Tayanch konspekt

Termoelektrik materiallar va termoelektrik o`zgartgichlar. Turli ko`p sonli termoelektrik materiallar toza holatda va har xil kombinatsiyalarda mavjud bo`lib, ularni termoelektrodlar sifatida ishlatish mumkin. Ularning orasidan termoelektrod materiallarni ajratib olish uchun bitta materialga nisbatan normal elektrodni va uning termoelektrik xossalarini aniqlash zarur. Normal termoelektrod uchun material sifatida platina qabul qilingan, u kimyoviy inertligi, yaxshi o`rganilgan fizikaviy xossalari va yuqori erish harorati bilan ajralib turadi hamda platinani toza holda olish oson.

Barcha materiallar o`zining termoelektrik xossalariga ko`ra musbat va manfiyga bo`linadi.

Musbat deb shartli aytiladigan materiallarda platina bilan juftda issiq uchidan tok platinadan ushbu materialga oqadi. Manfiylarda esa tok teskari yo`nalishda oqadi.

Odatda, bir-biriga mos ikki materiallar tanlab olinadi va ular ma`lum termoelektrik xossalariga ega bo`lgan termojuftni hosil qiladi.

o`lchanayotgan muhitga tushirilgan termojuftning o`zaro boђlangan uchlari ishchi uchlari deb ataladi. Atrof-muhitda (atmosferada) ularga odatda o`lchash asbobidan simlar ulanadigan uchlari bo`sh uchlari deb aytiladi.

Standartlarga binoan quyidagi standart termoelektrik termometrlar qo`llaniladi, ularning tavsiflari jadvalda keltirilgan.

№

Termoelektrik termometr termojuftning turi

Darajalash belgisi

o`lchash chegarasi, ^0S