Tema: İlim ha`m ilimiy izertlew Joba



Download 23,89 Kb.
bet2/7
Sana24.06.2021
Hajmi23,89 Kb.
#100787
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
3 a'meliy tema

İlimiy bilim bir qatar o`zgeshelikler menen sıpatlanadı:

-sistemlılıq xarakterge iye, yag`nıy barlıq waqıtta izbe-iz, sistemalasqan ha`m logikalıq belgi menen sıpatlanadı;

-tilde belgilengen bolıwı kerek hem ob`ektiv nızam ha`m nızamlıqlardı, ta`biyattag`ı ha`m ja`miyettegi tiykarg`ı baylanıslardı sa`wlelendiriwi tiyis;

-abstraktsiyalardın`, ideallastırıwdın`, boljawlar ha`m teoriyalardın` ja`rdeminde izertlenip atırg`an qubılıslardın` tiykarın ashıwı tiyis; ol tar praktikalıq ha`m tikkeley ma`selelerdi sheshiwge bag`darlang`an ku`ndelikli bilimnen parıqlanadı;

-onı a`dette real du`n`yanın` anaw yaki mınaw tarawındag`ı ilim ta`repinen ashılg`an nızamlarg`a tiykarlanatug`ın izertlew metodları ja`rdeminde aladı;

-barlıq waqıtta shın bolıp, onın` o`lshemi retinde ja`miyetlik praktika alıp qaraladı; tekseriwshilik ha`m qayta tikleniwshilik ilimiy bilimlerge qoyılatug`ın a`hmiyetli talaplar bolıp tabıladı.

-ob`ektiv haqıyqatlıqtın` qubılısların ha`m protsesslerin tu`sindiredi ha`m aldınnan boljaydı. Bul belgi adamg`a ta`biyattı o`zlestiriwge ha`m ja`miyetlik qubılıslardı basqarıwg`a mu`mkinshilik beredi. İlimiy aldınnan ko`riwde bilimnin` empirikalıq da`rejesinen ozıw mu`mkinshiligine iye teoriyalıq oylawdın` uqıplılıg`ı ko`rinedi.

-ilimiy biliwdin` belgisi retinde ulıwmalıq ta alıp qaraladı. Qa`legen ilimiy ashılıw ulıwma miynet bolıp, ha`r bir berilgen waqıtta ilim du`n`yanı biliwdegi adamlardın` tabıslarınıts birlesken ko`rinisin beredi.

-ilimiy bilim turaqlı bolıwı kerek.

Ha`zirgi filosofiyalıq ha`m ilimiy miynetlerdi, ilimiy jumıstın` ko`p jıllıq ta`jiriybesin analizley otırıp ilimiy izertlewlerdin` teoriyalıq, teoriyalıq-empirikalıq ha`m empirikalıq da`rejelerin bo`lip ko`rsetiwge boladı. Olar arasında dialektikalıq baylanıs bar, biraq konkret izertlewler olardın` ha`r birine tiyisli bolıwı mu`mkin.

İlimiy izertlew-bul jan`a ilimiy belgiler islep shıg`ıwdın` maqsetke bag`darlang`an protsessi bolıp, biliw jumısının` tu`rlerinen biri. İlimiy izertlewler:

-ob`ektivligi menen;

-eske tu`siwi(qayta tiklew) menen;

-dəlilleniwi menen;

-anıqlıg`ı menen sıpatlanadı.

İzertlew degende, ken` məniste adam yamasa jəmiyettin` təbiyg`ıy, jəmiyetlik həm ruwxıy du`n`yanı insannın` maqset jəne wazıypalarına, onın` itiyajları, tilekleri həm imkaniyatlarına muwapıq tu`rde o`zgertiw boyınsha do`retiwshilik belsendiligi tu`siniledi. İzertlew do`retiwshilik– bul sub`ekttin` pikiri, aqıl-oyın qadag`alawshı, tərtipke salıwshı, bag`darlawshı usının` menen birge, jəmiyetlik əmeliyatqa muwapıq tu`rde o`zgerip barıwshı ob`ektiv du`n`yanın` sub`ekt sanasındag`ı belsendi səwleleniwi. Ko`rkem, texnikalıq həm ilimiydo`retiwshilik o`z-ara ayrılıp turadı. İlimiy do`retiwshilik– bulalımnın` bilimleri, qəbiletlerinin` joqarı ko`rinisi, u`yrenilip atırg`anqubılıslardın` o`zegine, mazmunına teren` kirip barıwg`a bolg`an onın` tilegi. İlimiy izertlew – bul ilimiy biliwdi rawajlandırıw jan`a ilimiy bilim alıw həm onnan paydalanıw, ilimiy bilimdi jan`a nızamlar jəne nızamlıqlar, jan`a ilimiy printsipler həm teoriyalar, insanxızmetinin` hər qıylı salalarındag`ı əmeliyatına belsene shıg`ıwlararqalı bayıtıw menen baylanıslı biliw həm do`retiwshilik jumısı.

İlimiy do`retiwshilik protsessinde alamlar jan`adan-jan`a ilimiy bilimlerdi ulıwma insanıylıq qədriyatlar g`əziynesine kiritedi həmbunda Popperdin` so`zleri menen aytqanda«insaniyat biliwden ləzzet aladı». İlimiy fakt, ideya, gipoteza, kontseptsiya, teoriya, ilimiy nızam ilimiybiliw sistemasının` quram elementleri bolıp tabıladı. İlimiydo`retiwshilik ilim sistemasındag`ı barlıq quram elementlerinin` mazmunın rawajlandıradı həm bayıtadı.


Download 23,89 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish