Birinshiden, adamlarǵa jeke xojalıq júrgiziw ushın 550000 gektardan artıq súwǵa-rılatuǵın jer ajıratıp berildi. Xususiy tamarqadagı jerler 700000 gektarǵa jetkizildi hám onnan 9.000.000 adam payda kóriwshi boldı.
Ekinshiden, awıl xojalıǵındaǵı kolxoz hám sovxozlar tarqatılıp, shirket, diyxan, fermer xojalıqları dúzildi. Finans - kredit salasındaǵı túpkilikli ózgerisler xalıq xojalıǵı tarmaqları hám kárxanalardı rawajlandırıw ushın investisiya kreditlerinen keń paydalanıw, salıq sistemasın jetilistiriw, jańa bank sistemasın qáliplestiriw nızamın jarattı. milliy pul sisteması formallastırılıp, milliy valyuta “swm” 1994 - jıl 1-iyuldan baslap aynalısqa kirgizildi.
Baha salasındaǵı túpkilikli ózgerisler arqalı bahalar basqıshpa - basqısh erkin-lestirildi hám az - azdan mámlekettiń rejeli bahalarınan erkin bazar bahalarına ótip barıldı, júdá tar sheńberdegi birinshi túrmıslıq mútajlik ónimleri, kommunal xız-metler, energoresurslar baxaları mámleketlik tárepinen qadaǵalaw etip túrıldı. Erkin bahalar sharayatında bazar ekonomikasına xızmet etiwshi tarawdıń - bazar infrastrukturası formalastırıldı.
Sırtqı ekonomikalıq iskerlikti reformalaw jáne onı erkinlestiriw nátiyjesinde jáhán ekonomikasına qosıw boyınsha talay tabıslar qolǵa kirgizildi. Ózbekstandı 160 ǵa jaqın mámleketler tán aldı. Dúnyanıń júdá kóp mámleketleri menen diplomatik, ekonomikalıq qatnaslar ornatıldı. Ózbekstan BMT niń ekonomikalıq makemeleri, JB, XVF, XMK, XMT sıyaqlı abroylı shólkemlerge aǵza boldı. Olardıń kóbisi Respub-likamızda óz wákilxanaların ashqan. Sırtqı ekonomikalıq iskerliktiń erkinlestiriliwi Respublikaǵa sırt el investisiyalarınıń kirip keliwine sebep boldı. Olar járdeminde mámleketimizde kóplegen qospa kárxanalar qúrıldı. Bul óz gezeginde ekonomikanıń quramı ózgeriwine alıp keldi. ( Asakadagı avtomobil zavodı, Kokdumalaq neft kani, Buxara neftti qayta islew, toqımashılıq, sabaq iyiriw, ayaq - kiyim kárxanaları, Qızılqum fosfor zavodı, Końırat soda zavodı, jańa temir hám avtomobil jólı, jańa telekommunikasiya obektleri qúrıldı.
Начало формы
Sosiallıq tarawdaǵı túpkilikli ózgerisler ótiw dáwiri basında xalıqtıń materiallıq jaǵdayın keskin jamanlasıb ketiwine jól qoymaslıqtan ibarat boldı. Bahalardıń artıp barıwı esapqa alınıp, xalıqtıń pul dáramatları úzliksiz indekisasiya etip barıldı, is haqı, pensiya, nafaqalar, stipendiyalar arttırıp barıldı. Sosiallıq ádalat qaǵıydaların bekkemlew hám xalıqtıń záriw qatlamların sosiallıq qorǵawdıń kúshli sistemasın jaratıw, jumıs penen támiyinlew salasında aktiv siyasat júrgiziw mámleketlik sosiallıq - ekonomikalıq siyasatınıń eń ústin túratuǵın baǵdarı bolıp qaldı.
Birinshi basqıshdaǵı túpkilikli ózgerisler nátiyjesinde 1996 - jılǵa kelip ekono-mikalıq ósiwdiń tómenlewi tóqtadı hám ekonomikada túraqlılıq júz berdi. 1996 -2000 jıllarda JIÓ nıń ortasha ósiwi 2,5% ti qúradı. 2000 - jıldan baslap inflyasiya dárejesi paseydi, 2003- jılda ol 3,% ti quradı. Birinshi basqıshta Ózbekstanda ekonomikanıń strategik tarmaqları (neft, gaz, reńli metallurgiya, ximiya sanaatı) jekelestirilmedi hám olar óniminiń baxası da erkinlestirilmedi. Janar may – enrgetika tarawlarınıń rawajlanıwı nátiyjesinde neft hám tábiyiy gaz óndiris hám olardı qayta islew kolemi artıp bardı. Awıl xojalıǵında ótkerilgen túpkilikli ózgerisler nátiyjesinde galle ǵárez-sizligine erisildi. 1989 - jılda xalıq jan basına dán jetistiriw 35,1 kilogrammdı shól-kemlesken bolsa, 1995 j. ol 139,8 kg. dı 2008 jil ga kelip bolsa 238 kg. dı qúradı.
Do'stlaringiz bilan baham: |