Tashqi kodlash va oralatish
Tashqi kodlash tizimida hamma 188 bayt transport paketini himoyalash (sinxrobaytni ham qo‘shgan xolda) uchun Rid-Solomon kodi ishlatiladi. Kodlash paytida bu 188 baytga 16 ta tekshiruvchi (rasm 6.4) qo‘shiladi. Dekodlash paytida qabul tarafda 8 tagacha xatoli baytlarni to‘g‘irlaydi bu har bir kodsuzining uzunligi 204 baytdir.
6.4-rasm. Tashqi Rid – Solomon RS xotira kodi bilan ma’lumotlarni xatolardan himoyalash paketi hosil qilish.
Paketlarda xatolardan ximoyalangan baytlarni yo‘nalish tartibini o‘zartirish yo‘li bilan tashqi perejivnie bajariladi.
6.5 rasm bo‘yicha (oralatish) manbai chiqishi ketma – ket qo‘shishi va 12 tarmoqdan ma’lumotlarni oluvchi, har bir tarmoqqa unalishi tarmoqdan 1 bayt ma’lumot olinadi va yo‘naltiriladi.
Siljiladi registir 11 tarmoqqa ulangan tarkibida kataklar soni xar xil bo‘lgan (har bir katak bir bayt ma’lumotlarni saqlaydi) , tarmoqdan tarmoqqa o‘tgan sari tutulish uzayaveradi.
Kirish va chiqish kalitlari sinxronlangan bu sixemada davrilik va baytlar sinxraziyasiya yo‘nalish tartibini buzmaydi.
Birinchi sinxrobayt tarmoqa 0 nomeri bilan yo‘naltiriladi, bu esa tutulish kiritmaydi.
17 sikldan so‘ng kometlar kommutasiyasi uskunasidan 204 bayt o‘tadi (12x17 =204) bu kod so‘zining uzunligiga teng kodi.
Rid-Solomonga kodlangandan so‘ng ma’lumotlar paketiga aylanadi. Keluvchisi bayt sinxronizatsiyasi xam nolivoy zadejka tarmog‘idan o‘tadi.
6.5-Rasm. Ma’lumotlarni tashqi oralatish
To‘g‘ri va teskari oralatish deyarli bir hil sxemada bachariladi, faqat zadejkaning tartibi teskari oralatish sxemasi tarmog‘i qabul uskunasida qarama - qarshisiga o‘zgargan bo‘lishi lozim (6.5-rasm). To‘g‘ri va teskari oralatish qilish uskunasi birinchi ko‘ringan baytni yo‘naltirishni yo‘li bilan baytni 0 nomerli tarmoq orqali sinxronizatsiyalashni bajariladi.
Ichki kodlash DVB-T eshittirish tizimi qaytalanuvchi kodga asoslangan. U tashqi kodlashda prinsipial farq qiladi va u blokli kodlarni vakilidir.
Blokli kodlanganda axborot simvoli uzunligi fiksaksiyalangan bloklarga bo‘linadi, bular kodlanish jarayonida achagina tekshirish simvollari xam qo‘shiladi, xar bir blok mustaqil kodlanadi.
Qaytalanuvchi kodlanishda ma’lumotlar oqimi bloklarga bo‘linadi, uzunligi ancha qisqaradi va ular “informatsion kodlar sinvoli” deb ataladi. Umumiy xolatda kadr bir necha baytdan bitdan iborat.
Har bir informatsion kadrga tekshiruvchi simvol qo‘shiladi, natijada kodli so‘z kadri xosil bo‘ladi, lekin xar bir kadr kodlash o‘tgan informatsion kadrlarni xisbga olgan xolda bajariladi. Bu maqsad uchun kadrda bir necha kadrlarning informatsion sinvoli saqlanadi. Bular ocherednoy kadr so‘zni kodlash uchun qulaydir. Kod so‘zini kadrlashni xosil qilishni keluvchishi informatsion sinvol kadri kiritiladi. SHuday qilib kodlash jarayoni ketma ket kadrlarni o‘zaro bog‘laydi.
YUqorida aytilganidek ichki kod tezligi yoki informatsion ichki kadrdagi simvollar sonining umumiy simvollarning (nisbati) bir kadrda uzatilish nisbati. Ma’lumotlarni aloqa kanalida va uzatish tezligi uzgarishi mumkin.
Kod tezligi qanchalik katta bo‘lsa, uning ortiqchaligi shunchalik past va aloqa kanalida qobiliyati ham past bo‘ladi.
DVB-T tizimida o‘zgaruvchan tezlikda ichki kodlash tezligi 1/2 bo‘lgan bazavoy kodlashni qo‘llash yo‘li bilan bajariladi. Bazaviy koderning asosi ikkta aqamli filtirdan ibrat, uning chiqish signallari Xva U modul 2 signallarini yig‘ish yo‘li bilan liniya har xil nuqtalaridan chiqarilgan 6 ta triggerning siljish paydo bo‘ladi (7.6-rasm.)
Kirish ma’lumotlari ketma – ket registrga kiritiladia chiqish signallarni filtrdan kesilgandan so‘ng (raqamli oqim ) ketma – ket shakldagi raqamli oqim paydo bo‘ladi, unda bitlar ketma – ket kirishga nisbatan 2 barobar tez keladi (bunday kodning tezligi ) 1/2 , chunki har bir kirshi bitiga 2 ta chiqish biti to‘g‘ri keladi).
Katta tezlikda kodlash rejimlarida generatsiyalanayotgan X va U signallar (uzatilayotgan signallar va ularning tartibi 6.6 v rasmda keltirilgan ) ning qismiga uzatiladi.
Misol uzun , tezlik 2/3 da 2 kirish bitga o‘ziga va ketma – ket shaklda uchta chiqish signali (x1, u1, u2, ) a x2 uchiriladi. Ichki kod maksimal tezlikda va 7/8 ga barobar bo‘lganda 7 ta kirshi bitlariga 8 ta chiqish bitlar (x1, u1, u2 u3, uu, x5, x6, x7) to‘g‘ri kelardi.
6.6-rasm. Ichki kodlash (a-s vertogning yig‘iluvchi kod, tezligi ch= 1/2 , b-o‘chirishni bilan kodlash, v – kodlash jadvalsi) (jadvali)
Do'stlaringiz bilan baham: |