12.1. O‘zbekistonning iqtisodiy salohiyati va imkoniyatlari
O‘zbekistonning jahon xo‘jalik aloqalariga qo‘shilish jarayoni ob’ektiv tuzilmaviy shart-sharoitlar yetilgan va tashqi iqtisodiy aloqalarning xo‘jalik mexanizmi isloh qilina borgan sari bosqichma-bosqich rivojlanmoqda.
Respublika noyob tabiiy boyliklarga, kudratli iqtisodiy va ilmiy-texnikaviy, aqliy va ma’naviy salohiyatga ega. Tarixning o‘zi O‘zbekistonning o‘rnini G‘arbni Sharq bilan, Janubni Shimol bilan bog‘laydigan Yevroosiyo yo‘llari chorrahasida belgilagan. Bizning Respublikamiz Yevroosiyo iqtisodiy va madaniy ko‘prigi bo‘lib xizmat qilishi mumkin. Bu ko‘prik doirasida tovarlar, texnologiyalar, sarmoyalar va madaniy qadriyatlarning xarakati va almashuvi uchun yaxshi sharoit yaratilgan.[4]
Butun Markaziy Osiyo mintaqasi bo‘yicha gaz kondensati zahiralarining 74 %, neftning 31 %, tabiiy gazning 40 %, ko‘mirning 55 %i O‘zbekiston xissasiga tugri keladi. Tabiiy gaz qazib olish bo‘yicha respublika MDH mamlakatlari ichida uchinchi o‘rinda va dunyodagi bu sohaning kuchli yetakchi 10 mamlakatlari qatorida turadi.
O‘zbekiston Markaziy Osiyoda va MDH doirasida paxta yetishtiruvchi asosiy mamlakat bo‘lib hisoblanadi. Agar butun Markaziy Osiyo mamlakatlari 2 mln. tonna paxta tolasi yetishtirsa, uning 1,4 mln. tonnasi o‘zbek tolasidir. O‘zbekiston paxta tolasi yetishtirish bo‘yicha dunyoda turtinchi o‘rinda, uni eksport qilish bo‘yicha esa ikkinchi o‘rinda turadi.
Xozirgi vaqtda O‘zbekiston MDHning bir necha yirik shaharlari va jahonning 20ta davlati:AQSh, Germaniya, Buyuk Britaniya, Shveysariya, Hindiston, Turkiya, Saudiya Arabistoni, Isroil, Janubiy Koreya, Singapur va boshqa davlatlar bilan bevosita xavo yo‘llari orqali bog‘langan.O‘zbekistonning xalqaro bozorga mustaqil sur’atda chiqishi va dunyo xo‘jaligiga integratsiyalashuvi sharoitlarida uning boshlang‘ich iqtisodiy salohiyati jahon xo‘jaligiga samarali qo‘shilish istiqbollariga umid qilish imkonini beradi.
12.2. O‘zbekiston Respublikasining jahon mamlakatlari bilan iqtisodiy aloqalarining rivojlanishi
Hozirda O‘zbekiston qator obro‘li va jahon iqtisodiyotida muhim ahamiyatga ega bo‘lgan xalqaro tashkilotlarning teng xuquqli a’zosi, jahonning o‘nlab davlatlari bilan do‘stona aloqalarini bog‘lagan, yirik bank va moliyaviy organlar bilan hamda nodavlat va nohukumat tashkilotlar bilan hamkorlik qilmoqda. Respublikada 43 ta chet davlatlarning elchixonalari, 15 ta hukumatlararo va 49 ta nohukumat tashkilotlar akkreditatsiya qilingan.
Do'stlaringiz bilan baham: |