|
Nazorat savollari:
Boshqaruv ma’lumot omborining vazifasini tushuntiring (MIB).
Boshqaruv xizmatlari nima uchun kerak?
“Vakil-menedjer” tizimida boshqariluvchi obyektlar nima?
F. Os. Ox. X. interfeyslarining o’xshash va farqli tomonlari nimada?
OSI modelining transport va tarmoq pog’onalari nima bilan farq qiladi?
SNMP protokolining funksiya va vazifalari?
6-Ma’ruza: Boshqaruv tizimining pog’onali modeli tushunchasi. Boshqaruv tizimlar bo’yicha xalqaro standartlar, OSI va Internet standartlari ta’rifi. Boshqaruvning funksional sohalari. OSI tarmoq boshqaruvining pog’onali arxitekturasi.
Reja:
1. Boshqaruv tizimining bosqichli modeli tushunchasi.
Boshqaruv tizimi bo’yicha xalqaro standartlar, OSI va internet standartlari.
2. Boshqaruvning funksional sohalari. OSI tarmoq boshqaruvining bosqichli arxitekturasi.
Boshqaruv tizimining bosqichli modeli tushunchasi. Boshqaruv tizimi bo’yicha xalqaro standartlar, OSI va internet standartlari.
OSI tarmoq boshqaruvining modeli –OSI management Framework – ISO/IEC 7498-4:
Basic Reference Model, Part 4, Management Framework hujjatlarida aks etgan. Bunga bir tizim ikkinchisini boshqarayotgan holatda umumiy yetti bosqichli modelni ochiq tizimlar bilan hamkorlikda ishlashininng rivojlanishi hisoblanadi.
ISO/IEC 7498-4 hujjati quyidagi asosiy bo’limlardan iborat:
Atamalar va umumiy konsepsiyalar;
Tizimlarni boshqaruv modeli;
Axborot modeli;
Tizimlarni boshqaruv funksional tarkibi.
Har xil boshqaruv tizimi uchun umumiy ahamiyatga ega bo’lgan tarmoqlar boshqaruvi funksional sohalari ko’rib chiqilgan edi. Boshqaruv sohasida ISO sdantartlari foydalaniladigan terminologiyalar SNMP boshqaruv tizimlari terminologiyasiga qisman mos keladi, qisman esa undan farq qiladi. 1-rasmda ko’rsatilganidek boshqaruv axborotlarini boshqaruv protokolidan (Management Protocol) foydalanib almashinish tizimlar boshqaruvi (Systems Management Application Entities, SMAE). Subyektlari ilovasi orasida bo’lib o’tadi. SAME subyektlari OSIning yetti bosqichli modelining amaliy bosqichida joylashgan va boshqaruv xizmatining elementlari hisoblanadi. OSIning modelidagi subyekt deb hamkorlikda qatnashayotgan istalgan bosqich protokolining ayni paytdagi faol elementi tushuniladi.
SMAE misollarida boshqaruv tizimining agent va menedjerlari hisoblanadi.
1-rasm. SMAE konsepsiyasi.
1-rasm. SMAE konsepsiyasi
OSI standartlarida agent va menedjerlar funksiyasi atamalardagi ba’zi istisnodan tashqari SNMP tizimlari ta’riflari bilan yaxshigina muvofiqlashadi. Agent tashabbusi bilan menedjerga jo’natadigan xabarlar xabar qog’ozi –notifications deb ataladi.
Masalan; biron X tarmoq elementi buzilsa, menedjer tarmoq konfiguratsiyasidagi o’z ma’lumot bazasini yangilashi shart. X elementi boshqaruv tizimida boshqaruvchi obyekt(managed object) bo’lgani uchun agentga xabar qog’ozi yo’llashi mumkin.X element agent turgan tizimga yoki boshqa tizimda joylashishi mumkin. O’z navbatida agent menedjerga X elementi bo’lganligi haqida xabar qog’ozi yuboradi. Ushbu xabar qog’oziga muvofiq menedjer konfiguratsiyaning ma’lumot bazasini yangilaydi.
