4-ma’ruza: buxgalteriya hisobining schotlari va ikkiyoqlama yozuv reja

4-ma’ruza:BUXGALTERIYA HISOBINING SCHOTLARI VA IKKIYOQLAMA YOZUV
Reja:
4.1.Buxgalteriya hisobining schyotlarining mohiyati
4.2.Buxgalteriya hisobi schyotlarining turkumlanishi va schyotlar rejasi
4.3.Xo‘jalik operatsiyalarini schyotlarda ikki yoqlama aks ettirish
Tayanch iboralar:
Buxgalteriya hisobi schyoti, debet, kredit, aktiv schyot, passiv schyot, kontr-aktiv schyot, kontr-passiv schyot, tranzit schyot, schyotlar korrespondensiyasi, sal’do (qoldiq), boshlang‘ich sal’do, oxirgi sal’do, oborot, sintetik schyotlar, analitik schyotlar,ikkiyoqlama yozuv, buxgalteriya provodkasi.


4.1.Buxgalteriya hisobining schyotlarining mohiyati
Ma’lum bo‘ldiki, balans xo‘jalik mablag‘lari va ularning tashkil topish manbalarini ma’lum sanaga, umumlashtirilgan tasnifiy guruhlar bo‘yicha tavsiflar ekan. Lekin, korxona moliya-xo‘jalik faoliyatini boshqarish va biznes-reja hamda shartnomalarning bajarilishini nazorat qilish uchun har bir mablag‘ning mavjudligi va harakati,har bir korxona bilan hisob-kitoblar ahvoli, ayrim mablag‘ manbalarining o‘zgarishi va boshqalar to‘g‘risida kundalik ma’lumotlar kerak. Shuningdek, faqat natijalarnigina emas, balki xo‘jalik jarayonlarini ham tavsiflaydigan ma’lumotlar zarur. Bunday ma’lumotlarga xo‘jalik muomalalarini, ularning xususiyatlariga ko‘ra hisobga olgan holda aks ettirib borish yo‘li bilan ega bo‘lish mumkin. Xo‘jalik muomalalarini joriy tartibda aks ettirish va guruhlash uchun buxgalteriya hisobining schotlaridan foydalaniladi.
Buxgalteriya hisobining schotlari – bu xo‘jalik mablag‘lari, mablag‘larning manbalari va xo‘jalik jarayonlarini nazorat qilish va boshqarish uchun zarur axborotlarga ega bo‘lish maqsadida, ularni dastlabki hujjatlar ma’lumotlariga asosan joriy tartibda hisobga olish, guruhlash va bir tizimga keltirish usulidir.
Guruhlash iqtisodiy mohiyatiga ko‘ra bir xil xo‘jalik mablag‘lari, mablag‘lar manbalari va xo‘jalik muomalalari uchun alohida schot ochish bilan ta’minlanadi.