Таянч концпект

10.6. Osiyo-Tinch okeani mintaqasida integratsion jarayonlarning xususiyatlari
Osiyo-Tinch okeani mintaqasi integratsion jarayonlarining uchinchi eng yirik markazi hisoblanadi.Deyarli 30 yil mobaynida Janubi-Sharkiy Osiyo mamlakatlari uyushmasi (ASEAN) muvaffaqiyatli faoliyat ko‘rsatmokda. Unga Osiyodagi to‘rtta "ajdaxodan biri — Singapur, shuningdek, "yangi to‘lqin" — yangi industrial mamlakatlar — Malayziya, Indoneziya, Tailand, Bruney va Filippin kiradi. Ushbu guruh doirasida o‘zaro hamkorlikning muvaffaqiyati ASEAN katnashchilari bo‘lgan ko‘pchilik mamlakatlarning shiddatli iqtisodiy o‘sishi, ular rivojlanishini taqqoslash mumkinligi, yaxshi yo‘lga qo‘yilgan va uzoq, tarixiy an’analarga ega bo‘lgan o‘zaro savdo aloqalarining mavjudligi, shuningdek, hamkorlik shakllarining tartibga solinishi bilan mustahkam bog‘liqdir. ASEAN rejalarida 2000 yilgacha qatnashchi mamlakatlar bojxona poshlinalarini 38 ming turdagi tovarlar bo‘yicha o‘rtacha 5 foizga pasaytirish rejasi mavjud edi. 1995 yil oxirida 2000 yilda, voqealar ko‘ngildagidek rivojlangan takdirda 2002 yilda erkin savdo znasi barpo etish to‘g‘risida qaror qabul qilingan edi.
10.7. O‘zbekistonning integratsion tashkilotlardagi ishtiroki
O‘zbekiston Respublikasi mustaqillikka erishgach, ham siyosiy, ham iqtisodiy sohada ko‘pgina yutuqlarga erishdi. Respublikamizning jahon hamjamiyatida faol ishtirok etishi va O‘zbekistonning milliy manfaatlariga mos keladigan ko‘p tomonlama siyosat yuritishi davlatimizning jahon xo‘jaligida tutgan o‘rnini mustahkamlashning muhim shartidir.
O‘zbekiston Respublikasi a’zo bo‘lib kirgan eng muxim birlashmalardan biri - Mustaqil Davlatlar hamdo‘stligi (MDH) bo‘lib, u 1991 yil dekabrda tuzilgan. Xozir MDH ga Ozarbayjon Respublikasi, Armaniston Respublikasi, Belorus Respublikasi, Qozog‘iston Respublikasi, Tojikiston Respublikasi, Qirg‘iziston Respublikasi, Moldova Respublikasi, Rossiya Federatsiyasi, Turkmaniston Respublikasi, O‘zbekiston Respublikasi va Ukraina kiradi.
Hamdo‘stlik maqsadlari quyidagilar:
• demokratik xuquqiy davlatlar tuzish, ular o‘rtasidagi munosabatlar davlat mustaqilligini va suveren tenglikni o‘zaro tan olish va xurmatlash, o‘z takdirini o‘zi belgilash xuquqi, teng xuquqlilik va ichki ishlarga aralashmaslik, har qanday tazyiqlardan voz kechish, nizolarni tinch yo‘l bilan hal etish, inson xuquqlari va erkinliklarini, shu jumladan kichik millatlar xuquqlarini xurmat qilish, majburiyatlarini va bjshqa umum tan olingan xalqaro xuquq tamoyillari va normalarini halol bajarish asosida rivojlanadi;
• bir-birlarini hududiy butunligini va mavjud chegaralar buzilmasligini tan olish va xurmat qilish;
• chukur tarixiy ildizlarga ega bo‘lgan xalqlarning tub manfaatlarini hamda qo‘shnichilik va o‘zaro manfaatli hamkorlik munosabatlarini mustahkamlash;
• fuqarolararo va millatlararo totuvlikni saqlash.
O‘zbekiston Republikasi 1992 yilda Iqtisodiy Hamkorlik Tashkiloti (IHT) a’zosi bo‘ldi. IXT Afg‘oniston Islom Davlati, Ozarbayjon Respublikasi, Eron Islom Respublikasi, Kozog‘iston Respublikasi, Pokiston Respublikasi, Tojikiston Respublikasi, Turkiya Respublikasi, Turkmaniston Respublikasi, O‘zbekiston Respublikasi kabi davlatlarni birlashtiradi. 1992 yilda Texronda oliy darajadagi IXT uchrashuvi paytida e’lon qilingan axborotda IXT a’zolarining iqtisodiy farovonligi yo‘lida ko‘ptomonlama mintaqaviy hamkorligini ko‘zda tutuvchi maqsadlar va vazifalar e’lon qilindi.