Тема: машины для измельчения и шелушения сыпучих пищевых продуктов

MAVZU: SOCHILUVCHAN OZIQ-OVQAT MAHSULOTLARINI MAYDALASH VA TOZALASH MASHINALARI

Texnologik mashina va jihozlarni hisoblash asoslari

Samandarov D.I.

Maydalash mashinalarining vazifalari va qo‘llanilish sohalari

Sochiluvchan oziq-ovqat mahsulotlarini maydalash mashinalari va apparatlaridan un sanoatida - donlarini unga aylantirish, kombikorm ozuqa ishlab chiqarishda - don va pichanni un holatiga keltirish, turli xil qo‘shimchalarni (tuz va shu kabi) kukunga aylantirishda, shuningdek, oziq-ovqat konsentratlari ishlab chiqarishda - suli va makkajo‘xori donlarini maydalashda, quritilgan sabzavotlar, mevalar va turli qo‘shimchalarni (shakar, tuz va boshqalar) kukun holatiga keltirishda, qandolat sanoatida - yog‘li yarim tayyor mahsulotlarni (kakao bo‘laklari, yong‘oq, bodom va boshqalar) maydalashda, go‘shtni qayta ishlash sanoatida - suyaklarni maydalashda, yog‘ sanoatida - moyli urug‘larni maydalashda, baliqchilikda - baliq unini olishda, tuz ishlab chiqarishda esa tuzni maydalashda keng foydalaniladi.

Oziq-ovqat sanotida maydalash mashinalarining asosan quyidagi turlari keng qo‘llaniladi (9.1-rasm):

a) juvali (valikli) maydalagichlar; b) diskli maydalagichlar; d) bolg‘ali maydalagichlar.
9.1-rasm. Oziq-ovqat mahsulotlarini maydalash mashinalarning ishchi organlari sxemalari

Juvali maydalash mashinalari. Juvali (valikli) maydalash mashinalari yopishqoq van namligi yuqori bo‘lgan materiallar hamda qattiq mahsulotlarni o‘rtacha va mayda bo‘lak holatiga keltirish uchun qo‘llaniladi. Ishlash prinsipi: ezish, qisman ishqalanish, zarb va egish. Valiklar soni bo‘yicha bir valikli, ikki valikli va ko‘p valikli turlarga bo‘linadi. Ikki valikli maydalagichlar tuzilishi jihatidan bir jufti qo‘zg‘aluvchan podshipnikli va ikki juft qo‘zg‘aluvchan podshipnikli turlariga ajratiladi.Valiklarning ishchi yuzasi silliq, taram-taram (rifelli) va tishli bo‘lishi mumkin.

• Juvali maydalash mashinalari. Juvali (valikli) maydalash mashinalari yopishqoq van namligi yuqori bo‘lgan materiallar hamda qattiq mahsulotlarni o‘rtacha va mayda bo‘lak holatiga keltirish uchun qo‘llaniladi. Ishlash prinsipi: ezish, qisman ishqalanish, zarb va egish. Valiklar soni bo‘yicha bir valikli, ikki valikli va ko‘p valikli turlarga bo‘linadi. Ikki valikli maydalagichlar tuzilishi jihatidan bir jufti qo‘zg‘aluvchan podshipnikli va ikki juft qo‘zg‘aluvchan podshipnikli turlariga ajratiladi.Valiklarning ishchi yuzasi silliq, taram-taram (rifelli) va tishli bo‘lishi mumkin.
• Diskli maydalash mashinalari. Ushbu mashinalar dastlabki mahsulotga boshqa maydalash mashinalariga nisbatan uzoq vaqt davomida siqish va surish orqali ta'sir ko‘rsatadi, bunda aylanuvchi diskning qo‘zg‘almas disklarga nisbatan aylanish tezligi 10,68 m/s ni tashkil qiladi. Ushbu mashinalarga misol qilib toshli tegirmonlarni keltirish mumkin.
• Bolg‘ali maydalash mashinalari. Ushbu mashinalarda maydalanayotgan mahsulot mashina korpusining ichki yuzasiga nisbatan o‘zaro ta'siri va ishqalanishi hisobiga maydalanadi, bunda bolg‘alar o‘rnatilgan tarelkaning aylanish tezligi 50...100 m/s gacha yetadi.