Термиз давлат университети «ахборот технологиялари» кафедраси

Иерархик (пирамида, дарахтсимон) тузилишга эга сайтларда керакли малумотларни топиш янада осонроқ. Бунда умумийроқ маълумотлардан анча тор маълумотларга ўтиб борилади. Китобларнинг мундарижалари шу тарзда тузилган. Китоб мундарижасида керакли бобни, ундан керакли параграфни ва ундан керакли саҳифани топишимиз мумкин.

4.7.-расм. Иерархик тузилишга эга сайтлар структураси.
Аниқ мисол сифатида, электроника билан савдо қилувчи интернет дўкон веб сайтини айтиш мумкин. Интернет дўкон бош саҳифасида принтерларни, ундан лазерли принтерларни, ундан HP компаниясининг принтерларини, ундан эса HP-1200 принтерини танлашимиз мумкин.
Учинчи усул тасодифий деб аталади. Бу турдаги тузилмага эга сайтларда саҳифаларнинг бир-бири билан боғланишларида қонуният топиш қийин. Тармоқда сайтлар бир-бири билан айнан шу кўринишда боғланган.

4.8.-расм. Тасодифий тузилишга эга сайтларнинг структураси.
Аммо баъзи адабиётларда уларни 4 тури мавжуд дейишади ва уларни қуйидагича талқин қилишади.
1. Ясси – барча саҳифалар умумий гипербоғланишга эга. Бунда бир саҳифадан бошқа ихтиёрий саҳифага ўтиш мумкин. Сайт саҳифалари юқори даражали ёки йирик сайт бўлимлари кўринишида ишлатилади.
2. Кетма-кет (чизиқли) – ҳар бир саҳифа олдинги ва кейинги саҳифалар учун гипербоғланишга эга. Асосан, саҳифалар кетма-кет кўриб чиқиш талаб этиладиган кўп саҳифали чоп этишларда ишлатилади.
3. Иерархик – барча кетма-кет келадиган саҳифалар фақат бош саҳифа билан гипербоғланади, лекин бир − бири билан кесишмайди. Мураккаб менюларни кўришда электрон каталоглар ишлатилади.
4. Аралаш (тасодифий) – олдинги уч турнинг ҳар хил вариантларида учрайди.
3. Давлат органларининг расмий веб-сайтлари.
Электрон давлат хизматлари ариза берувчиларга давлат органларининг расмий веб-сайтлари орқали кўрсатилади. Давлат органларининг расмий веб сайтларига қўйидагилар киради:

• 
  Ўзбекистон Республикаси ҳукумат портали
  
• 
  Ягона интерактив давлат хизматлари портали
  
• 
  Ўзбекистон Республикаси очиқ маълумотлар портали ва ҳоказо.