Termiz davlar universiteti tabiiy fanlar fakulteti botanika kafedrasi

 
 
 
 
 
 
2–rasm. Plazmoliz hodisasi. 
a- normal holatdagi hujayralar; b- botiq plazmololiz; v- qavariq plazmoliz.
Vazifa: 
Tajribadan olingan natija va xulosalarni daftaringizga yozing. 

---

Tajriba natijasi quyidagicha,_________________________________________ 
__________________________________________________________________ 
O`tkazilgan tajribadan quyidagicha xulosaga keldim,____________________ 
__________________________________________________________________ 
Ilova va izoh uchun 
(tajriba paytidagi va bajarib bo`lingandan so`ng olingan 
tajriba ishi bo`yicha suratlar va ularning izohi keltiriladi) 
 
3- Laboratoriya ishi.
 
TURGOR HODISASI. 
 
Turgor – hujayra qobig‟ining taranglik holati. Bu hujayra ichidagi 
suyuqlikning va tashqi eritmaning osmotik bosimi hamda hujayra qobig‟ining 
elastikligi tufayli ro‟y beradi. Turgor tufayli o‟simlik to‟qimalari tarang va 
mustahkam bo‟ladi. O‟simlik hujayrasidagi plazmoliz hodisasini o‟rganish uchun 
asosiy ob‟ekt sifatida qizil piyoz epidermisi ishlatiladi, chunki hujayrani maxsus 
bo‟yoqlar yordamida bo‟yash talab qilinmaydi. Bunda hujayra va uning plazmolizi 
mikroskop ostida qaralganda juda yaxshi ko‟rinadi. Hujayraga ta‟sir etuvchi eritma 
sifatida KCI yoki NaCI va saxarozaning bir normal eritmasidan foydalaniladi. 
 
Ishning maqsadi. 
O‟simliklarning suvga to‟yinishi natijasida hujayralar 
hajmining kengayib, taranglashish holatiga turgor hodisasi deb ataladi.Turgor 
hodisasini quyidagi tajribada kuzatish mumkin. 
Kerakli reaktiv va asboblar.
Kartoshka, 1n li KNO
3
, NaCl va saxaroza 
eritmalari, pichoq yoki lanset, lineyka yoki millimetr qog‟ozi, 4 ta Petri kosachasi 
yoki kimyoviy stakan, Pintset. 
Odatda tabiatda o‟sadigan o‟simliklarning ko‟pchiligi suvga to‟yinmagan 
ya‟ni suvga muhtoj holatda bo‟ladi. Faqat suv o‟simliklarigina suvga to‟yingan 
bo‟ladi. Yer ustida o‟sadigan ayrim o‟simliklar sutkaning ayrim vaqtlarida va 
kechki soatlarda, hamda ertalabki soatlarda, bulutli kunlarda yoki yomg‟ir yoqqan 
paytlardagina suvga to‟yingan bo‟ladi, xolos.