Tema: Ekonomikaliq qawipsizlikti támiynlew siyasati Reje

Tema: Ekonomikaliq qawipsizlikti támiynlew siyasati

Reje:

I.Kirisiw.

II.Tiykarĝi bòlim.
a)Ekonomikaliq qawipsizlik tusinigi ham oniń tùrleri.
b)Màmlekette ekonomikaliq qàwipsizlikti támiynlew maqseti hàm waziypalari.
c)Ekonomikaliq qawipsizlikti tamiynlewdin sirt el modelleri.
III. Juwmaqlaw.
IV.Paydalanilĝan àdebiyatlar.


Kirisiw
Búgingi kúnde ekonomikamız barǵan sayın rawajlanıp barıp atır. Mámleketti hár tárepleme rawajlandırıw, onı da ekonomikalıq da ilimoiy tárepten turaqlı rawajlanıwın támiyinlew, rawajlanǵan mámleketlikler qatarından jay alıw, jáhán finans bazarları qatarına kirisiw biziń bas maqsetlerimizden esaplanadı. Sonı esapqa alǵan halda bir qansha reformalar, tazadan jańa joybarlar, programmalar islep shigılıp atır hám ámeliyatqa nátiyjeni ámelde qollanıw etińip atır. Ekonomikalıq qawipsizlik túsinigi ozbek ekonomikasında jańa tarawlardan esaplanadı. Ol mámleketti ekonomikalıq resurslariniń qawipsizligin támiyinleydi. Mámlekettiń ekonomikalıq potencialı rawajlanǵan tárepke, mámleketke shetten kirip keliwshi import tovarlarınıń da sanı artıp baradı. Bunda kirip kiyatırǵan hár bir tavardıń nızamlı túrde mámleket aymaǵına alıp kirilayotganligi, xalıqtıń salamatlıǵına qaysı dárejede tásir kórsetiwin biliw mámleket ushın zárúrli esaplanadi. Bul óz gezeginde, mámlekette ekonomikalıq qawipsizlikke bolǵan mútajlikti payda etedi. Aslini alǵanda, ekonomikalıq qawipsizlik de qaysı bolıp tabıladı mániste mámleket qawipsizliginiń bir bólegi esaplanadı. Bazar munasábetlerine ótiwge qaratılǵan ekonomikalıq reformalar sharayatında mámleket xojalıq subektleri iskerliginiń ekonomikalıq qawipsizligin támiyinlewi hám puqaralarǵa zıyan keltiriwine jol qo'ymasligi kerek. Bul maqsetlerde mámleket, bárinen burın, isbilermenlik ortalıǵın jaqsılaw, kishi hám orta biznestiń mámleket ekonomikası daǵı úlesin kóbeytiw, ekonomika tarawları básekige shıdamlılıǵın rawajlandırıw, fond bazarı, jer hám kóshpelis múlk bazarların qáliplestiriw boyınsha ilajlardı islep shıǵıwı kerek boladı. Ekonomikalıq máplerin qorǵaw mámlekettiń strategiyası siyasatı hám ekonomikalıq qawipsizlik konsepsiyası tiykarında ámelge asıriladı. Ol Ozbekiston Respublikasınıń ekonomikalıq máplerin, milliy baylıǵın ishki hám sırtqı qawip-xaterlerden qorǵawdı názerde tutadı. Bul konsepsiya buǵan baylanıslıǵı siyasatti belgilep beretuǵın tiykarǵı hújjet esaplanadı.Ekonomikalıq qawipsizlikti rawajlantırǵan halda finanslıq bazardı jáne de jetilistiriwimiz múmkin boladı. Finans bazarınıń rawajlanıwında ayriqsha áhmiyetke iye bolǵan bank sistemasın alıp qarasak. Banklerdiń turaqlı iskerligi ushın jámiettiiń pútkil bir bank sistemasına bolǵan isenimi joqarı bolıwı kerek. Sonda xalıqtıń bos turǵan qarjları, jamg'arib barılatuǵın qarjları áyne bank tárepinen saqlanadı. Nátiyjede banklerde pul aylanbası tezlashadi hám olardıń bekkem turaqlı jaǵdayın saqlanıwına eriwiladi. Shet el rawajlanǵan mámleketlerdiń bank sistemasına, atap aytqanda dúnya kóleminde eń ataqlı esaplanǵan Shvetsariya bank sistemasın alıp qaraytuǵın bolsaq. Bul banktiń ayriqsha táreplerinen biri, onıń ámeldegi salıq salıw sisteması menen baylanıslı emesliginde bolıp tabıladı, yaǵnıy bunda bank operatsiyaları nátiyjesinde kelip túsken dáramatlar amanatshılarǵa sap halda, hesh qanday qosımsha tólew undirmasdan jetip baradı. Bunnan tısqarı depozit tartpaları da joqarı dárejede kodlastırılgan sistemaǵa iye, hám de depozit iyesiniń shaxsın tastıyıqlaytuǵın maǵlıwmatlar da sır saqlanadı. Bankten paydalanıwshılardıń huqıqları joqarı qorǵawlanǵan jáne bul óz gezeginde olardıń bankke bolǵan isenimin bekkemlewge jay boladı. Biziń mámleketimizde amanatlardıń qawipsizligi azmaz tómen rawajlanǵan. Amanatqa pul qarjların qoyǵan shaxs erteń onı hesh qanday joytıwlarsız alıwına kózi jetpeydi. Sonıń esabına xalıq qolı daǵı jamg'arib barıw dárejesi azmaz joqarı kórsetkishni kórsetedi. Bank sistemasın jáne de jetilistiriw, jámiettiiń isenimin asırıw, olardıń pul qarjları hám de túrli depozit tartpalarında saqlanatuǵın qımbat bahalı buyımlarınıń qawipsizligin támiyinlew finanslıq turaqlılıqtı bekkemlewge xızmet etedi. Ekonomikalıq qawipsizlik óz gezeginde, málim bir usıllar járdeminde támiyinlenedi. Shaxs, jámiyet hám mámleket qawipsizligine tiyisli informaciyalardı tabıw hám jıynashda omilli analiz usılınan paydalanıladı.