Технологияси


Турп (Raphanus sativus) -



Download 1,35 Mb.
Pdf ko'rish
bet105/148
Sana16.06.2022
Hajmi1,35 Mb.
#676820
TuriЛекция
1   ...   101   102   103   104   105   106   107   108   ...   148
Bog'liq
Meva sabzavot va polish mahsulotlarini yetishtirish, saqlash va

Турп (Raphanus sativus) -
карамдошлар ѐки бутгуллилар оиласига мансуб 
бўлиб, икки йиллик ўсимлик. Ўсишининг биринчи йили кесикли, тукли барглардан 
иборат, тупбарг ҳамда турли вазн, шакл ва рангдан илдизмевалар ҳосил қилади. 
Иккинчи йил эса гулпоя чиқариб, экилгач 35-40 кунда гуллайди, гуллаши бир ойгача 
давом этади.
Турпнинг гул тўплами – шингил. Гули тўрт тожбаргли, икки жинсли, оқ, 
пушти, бинафша ѐки оч сариқ рангда, четдан ҳашаротлар, асосан асаларилар 
ѐрдамида чангланади.
Маданий турп редиска ва ѐввойи турп билан осон чатишади. Буни албатта 
уруғлик экинларни жойлаштиришда, ҳисобга олиш керак. Уруғлик турп экилгандан 
сўнг 100-110 кунда пишади. Меваси юмшоқ, очилмайдиган урчуқ ѐки 
цилиндрсимон қўзоқдан иборат.
Уруғи юмалоқ - овал шаклда, оч тўқ жигар рангда бўлиб, уни редиска уруғидан 
фарқлаш жуда қийин. Уруғининг 1000 таси 9-14 грамм келади, унувчанлиги 1 класс 
уруғларда 85 % бўлиб, 4-5 йилгача сақланади.
Ўзбекистонда турпнинг иккита: Маргеланская ва Андижанская-9 навлари 
районлаштирилган. Бу навлардан Маргеланская кенг экилиб тезпишар 90-100 кунда 
пишиб етилади. Ҳосилдорлиги юқори, узоқ сақланади.
Мазаси жуда яхши, таркибида 30-40 мг % С витамини бор. Илдизмеваси 
узунчоқ ѐки юмалоқ конуссимон, ранги оқ, тубининг кўп қисми яшил бўлади. 
Тупроққа ботмай туради. Асосан ѐзда такрорий экин сифатида экилади. Баҳорда 
экилганлари эркаклаб кетади. Республикамизда 2001 йилдан бошлаб Ўзбекистон 
Ўсимликшунослик илмий тадқиқот институтида яратилган қора турп (Дайкон)нинг 
янги Куз ҳадяси нави районлаштирилди.
Шолғом (Brassica campestres)
- карамдошлар ѐки бутгуллилар оиласига 
мансуб икки йиллик ўсимлик. Биринчи йилги тупбарги кичик, барглари ер бағирлаб 
ўсади, патсимон, илдизмеваси ясси ѐки юмалоқ-ясси, ранги оқ, қизил, сариқ, 
бинафша, эти оқ ѐки сариқ бўлади. Иккинчи йили гулпоя чиқаради. Гули тўрт 


134 
тожбаргли, четдан чангланади, гултуплами – шингил. Шолғом турнепс, брюква ва 
сурепка билан осон чатишади. Меваси қузоқ. Уруғи уруғлик шолғом ўтқазилгандан 
кейин 60-70 кунда етилади. Уруғи майда, юмалоқ, оч ѐки тўқ қўнғир рангда. 
Уруғининг 1000 таси 1-2 грамм. Унувчанлиги биринчи класс уруғларида 95 % дан 
юқори ва 4-5 йилгача сақлайди.
Ўзбекистонда шолғомнинг маҳаллий Наманганская местная ва Самаркандская 
местная навлари районлаштирилган ва кенг тарқалган.
Наманганская местная – эртапишар нав. Илдизмеваси катта эмас, ясси шаклда, 
серсув, ширин. Пўсти кўндаланг, тарам-тарам, силлиқ эмас. Ранги асосан оқ, лекин 
сариқлари ҳам учрайди. Ҳосилдорлиги ўртача (70-80 ц/га).
Самаркандская местная – ўртапишар нав. Илдизмеваси йирик, ясси ѐки 
юмалоқ-ясси, эти оқ, жуда зич-қаттиқ, ўсиб кетганда ѐғочланиб қолади, пўсти 
кўндаланг, тарам-тарам. Ҳосилдорлиги ўртача (70-85 ц.га).

Download 1,35 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   101   102   103   104   105   106   107   108   ...   148




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish