Termiz davlar universiteti tabiiy fanlar fakulteti botanika kafedrasi

20-laboratoriya ishi.
FOTOSINTEZ INTENSIVLIGIGA TASHQI MUHIT OMILLARINING 
TA‟SIRINI ANIQLASH.
Ko‟pchilik hollarda fotosintez jadalligi havo oqimida CO
2
ning o‟simlik 
tomonidan yutilish miqdoriga qarab aniqlanadi. Buning uchun maxsus qurilmadan 
foydalaniladi.
Mashg‟ulotning maqsadi. 
Turli xil o‟simliklarda fotosintez jadalligini 
yutilgan karbonat angidrid miqdorini hisobga olish usuli bilan aniqlash va tajriba 
asosida olingan ma‟lumotlarga qarab xulosa chiqarish. 
Kerakli asbob va reaktivlar.
0,1 normal NaOH eritmasi, 0,1 n HCI, 
fenolftaleinning spirtdagi eritmasi, izobutil spirti, tuvakda o‟sayotgan o‟simlik 
rezina naylari, qisqichlar, shisha naylar yoki 100 ml li silindr, Chesnokov yoki 
Rixter yutgichi, aspirator, barg kamerasi, byuretkalar, stakanlar, stakanchalar, 
oynaga yozadigan qalam, qaychi, qog‟oz, tarozi va toshlar
. 
Ishni bajarish tartibi:
Ishni bajarish uchun zarur bo‟lgan hamma asbob va 
reaktivlar tayyorlangandan so‟ng fotosintez jadalligini aniqlaydigan qurilma 
rasmda ko‟rsatilganidek tartib bilan o‟rnatiladi hamda rezina naylar bilan ulanadi. 
Avval o‟simlik bilan tajriba o‟tkaziladi. Keyin esa o‟simliksiz (nazorat) 
tajriba o‟tkaziladi. Buning uchun yutgichga 100 ml 0,1 n NaOH eritmasi solinadi. 
Bunda ishqorning havo bilan ta‟sirlashuviga yo‟l qo‟ymaslik kerak. Bu holning 
oldini olish uchun yutgich og‟ziga bir varaq qog‟oz qo‟yib, qog‟ozni teshib unga 
maxsus sistemadagi byuretka orqali ishqor quyiladi. So‟ngra yutgichdagi ishqor 
ustiga ko‟pik hosil qilish maqsadida 2-3 tomchi izobutil spirti tomiziladi. Yutgich 
rezina probka va nay orqali aspiratorga ulanadi. 

---

Aspiratordan suvning oqib chiqish tezligi qisqich yordamida bir me‟yorga 
keltiriladi.