Termiz davlar universiteti tabiiy fanlar fakulteti botanika kafedrasi

 
 
Vazifa: 

---

Tajribadan olingan natija va xulosalarni daftaringizga yozing. 
Tajriba natijasi quyidagicha
, 
Spektr uchastkasi 
Pigmantlar 
Qizil 
To`q 
sariq 
Sariq 
Yashil 
Havo 
rang 
Ko`k 
Binafsha 
rang 
Xlorofill 
Karotin 
Ksantofil 
O`tkazilgan tajribadan quyidagicha xulosaga keldim,_____________________ 
__________________________________________________________________ 
Ilova va izoh uchun 
(tajriba paytidagi va bajarib bo`lingandan so`ng olingan 
tajriba ishi bo`yicha suratlar va ularning izohi keltiriladi) 
19-laboratoriya ishi.
BARG PIGMENTLARINI QOG‟OZ XROMOTOGRAFIYA USULIDA 
ANIQLASH. 
Mashg‟ulotning maqsadi. 
Yashil o‟simliklardagi fotosintez jarayonida 
qatnashuvchi pigmentlarning spirtdagi yoki benzoldagi eritmasini olish usullari va 
ularning ba‟zi bir kimyoviy hamda optikaviy xususiyatlari bilan talabalarni 
tanishtirish.
 
Kerakli asbob va reaktivlar.
Biror o‟simlikning quruq yoki ho‟l barglari, 
etil spirti, benzin, kristall holdagi ishqor, HCI kislotasi, CaCO
3 
, sirka kislotaning 
mis tuzi yoki sirka kislotaning rux tuzi kristallari, kvars qumi, chinni havoncha, 
filtr qog‟ozi, voronka, shisha tayoqcha, qaychi, spirt lampa, vazelin, spektroskop, 
shativ va probirkalar, pipetka, rangli qalam.
 
Ishni bajarish tartibi. 
Eritmasini tayyorlash uchun o‟simlikning quruq yoki 
ho‟l bargi olinadi. Agar quruq barg bo‟lsa, u ezilib kolbadagi spirtga solib 
qo‟yiladi. Bu pigmentlar ajralib chiqishini tezlashtiradi. So‟ngra pigmentlarning 
spirtdagi to‟q yashil eritmasi filtrlab olinadi. 
Ho‟l o‟simlik bargidan pigmentlarni ajratib olish uchun 4-5 g barg qaychida 
mayda qirqiladi (bunda yirik tomirlari va barg bandi olib tashlanadi). So‟ngra 
chinni havonchaga solib, barg yaxshi ezilishi uchun kvars qumi va hujayra 
shirasining kislotasini neytrallash uchun ozgina CaCO
3
qo‟shib eziladi. Bargni 
ezish davomida oz-ozdan etil spirti qo‟yib turiladi. So‟ngra bu ezilgan massa 
probirkalarga (filtr qog‟ozi orqali) filtrlab olinadi. Chinni havonchadan eritma oqib 
ketmasligi uchun havonchaning chetlariga vazelin surkab qo‟yish kerak.Olingan 
yashil filtratda xlorofill «a», xlorofill «b», karotin, ksantofil pigmentlari bo‟ladi. 
Filtrat to‟rtta probirkaga bo‟lib solinadi va quyidagi ishlar bajariladi: