Темир йўл транспорти кўп тармоқли хўжаликдир. Уни ўзига хос

ҳаракатдаги таркиб габарити
деб чегаравий 
кўндаланг (йўл ўқига перпендикуляр бўлган) чизгига айтилиб, тўғри (текис) 
горизонтал йўлда жойлашган, ҳам бўш, ҳам юк ортилган ҳолдаги ҳаракатдаги 
таркиб унинг ичида тўлиқ жойлашиши талаб этилади. 
Бугунги кунда 1520 (1524) мм ли колея(оралиқ)ли темир йўллар 
тармоғи учун Т, 1-Т, 0-Т, 01-Т, 02-Т, 03-Т ҳаракатдаги таркибларнинг 
қуйидаги габаритлари белгиланган (3-расм). Ҳаракатдаги таркиб максимал 
даражада меъёрланадиган допускларга эга бўлиши мумкин. Габаритларнинг 
қуйидаги қўлланиш соҳаси белгиланган: 
1-Т – темир йўллар тармоғининг барча йўллари, корхоналарнинг ташқи 
ва ички йўллари бўйлаб айланишига йўл қўйиладиган ҳаракатдаги таркиб 
учун; 
Т – МДҲ умумий темир йўл тармоғи, саноат ва транспорт 
корхоналарининг иншоотлари ва мосламалари С қурилмаларнинг 
яқинлашиш талабларига ҳамда электрлаштирилмаган линиялар учун 
юқоридан кўриниш мувофиқ ташқи ва ички 
яқинлашиш
йўллари. 

---

Электрлаштирилмаган йўллар учун юқориси бўйлаб кўриниши (чизмаси) 
билан (3-расм). 
Бинолар ва ҳаракатдаги таркибнинг яқинлашиш габарити ҳамда ёнма-
ён ўтаётган ҳаракатдаги таркиблар орасида ҳаракатдаги таркибнинг йўлнинг 
алоҳида элементлари ҳолатидаги носозликлар (рельслар едирилиши, рельс 
излари жойлашиш даражасидаги четлашишлар) туфайли рўй бериши мумкин 
бўлган эҳтимолий силжишлари, ҳаракатдаги таркибнинг тебранишлари ва 
ёнга эгилишлари учун маълум бўшлиқ қолдирилади. Бу бўшлиқ 
поездларнинг бемалол ўтишини ва одамлар хавфсизлигини кафолатлаб, 
шунингдек ногабарит юклар ташилишига йўл қўяди. 
“Ўзбекистон темир йўллари” компанияси томонидан бинолар ҳамда 
ҳаракатдаги таркибнинг яқинлашиш габаритини, шу билан бирга оралиғи 
1520 мм ли барча темир йўллардаги иншоотлар ва мосламаларнинг амалдаги 
габарит тавсифларини ҳисобга олган ҳолда юк ортиш габарити белгиланган.