Internet standatlarida obyekt deb boshqariluvchi resurs modeli hisoblangan MIB ayrim atribut bazasi ISO standartlarida esa, obyekt boshqariluvchi resursning barcha modeli tushuniladi.
Menedjer nafaqat agentdan olinadigan ma’lumotlarni yig’ib, taqqoslashtiradi balki bu ma’lumotlar asosida uzoqdagi agentlar operatsiyalarini boshqarib, ma’muriy funksiyalarni ham bajaradi.
OSI standartlarida menedjer va agent orasidagi chegara uncha aniq emas. SAME subyekti bir hamkorlikda menedjer rolini bajarsa, boshqa hamkorlikda agent rolini bajarishi mumkin va aksincha. OSI standartlari agentni boshqariluvchi obyektlar bilan hamkorlikda ishlash yo’lini aniqlamaydi. Shuningdek OSI standarti agentni boshqariluvchi tizimdan tashqarida joylashgan boshqariluvchi obyektlar ya’ni tarmoq orqali hamkorlikda ishlashi kerak bo’lgan obyektlar bilan hamkorlikda qanday ishlashi to’g’risida gapirmaydi. Bunday hollarda bir agent boshqa agentdan ba’zi obyekt to’g’risida ma’lumotlar so’rashi talab etiladi. Bunday hamkorlik tartibi ham OSI standartlarida aniqlanmaydi. Har bir menedjer va agent hamkorlikda ishlashi uchun bir-biri to’g’risida ma’lum bilimga ega bo’lishi shart. Bu bilimlarni OSI modeli ilova konteksti (Application Context, AC) deb ataladi. AC agent va menedjer foydalanadigan OSI chizig’inng amaliy bosqich elementlarini tasvirlaydi.
OSI boshqaruv standartlari ko’p darajada OSI protokol chiziqlariga moslangan (chiziq OSI modeli emas) xuddi SNMP boshqaruv tizimlari TCP/IP chizig’i ishiga moslangan kabi bo’ladi. Ko’pincha boshqariladigan harakatlarni avtomatizatsiyasi uchun OSI chizig’ining amaliy bosqichi amaliy protokollar va foydalanuvchilar ilovalaridan (shu bilan birga boshqaruv ilovalari) foydalanishga umumiy vazifalarga atalgan bir necha qo’shimcha xizmatlarni o’z ichiga oladi. Bu ftp, telnet yoki NCP protokollariga o’xshash amaliy bosqich protokollari yordamida tarmoq foydalanuvchisining qandaydir foydali harakat bajarishi mumkin, yakunlanmagan tizim funksiyalari esa amaliy protokolni yoki ilovasini ishlab chiqaruvchiga dasturni ixcham va unumli yozishiga yordam beradi.
OSI chzig’ining amaliy bosqichida quyidagi qo’shimcha xizmatlar bor:
ACSE (Association Control Service Element). Turli tizim ilovalari o’rtasidagi bog’lanishlarga javob beradi. Bog’lanish (sessiya, seans) OSIni amaliy bosqichida assotsiatsiya nomini olgan. Assotsiatsiyalar individual va guruhli(shared) bo’ladi.
RTSE (Reliable Transfer Service Element). Assotsiatsiya doirasida pastdagi kommunikatsion xizmatlar uzilishidan kelib chiqqan dialoglarni tiklashga yordam bilan shug’ullanadi.
ROSE (Remote Operation Service Element). Olis mashinalarda dastur funksiyalarining bajarilishini tashkil etadi. (RPS olisda bajariladigan ish tartibi chaqiruv xizmatiga o’xshash).
OSI standartida qo’llaniladigan SMIP protokoli menedjer va agentlar hamkor ishlashi uchun, hamda menedjer va agentlar dasturni amalga oshirishda yordamchi xizmat ma’lumotlaridan, ayniqsa olis bajariladigan ish tartibini chaqirish uchun ROSE xizmatidan keng foydalanishadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
