Телекоммуникация тармоқлари ва тизимларини эксплуатация қилиш муаммолари

23 

 

aloqalar  ishonchlilik  bo’yicha  bir  xil  baholi  bo’lsa,  mazkur  tizim  bajaradigan 

funksiyalarning  o’rnatilgan  hajmi  qiziqtirayotgan  davr  istalgan  momentida 

bog’lanishni  saqlagan  qutblar  juftligi  o’rta  ulushi  yoki  ulushinig  matematik 

kutilmasi  sifatida  ifodalanishi  mumkin.  Bu  signalli  tizimning  ishonchlilik 

ko’rsatgichi  bo’ladi.  Shu  bilan  birga  saqlanayotgan  aloqalarning  talab  qilingan 

ulushi  o’rtadan  yuqoriroq  o’rnatilishi  mumkin.  Bu  xolda  ko’p  qutbli  tarmoqning 

ishonchlilik  ko’rsatgichi  bog’langan  qutblarning  juftligining  ulushi  (d

B.Q

)  talab 

etilgandan  dT kam bo’lmaslik extimolligi  r bo’ladi, ya’ni: 

H

kqt

 = r(d

B.Q

 d

t

)  

 

 

 

 

(1.3)  

Oqimli  ko’p  qutbli  tarmoqning  ishonchliligi  unda  saqlanib  qolgan 

o’tkazuvchanlik  qobiliyatining  o’rtacha  (ko’rilayotgan  davrda)  ulushi  yoki  bu 

ulush  talab  qilingandan  kam  emaslik  ehtimolligi  bo’yicha  baxolanishi  mumkin. 

SHu  bilan  birga  tarmoqni  ishonchliligini  yuqorida  keltirilgan  ko’rsatgichlar 

yordamida  qutblar  orasida  bog’lanishlarni  differensiatsiya  qilmasdan  baxolash 

noaniqlik  keltirib  chiqaradi.  Masalan,  agar  ikkita  ko’p  qutbli  tarmoqlarda  saqlanib 

qolgan  aloqalar  soni  bir  xil bo’lsa, lekin bittasida o’ta muhim aloqalar, ikkinchisida 

esa  uncha  muhim  bo’lmagan  aloqalar  barqaror  ishlab  tursa,  u  xolda  ularni 

ishonchlilik  bo’yicha aniq taqqoslash mumkin bo’lmaydi.  

Bunday  noaniqlikni  bartaraf  etish  uchun  qutblar  bilan  aloqani  muhimlik 

darajasi  bo’yicha  (xizmat  ko’rsatilayotgan  boshqarish  punktlarining  muhimligiga 

mos  xolda)  ikkita-uchta  guruhlarga  ajratish  maqsadga  muvofiq  bo’ladi.  Xar  bir 

guruhning  solishtirma  og’irligi  (muhimligi)    ekspertlash  usulida  o’rnatiladi  va 

tarmoq 

buyurtmachisi 

bilan 

kelishiladi. 

Normalovchi 

shart 

quyidagicha 

ifodalanadi: 

 

 

bunda  m  –  aloqalar  guruxining  soni.  Bu  xolda  saqlanib  qolgan  aloqalar  (qutblar) 

ulushi  xar  bir  gurux  bo’yicha  d

i

  xisoblanadi,  ularni  ko’p  qutbli  tarmoq  bo’yicha 

o’rta o’lchangan ulushi:   

---