Tayyorlash va va ularning malakasini oshirishni tashkil etish bosh ilmiy-metodik markazi

Xulosa. 

Internetdagi  global  tarmoqlarda  foydali  ma’lumotlar  bilan  bir  qatorda 

foydalanuvchilarning  ongiga  salbiy  ta’sir  ko‘rsatadigan  axborotlar  ham 

tarqatilmoqdaki, ular bugun xalqaro hamjamiyatni tashvishga solmoqda. 

Bularning keng tarqalgani hayosiz  mazmundagi  materiallar bo‘lib, shunday 

mazmundagi  veb-saytlar  soni  4,5  milliondan  oshdi.  Ayrim  kimsalarning  ushbu 

daromad  manbaidan  dunyodagi  42  foiz  bolalar  va  o‘smirlar  onlayn  tarzda 

foydalanishmoqda. 

Jahonning  41  foiz  yoshlari  shafqatsizlik,  zo‘ravonlikni  targ‘ib  etuvchi 

materiallar ta’siriga tushayotgan bo‘lsa, yana bir qanchasi o‘z joniga qasd qilishni 

targ‘ib  qiluvchi  9  mingdan  ziyod  saytlar  orqali  osongina  jon  taslim  qilish 

"saboq"larini o‘rganishyapti. 

So‘nggi yillarda terrorchi tashkilotlar g‘oyalarini targ‘ib qilishga qaratilgan 

veb-saytlarning  soni  7000  dan  oshdi.  Ular  millatchilik  ruhidagi  va  ma’lum  bir 

davlatning amaldagi tuzumiga qarshi qaratilgan noxolis axborotlarni tarqatish bilan 

mashg‘ul bo‘lyapti. 

Fikrimizcha, 

internet 

tarmog‘ida 

foydalanuvchilar 

xavfsizligini 

ta’minlashning  eng  maqbul  yo‘li  undan  foydalanish  madaniyatini  rivojlantirish 

hisoblanadi. Vaholanki, bugun internet olamida keng uchrayotgan kiberjinoyatlar, 

g‘oyaviy va texnik (xakerlik) buzg‘unchiliklar foydalanuvchilarning aynan internet 

madaniyati me’yorlariga rioya qilmasligi oqibatida yuzaga kelmoqda. 

Yoshlarda har qanday fikr va axborotlarni o‘zaro taqqoslash, ma’lumotlarni 

filtrlay olish qobiliyati, avvalo, oilada, keyin ta’lim dargohida shakllanadi.  

Shu  o‘rinda  taklif  kiritish  mumkinki,  mahallalarda,  ta’lim  muassasalarida 

axborot xavfsizligi, internetdan foydalanish madaniyati targ‘ibotiga bag‘ishlangan 

davra suhbatlari o‘tkazish, onlayn muhitda yoshlarni asrashga doir qo‘llanmalarni 

yoshlar hamda oilalarga bepul tarqatish maqsadga muvofiq. 

Ommaviy axborot vositalari orqali mutaxassislar ishtirokida maxsus teleradio 

dasturlar,  tahliliy  maqolalar  berib  borish  lozim.  Qolaversa,  axborot  va  ommaviy 

kommunikatsiyalar  sohasidagi  ekspert  komissiyasi  tomonidan  O‘zbekiston 

---

56 

 

Respublikasi  hududiga  olib  kirish,  tayyorlash  va  tarqatish  tavsiya  etilmagan 

kompyuter  o‘yinlari  va  filmlar  ro‘yxatini  joylardagi  internet-kafelar  va  klublarga 

taqdim  etib borish ham  foydadan  xoli bo‘lmaydi.  O’z  farzandlarining axloqi  yod 

g’oyalar ta’sirida buzilib ketmasligi uchun barchamiz birdek mas’ulmiz. Har bir bola 

bizning  bolamizdir.  Kelajak  yoshlarimizning  qo’lida,  ularni  to’g’ri  tarbiyalash 

nafaqat ota-ona, o’qituvchi balki hammamiznikidir. 

Shuni  ham  aytish  joizki  internet  tarmog’idagi  madaniyatni  rivojlantirish 

axborot  xavfsizligi,  tarmoq  administratori,  rejissor,  boshlang’ich  ta’lim,  yoshlar 

psixologi kabi yo’nalishli kasbning muammosi emas, bu umumiy birlashgan holda 

ishlab  chiqilishi  zarur  bo’lgan  tizim  yoxud  texnologiya  asosisda  amalga 

oshiriladigan loyihadir. 

 

 

---

57