Таянч концпект

11.4. Jahon savdo tashkilotining jahon xo‘jaligidagi rivojlanish yo‘nalishlari va uni mamlakatlar iqtisodiyotidaga ahamiyati
Jahon savdo tashkiloti (JST) 1995 yilning 1 yanvarida tashkil topdi. JST ko‘p tomonlama savdo tizimlarining xuquqiy va institutsional asosidir. U muhim shartnoma majburiyatlarni ta’minlaydi. Bu shartnoma majburiyatlari hukumatlarga ichki qonunchilikni shakllantirish va amalga oshirishda, shuningdek tashqi savdoni boshqarishni aniqlab beradi. JST 1947 yilda tashkil topgan va 1948 yilning 1 yanvaridan kuchga kirgan Tariflar va savdo bo‘yicha bosh kelishuv (GATT)ning davomchisi hisoblanadi.
11.5. JSTning tashqi savdo operatsiyalarini tartibga solish uslublari
Jahon amaliyotida tashqi savdo operatsiyalarini tartibga solishni tarif va notarif uslublari mavjud bo‘lib, ularni qay me’yorda va qay ko‘lamda qo‘llanilishi har bir davlatning tashqi iqtisodiy siyosati va tashqi iqtisodiy faoliyatidagi asosiy yo‘nalishlari bilan belgilanadi. JST talablariga ko‘ra barcha tashqi savdo operatsiyalari imkon qadar tariflar yordamida, ya’ni bojxona bojlari asosida tartibga solishni maqsadga muvofiq.JST xalqaro savdo palatasi, BMTning savdo va rivojlanish bo‘yicha Konferensiyasi, Jahon taraqqiyot va tiklanish banki, AQSh tarif komissiyasi hamda turli olimlarning notarif uslublarini turkumlashga o‘zgacha yendashuvlari mavjud.
Nazorat uchun savollar:
1. Xalqaro iqtisodiy tashkilotlar qanday tasniflanadi?
2. BMT va BMT tizimidagi tashkilotlarning jahon xo‘jaligidagi roli qanday?
3. Xalqaro hududiy tashkilotlar va ularning funksional vazifalari nimalardan iborat?
4. JSTga a’zo bo‘lish bosqichlarini xarakterlab bering.


12-mavzu. Jahon xo‘jaligining globallashuv jarayonlarida O‘zbekistonning ishtiroki
Reja:
12.1. O‘zbekistonning iqtisodiy salohiyati va imkoniyatlari
12.2. O‘zbekiston Respublikasining jahon mamlakatlari bilan iqtisodiy aloqalarining rivojlanishi
12. 3. O‘zbekiston Respublikasi iqtisodiyotida xalqaro iqtisodiy tashkilotlar bilan hamkorlikning ta’siri