Televideniye va radio rejissurasi

Mavzu yuzasidan savollar:
1. Televizion ko‘rsatuvlar tayyorlash jarayonida mu-
siqaning qanday o‘rni bor?
2. Musiqa va tovush effektlari deganda nimani tushunasiz?
3. Musiqiy fon harakatning joyi va vaqtini ifodalashi 
mumkinmi?

---

48
4. Musiqiy fonlarni qanday hollarda qo‘llash noo‘rin 
hisoblanadi?
5. Tanlangan musiqa hamma tomoshabinlarda bir xil 
taassurot uyg‘ota oladimi yoki aksincha?
Mavzu yuzasidan topshiriq:
Biror-bir televizion ko‘rsatuv yoki filmda foydalanilgan 
musiqalarni tahlil qilib o‘rganib kelish.
MIKROFONLAR
«Mikrofon» so‘zi yunonchadan olingan bo‘lib, mikros – 
kichkina, phone – ovoz ma’nosini anglatadi. Mikrofonlarning 
asosiy vazifasi ovoz tebranishini elektr toki tebranishiga 
aylantirib berishdan iborat. Mikrofonlar tarixiga nazar 
soladigan bo‘lsak, «mikrofon» nomi 1827-yilda buyuk 
britaniyalik ixtirochi Charlz Uitstoun tomonidan taklif 
etilgan. Ammo u hozirgi mikrofonlar turkumiga mutlaqo 
bog‘liq emas. Undan so‘ng 1876-yilda ovoz to‘lqinlari 
harakatini saqlab turuvchi suyuq uzatuvchi moslama 
kashf qilindi. 1877-yil 4-martda amerikalik Emil Berliner 
birinchi bo‘lib, ko‘mirli mikrofon namunasini yaratdi. 
Eng ommalashgan ko‘mirli mikrofonlar turkumi Entoni 
Uayt (1890) tomonidan ixtiro qilingan. Uning ixtirosidan 
yaqin kunlargacha telefon trubkalaridagi mikrofon sifatida 
foydalanilgan. Buning uchun muayyan elektr toki shart 
bo‘lmagan. Birinchi tasmali mikrofon 1942-yilda ixtiro 
etildi. Amerika ovoz kompaniyalarining birida yaratilgan 
ushbu mikrofon faqat studiyalarda ishlatilar edi. Chunki 
uning og‘irligi 3,5 kg ni tashkil etgan. Hozirgi kunda esa, 
asosan, kondensatorli va dinamik mikrofonlar ishlatilmoqda.

---

49
Mikrofonning quyidagi turlari mavjud:
1. Ko‘mirli mikrofon.
2. Induksion g‘altakli mikrofon.
3. Tasmali mikrofon.
4. Kondensatorli mikrofon.
5. Pyezoelektrik mikrofon.
6. Elektromagnit mikrofon.
7. Dinamik mikrofon.
8. Qadaladigan (ilmoqli) mikrofon.
Quyida ularga batafsil to‘xtalib o‘tamiz.