13.3TCP/IPga tushuncha bering?Транспорт сатҳидан бошлаб барча
асосий протоколлар одатда тармоқ операцион тизимига киритилган ДТ
орқали амалга оширилади.
Энг кенг тарқалган транспорт сатхлари протоколлари қуйидагиларни
ўз ичига олади:
- TCP (Transmission Control Protocol) узатишни бошқариш протоколи
TCP/IP стеки;
- UDP (User Datagram Protocol) фойдаланувчи маълумотлари
протоколи TCP/IP стеки;
- NCP (NetWare Core Protocol) NetWare тармоқларининг асосий
протоколи;
- SPX (Sequenced Packet eXchange) буюртма асосида пакетларни
алмашиш
- Novell стеки;
- TP4 (Transmission Protocol) (узатиш протоколи) - 4-синф узатиш
протоколи.
Интернет тармоғининг самарали ишлаши учун мавжуд ахборотни
қандай қилиб пакетлар ҳолатида узатиш ва етказилган ахборотни қайта
тиклаш, ҳамда бўлакланган пакетларни фойдаланувчига қандай
етказиш кераклиги муаммосини ҳал килиш лозим бўлади.
Бу муаммоларни ҳал қилиш учун TCP (Transmission Confrol
Protocol —узатишни бошқариш протоколи) ва IP (Internet Protocol —
Интернет протокол) протоколлари яратилди. Бу протоколлар Интернет
тузилмасини аниқловчи асосий баённомалар бўлиб хизмат қилади.
Одатда, улар қия чизиқ (/) билан ажратилиб, TCP/IP
кўринишида ёзилади. Аммо уларни ёзиш пайтида бу протоколлар
компьютер тармоқда маълумотларни узатишнинг турли хил
йўналишларини билдирувчи иккита турлича протокол эканлигини
унутмаслик керак.
ТСР/IP стеки OSI моделдаги канал поғонаси протоколлар
аксариятини қўллаб қувватлайди, масалан, коммутацияланган ва
ажратилган алоқа линияларида маълумотларни узатиш учун
қўлланадиган SLIPP ва РРР ни
13.4
Dinamik host konfiguratsiya protokolining ta'rifi.DHCP (Dynamic
Host Configuration Protocol) - tarmoq ichidagi IP manzillarni tarqatish
uchun tez, avtomatik va markaziy boshqaruvni ta'minlash uchun
foydalaniladigan protokol.DHCP shuningdek, mos keluvchi pastki tarmoq
niqobini , standart tarmoq dovonini va DNS server ma'lumotlarini qurilmada
sozlash uchun ishlatiladi.DHCP qanday ishlaydi?DHCP-server yagona IP-
manzillarini chiqarish va boshqa tarmoq ma'lumotlarini avtomatiktarzda
sozlash uchun ishlatiladi. Ko'pgina uylarda va kichik
bizneslarda yo'riqnoma DHCP serverida ishlaydi. Katta tarmoqlarda yagona
kompyuter DHCP-server sifatida harakat qilishi mumkin.Muxtasar qilib
aytganda, jarayon shu tarzda amalga oshiriladi: Bir qurilma (mijoz)
yo'riqnoma (host) dan IP-manzil so'raydi, undan so'ng uy egasi mijozning
tarmog'ida aloqa qilishiga ruxsat berish uchun mavjud IP-manzilni
tayinlaydi. Quyida biroz ko'proq ma'lumot bor ...Agar qurilma yoqilganda
va DHCP serveriga ega bo'lgan tarmoqqa ulangan bo'lsa, u serverga
DHCPDISCOVER so'rovini chaqiradi.DISCOVER to'plami DHCP
serveriga etib borganidan so'ng, server qurilmaning ishlatishi mumkin
bo'lgan IP-adresiga saqlashga urinadi va so'ngra mijozni manzilni
DHCPOFFER-paket bilan ta'minlaydi.Tanlangan IP-manzil uchun taklif
qilinganida, qurilma uni qabul qilish uchun DHCPREQUEST paketiga ega
DHCP serveriga javob bergandan so'ng, server serverning maxsus IP-
adresiga ega ekanligini tasdiqlash uchun foydalaniladigan ACKni jo'natadi
va Qurilmaning yangi manzilni olishdan oldin adresdan foydalanishi
mumkin bo'lgan vaqt.Agar server qurilmaning IP manziliga ega
bo'lmasligini aniqlasa, u NACK yuboradi.Bularning barchasi, albatta, juda
tez sodir bo'ladi va siz DHCP-serveridan IP-manzilni olish uchun o'qigan
texnik tafsilotlarni bilishingiz shart emas.
13.5
Ayni paytda, ko'plab zamonaviy tashkilotlar va korxonalar deyarli
zamonaviy kalitlarga ega bo'lgan ajralmas infratuzilma doirasida virtual
mahalliy tarmoqni (VLAN) tashkil qilish kabi juda foydali va ko'pincha
zarur imkoniyatdan deyarli foydalanmaydilar. Bu ko'plab omillarga bog'liq,
shuning uchun ushbu texnologiyani ushbu maqsadlarda foydalanish
imkoniyati nuqtai nazaridan ko'rib chiqishga arziydi. Avvalo, VLAN nima
ekanligini hal qilishga arziydi. Bu bilan tarmoqqa ulangan kompyuterlar
guruhi tushuniladi, ular mantiqan ma'lum bir atribut asosida efirga
uzatiladigan domenga birlashtirilgan. Masalan, guruhlarni korxona
tuzilishiga qarab yoki birgalikda loyiha yoki topshiriq ustida ishlash turlari
bo'yicha ajratish mumkin. VLAN-lar bir nechta imtiyozlarni taqdim etadi.
Dastlab, biz tarmoqli kengligidan ancha samarali foydalanish (an'anaviy
mahalliy tarmoqlarga nisbatan), uzatilayotgan ma'lumotlarning himoya
darajasi va soddalashtirilgan boshqaruv sxemasi haqida gaplashamiz.
VLAN-dan foydalanishda butun tarmoq efirga uzatiladigan domenlarga
bo'linganligi sababli, bunday tuzilmadagi ma'lumotlar jismoniy tarmoqdagi
barcha kompyuterlarga emas, balki faqat uning a'zolari o'rtasida uzatiladi.
Ma'lum bo'lishicha, serverlar tomonidan yaratilgan translyatsiya trafigi
oldindan belgilangan domen bilan cheklangan, ya'ni ushbu tarmoqdagi
barcha stantsiyalarga uzatilmaydi.
Do'stlaringiz bilan baham: |