Таянч сўзлар: хўжалик ҳисоби, ўлчов турлари, хўжалик ҳисоби турлари, ҳисоб вазифалари, олдига қўйилган талаблар

«Бухгалтерия ҳисоби» фанидан якуний назорат саволлари ва жавоблари


1.Бухгалтерия ҳисоби, унинг моҳияти ва аҳамияти.
Таянч сўзлар: хўжалик ҳисоби, ўлчов турлари, хўжалик ҳисоби турлари, ҳисоб вазифалари, олдига қўйилган талаблар..

xo'jalik hisobi - xo'jalik faktlarini, hodisalarini va jarayonlarini boshqarish, nazorat va tahlil qilish maqsadida ulami kuzatish, o'lchash, rO'yxatga olish va umumlashtirish tizimidir. H;sob o'ichovlar; - xo'jalik resurslari vajarayonlarini o'ichash va hisoblash asosida xo'jalik yurituvchi subyektning har xii ehtiyojlari uchun ko'rsatkichlami shakllantiradigan o'lchov birlikJari.

Xo'jalik mablag'larini va jarayonlarini hisobda miqdoriy aks ettirish uchun natura, mehnal va pul o’lchovlaridan foydalaniladi. Natural o'ichoviar - hi sob obyektlarini og'irlik (kg, ts, t ),
hajm(m.kub, litr), uzunlik(mm, sm, m, km) , maydon (kvadrat metr,ga) va boshqa o'lchovlarda ifodalash uchun qo'llaniladi. Natural o'lchovlarda yuritiladigan hisob miqdoriy yoki natural
hisob deb ham ataladi. Sarflangan ish vaqtini hisobga olish uchun mehnat 0 'Ichovidan
foydalaniladi. Mehnat o'lchovlari - odam/kuni, odamlsoati, norma/soat va boshqalarda ifodalanadi. Mehnat o'lchovlari ko'p hollarda natura o'lchovlari bilan birga qo'llaniladi. Sarflangan ish vaqtini hisobga olish uchun mehnat o'Ichovidan foydalaniladi. Mehnat o'lchovlari - odam/kuni, odamlsoati, norma/soat va boshqalarda ifodalanadi. Mehnat o'lchovlari ko'p hollarda natura o'lchovlari bilan birga qo'llaniladi.
Xo’jalik xisob turlari: operativ hisob, statistic hisob, buxgalterlik hisob.
Operativ hisob rejalaming bajarilishini nazorat qilish va ishlab chiqarishga tezkor rahbarlikni amalga oshirish uchun zarur bo'lgan kundalik ma'lumotlarni olish va umumlashtirishga xizmat qiladi Statistik hisob miqdor ko'rsatkichlarida ifodalanadigan ijtimoiy-ommaviy hodisalami sifat jihatdan tavsiflab, kuzatish va aks ettirish hamda jarniyat taraqqiyoti qonuniyatlarini o'rganish tizimidir.Buxgalteriya hisobi xo'jalik yurituvchi subyektning mablag'lari va manbalarining harakatini aks ettirib, xo'jalik jarayonida sodir bo'ladigan muomalalarni yoppasiga va uzluksiz kuzatib borish, kuzatish natijalarini o'ichash va hujjatlarda rasmiylashtirish, ularni yagona bir
o'lchovda, ya'ni pul ifodasida umumlashtirish bamda boshqaruv qaror-larini asoslash va qabul qilish uchun zarur ko'rsatkichlami hisoblash, baholash, ularni tegishli axborotdan foydalanuvchilarga taqdim etish maqsadida moliya-xo'jalik faoliyatini nazorat qilish tizimidir.
Buxgalteriya hisobining asosiy vazifalari quyidagilardan iborat:
- buxgalteriya hisobi schotIarida aktivlaming holati va harakati,
mulkiy huquqlar va majburiyatlaming holati to'g'risida to'liq va
ishonchli axborotlami shaklIantirish;
- samarali boshqaruv rnaqsadida buxgaIteriya hisobi ma'lurnot-larini umumlashtirish;
- moliyaviy soliqqa doir va boshqa hisobotlarni tuzishdan iborat
Hisobning oldiga qo'yiladigan asosiy talablar:
To'liqlik boshqaruv ehtiyojlarini qondirish uchun zarur hajmdagi hisob axborotlarini pul o'lchovida shakll!intirishni taqozo etadi. O'z vaqtidalik axborotlarni boshqaruv apparati va tashqi foydalanuvchilarga «bir zumda)) yetkazishni nazarda tutadi. Aniqlik buxgalteriya hisobiga azaldan xos bo'lib, uning ajralib turuvchi xususiyati - xo'jalik muomalalarining mas'ul shaxslar
tomonidan hujjatlashtirilishi va uzluksiz ro'yxatga olib borilishidan kelib chiqqan. Tushunarlilik va soddalik hisob axborotlarini boshqaruv maq-sadlari uchun to'g'ridan-to'g'ri, zarur hollarda guruhlangan holda foydalanish imkoniyatidan kelib chiqadi.
Tejamlilik va oqi/ona/ik buxgalteriya hisobi boshqaruv funks i-yasini amalga oshirishi uchun muhim talab hisoblanadi.