Тема: Анатомия панинин классификациясы рауажланыу тарийхы хам уйрениу методы

Neyrogliya. Bul da nerv toq?mas? quram?na kiriwshi kletka bol?p, arqa h?m bas miydegi nerv kletkalar?n?? aylanas?nda jaylasad?. Bul kletkan?? ?simsheleri j?d? k?p bol?p, olar miyden s?rtqa sh?qpayd?. Neyrogliya miydegi nerv kletkalar?n awqatland?r?w waz?ypas?n atqarad?.
Organlar. Organon-qural organizmniń ajıralmas bir bólimi bolıp, belgili kóriniske iye. Organlar quramına olardı payda etken tiykarǵı tkanlardan basqa
nerv, qan tamırlar hám biriktiriwshi tkanlar da kiredi. Mısalı, bulshıq etlerdiń tiykarǵı tkani bolıp bulshıq et talshıqları esaplanadı.
Organlar organizmde belgili wazıypanı atqaradı hám deneni sırtqı ortalıqqa iykemlestiredi. Organlar organizmniń evolyutsiyalıq rawajlanıw protsessinde belgili ortalıqqa iykemlesken halda saqlanıwǵa, kóbeyiwge hám tirishilik etiwge iykemlesip rawajlanadi. Organlar organizmnen tısqari shárayatta tirishilik ete almaydı.
Organlardıń dúzilisi hám funktsiyası bir-birine tıǵız baylanıslı. Sonıń ushında organlar dúzilisi kórinisiniń ózgeriwi hám funktsiyasınıń ózgeriwi organlardıń kólemine hám dúzilisine tásir etedi. Bunnan tısqarı organlar dúzilisi, kórinisi jınısqa hám jasqa qarap ózgerip baradi.
Organizmde birdey wazıypanı atqarıwshı organlar óz-ara birigip, organlar sistemasın payda etedi.
Organlar sisteması wazıypası hám qáliplesiwi jaǵınan bir-birine uqsas bir neshe organlardı óz ishine aladı. Mısalı, háreket apparatı súyeklerden, olardı biriktiriwshi baylamlar hám skelet bulshıq etlerinen dúzilgen. Bul háreket apparatı járdeminde organizm háreket etiw hám jumıs islew qábiletine iye. Bunnan tısqarı hám qorǵanısh wazıypasın atqaradı.

Anatomiya atamaları

Adam organizminiń dúzilisin, qurılısın kórinisin úyreniwde latın hám grek terminlerinen paydalanıladı. Anatomiyalıq atamalardı qollanıw boyınsha 1894-jılı Shvetsariyanıń Bazel qalasında bolıp ótken anatomlardıń sezdinde kelisimge kelingen. Lekin waqıttıń ótiwi menen Bazel atamaları talapqa juwap bermeytuǵını málim bolǵannan keyin 1955-jılı Parijde shaqırılǵan xalıqaralıq anatomlar sezdinde jańa Parij anatomiya atamaları qabıl etilgen. Házir anatomiyanı úyreniwde Parij anatomiya atamalarına tiykarlanadı.
Organlardıń organizmdegi jaylasıp turǵan ornın yamasa olardıń ayırım bólimlerin organlarǵa baylanıslı úyreniwde kóbinese anatomiyada belgili bolǵan
úsh sagital, frontal hám gorizontal (adamnıń tik turǵan halında) baǵıttan paydalanıladı.

1.