Zavodning rekonstruksiya qilinishi sababli hisobot yilida quyidagi ishlar bajarilgan, (ming so’m):
Mexanika tsexining devori tiklandi – 3500
Omborxona qurish ishlari tugatilgan – 1450
Montaj ishlari uchun jihoz olindi – 7800
SHu jumladan, montaj ishlari – 5200
Jihozlarni o’rnatish (yig’ish) – 1600
Yig’uv tsexiga fundament qo’yildi – 1870
Zavod boshqarmasi binosini kapital ta’mir qilish – 201
Qurilish materiallari olindi – 1600
SHu jumladan, ishga qo’yilgan – 1200
Hisobot yilida tugallanmagan qurilish ishlari qoldig’i kamaygan – 640
Aniqlang: Kapital qo’yilmalar hajmini.Qurilishning yalpi mahsulotini. Tayyor mahsulot hajmini.
16.8-Masala.Korxona bo’yicha quyidagi ma’lumotlar keltirilgan:

Ko’rsatkichlar	"Releavtomatika" MCHJ
	Yil boshiga qoldiq	Kelib tushgan		CHiqim qilingan				Yil oxiridagi qoldiq
		Jami	SH.j. yangi		Jami	Amor-tizatsiya	SH.j. boshqa chiqim
1	2	3	4		5	6	7		8
Bino	18194				11203	11171	32
Inshoot	950	25	25		594	594
Uzatish moslamalari	711				372	372
Mashina va jihozlar	25675	4362	4362		14753	14430	323
Transport vositalari	119				1119	462	657
Boshqa asosiy fondlar	526	780	780		618	618
Jami

Ishlab chiqarilgan mahsulot hajmi 95148 ming so’m
Aniqlang:Asosiy fondlarning yil oxiridagi qiymatini. Asosiy fondlarning yangilanish koeffitsiyentini. Asosiy fondlarning eskirish koeffitsiyentini. Asosiy fondlarning mutlaq o’zgarishini. Fond qaytimini.
16.9-Masala.Firmaning asosiy fondlaridan birining to’liq balans qiymatini qayta baholash vaqtida 126 ming p.b., uning qoldiq qiymati 118 ming p.b.ga to’g’ri kelgan. Tasdiqlangan qonunga binoan ushbu asosiy fondni qayta baholash indeksi 1,15 ga teng deb qabul qilindi.Berilgan ma’lumotlarga asoslanib, asosiy fondning quyidagi ko’rsatkichlarini aniqlang: Qayta baholash vaqtiga kelib, tugatish qiymatini. Qayta baholash natijasida to’liq tiklash qiymatini. Qayta baholashdan keyingi tugatish qiymatini. Qayta baholash natijasida asosiy fondning qoldiq qiymatini
16.10-Masala.Korxonadagi asosiy fondlarning holati va harakati bo’yicha quyi-dagi ma’lumotlar keltirilgan ( ming.so’m):

1. 
   Yil boshiga asosiy fondlarning to’liq boshlang’ich qiymati 747
   
2. 
   Yil boshiga tugatilish darajasi, % 20
   
3. 
   Yil davomida kirim qilingan asosiy fondlarning qiymati 120
   
4. 
   Hisobdan chiqarilgan asosiy fondlarning to’liq boshlang’ich qiymati 50
   
5. 
   Hisobdan chiqarilgan asosiy fondlarning qoldiq qiymati 10
   
6. 
   Yil davomida fondlarni tugatilish qiymati (amortizatsiya) 60
   
7. 
   Asosiy fondlarni o’rtacha yillik qiymati 800
   
8. 
   Ishlab chiqarilgan mahsulot qiymati 1400
   

Aniqlang:Yil oxiriga asosiy fondlarning to’liq qiymatini. Yil oxiriga qoldiq qiymati bo’yicha asosiy fondlar qiymatini. Yil oxiriga asosiy fondlarning tugatilish (iznos) koeffitsiyentini. Asosiy fondlarning yil oxiriga qoldiq qiymatini.