Техник ижодкорлик ва дизайн фанининг назарий (лекция) машғулотлари мазмуни

Sariq karton
oq kartondan ko`ra pishiqroq egiluvchan, yaxshi 
qirqiladi. Yelimdan shishmaydi. Turli ishlarda foydalaniladi. 
Kulrang karton
– oq va sariq kartondan pishiqroq, qirqish qiyin. 
Pichoq karton massasidagi qumdan tez o`tmaslashadi. Kartonning bu 
navidan o`ta pishiqlikni talab qiluvchi narsalar tayyorlanadi. 

---

~ 106 ~ 
Rangli karton
– yupqa egiluvchan, sathi turli rangda jilo berilgan, 
ishlov berish oson va ko`rinishi chiroyli. Undan hajmi kichik narsalar, 
papkalar, muqovalar tayyorlash ma‘qul. Uning ustidan boshqa narsa 
yopishtirishga hojat yo`q. 
Qog`oz varaqli materiallar hisoblahadi. Ipi ilashtirish jarayonida: 
egish, buklash, yirtish, g`ijimlash yonish, yorishtirish xususiyatlariga 
ega. Qog`oz va karton boshlang`ich sinflar mehnat darsliklarida eng 
ko`p qo`llanadigan materiallardir. Bolalar bu materiallarga kundalik 
hayotda ham ko`p marta duch keladilar. Qog`oz va kartonga ishlov 
berish usullari unchalik murakkab emas, bolalar ularni osonlik bilan 
o`zlashtirib oladilar. Qog`oz va kartonga ishlov berish yuzasidan 
egallagan malakalar keyinchalik barcha mehnat turlari bo`yicha
 
mehnat va kasb-hunar ta‘limida keng qo`llaniladi. 
Qog`ozni bukish usullari
. 
Qog`oz varag`ini teng ikkiga buklash 
uchun qog`oz stol yoki parta ustiga qo`yiladi va o`ng hamda chap qo`l 
bilan qog`ozni o`ziga yaqin turgan tomonining ikki uchidan ushlab, 
uni pastki uchlari bilan tenglashtiriladi. Bunda qog`ozning shkalalar 
qirrasi bir-biriga to`g`ri tushishi kerak. Ana shundagina qog`oz qo`l 
bilan tekislanib, uning bukilgan chizig`i ustidan tirnoq bosib 
yurgiziladi. 
Qog`ozni bukilgan joyidan yirtish
. Qog`ozni yirtishdan oldin, 
avval ehtiyotkorlik bilan ochiladi, uning bir tomoni o`ng qo`l bilan 
bosilib, chap qo`l bilan bukilgan chiziqdan sekin yirtiladi. Bukilgan 
chiziq ustiga chizg`ichni qo`yib ham qog`ozni yirtish mumkin.