Телекоммуникация тармоқлари ва тизимларини эксплуатация қилиш муаммолари

16 

 

harakteristikalarni  so’rab  olish  mumkin  va  qanday  parametrlarni  boshqarishi 

mumkin  ekanligi  to’g’risida  bilishi  uchun  foydalanadi.  Menejer  agentlar  bilan 

standart  protokol  bo’yicha  muloqatda  bo’ladi.  Bu  protokol  menejerga  MIB 

bazasida  saqlanayotgan  parametrlar  qiymatlarini  so’rab  bilish,  shuningdek  agentga 

qurilmani  boshqarish  uchun  asos  bo’ladigan  boshqarish  axborotini  uzatish 

imkonini  berishi  kerak.  Boshqarishning  inband  boshqaruvi,  ya’ni  foydalanuvchi 

ma’lumotlarining  uzatish  kanali  bo’yicha  boshqarish,  va  out-of-band  boshqaruvi, 

ya’ni  foydalanuvchi  ma’lumotlari  uzatilayotgan  kanaldan  tashqari  boshqarish 

turlari  mavjud.  Masalan,  agar  menejer  agent  bilan  marshrutizatorga  ichki 

o’rnatilgan  SNMP  protokoli  bo’yicha,  ayni  paytda  foydalanuvchi  ma’lumotlari 

uzatilayotgan  lokal  tarmoq  orqali  muloqatda  bo’lsa,  bu  boshqarish  inband 

boshqaruvi  bo’ladi.  Agarda  menejer  chastotaviy  zichlashtirish  texnologiyasi  FDM 

bo’yicha  ishlayotgan  birlamchi  tarmoq  kommutatorini,  agent  ulangan  X.25  aloxida 

tarmoq  yordamida  nazorat  qilayotgan  bo’lsa,  bu  boshqarish  out-of-band 

boshqaruvi bo’ladi [6].  

Tarmoq  ishlayotgan  kanal  bo’yicha  boshqarish  nisbatan  tejamliroqdir, 

chunki  bunda  boshqarish  ma’lumotlarini  uzatish  aloxida  infrastrukturasini  yaratish 

talab  qilinmaydi.  Lekin  out-of-band  usuli  nisbatan  ishonchliroqdir,  chunki  bu  usul 

tarmoqning  ayrim  elementlari  ishdan  chiqqan  xolda  va  asosiy  kanallar  bo’yicha 

uskunalrga  etishish  mumkin  bo’lmay  qolganda  xam,  tarmoqni  boshqarish 

imkoniyati  saqlanib  qoladi.  Ko’p  satxli  boshqarish  tizimi  TMN  standarti  o’z 

nomida  Network  so’ziga  ega,  bu  umumiy  xolda  out-of-band  rejimini  ta’minlovchi 

alohida  boshqarish tarmog’i yaratilishiga  urg’u beradi.  

Odatda  menejer  bir  nechta  agentlar  bilan  ishlaydi,  ulardan  olingan 

ma’lumotlarni  qayta  ishlaydi  va  ularga  boshqarish  ta’sirlarini  chiqaradi.  Agentlar 

boshqarish  qurilmalariga  ichki  kiritilishi  mumkin,  shuningdek  biron-bir  interfeys 

bo’yicha  boshqariladigan  uskuna  bilan  bog’langan  xolda,  aloxida  kompyuterlarda 

ishlashi  mumkin.  Menejer  odatda  aloxida  kompyuterda  ishlaydi,  u  shuningdek 

operator  yoki  tizim  ma’muriyati  uchun  boshqarish  konsoli rolini bajaradi. Menejer-

agent  modeli  ommaviylashgan  boshqarish  standartlari  negizida  yotadi,  masala, 

---