Tasviriy sa’nati

Namuna chizmalar. Grafik vazifa sharti: “Yo’naltiruvchi blok" nomli yig ‘ma birlikning standart bo „lmagan detallarining eskizi tuzilsin. 9.6-rasm, a da “Yo’naltiruvchi blok" nomli buyum (yig’ma birlik)ning yaqqol tasviri berilgan. Bu yig’ma birlik ko’tarma kran metallkonstruksiyasining bir qismi hisoblanadi va u trossni yo’naltirish uchun xizmat qiladi. 9.6-rasm, b da spetsifikatsiya bo’limlari bo’yicha “Yo’naltiruvchi blok"ni tashkil qiluvchi qismlari tasvirlangan.

1. 
   “Rolik" yig’ma birlik bo’lib, u rolik va unga tig’iz kiritilgan vtulkadan iborat. “Rolik" spetsifikatsiyaning “Yig’ma birliklar"" bo’limiga tegishli bo’lganligi uchun uni tarkibidagi “Rolik" va “Vtulka"" eskizi, yig’ish chizmasi hamda spetsifikatsiyasi bajariladi.
   
2. 
   
   3. Tarkibiy qismlar: boltlar, gaykalar, maslenka spetsifikatsiyaning “Standart buyumlar"" bo’limiga tegishlidir.
   
   9.6-rasm
   
   Tarkibiy qismlar: “Vilka"", “Kronshteyn"", “O’q"" va “Planka""lar spetsifikatsiyaning “Detallar"" bo’limiga kiradi. Bu detallarning har birini eskizi bajariladi.
   

Ushbu yig’ma birlikning yig’ish chizmasini tuzish uchun undagi har bir standart bo’lmagan detalning eskizi bajariladi (vaziyatlari 1, 2, 3, 4, 5). Detallarning eskizlari standart chizma qog’ozlariga chiziladi. Eskiz bajarish uchun mumkin qadar maxsus katakchalari mavjud bo’lgan millimetrovkali qog’ozlardan foydalanish maqsadga muvofiq bo’ladi. Eskizdagi ko’rinishlari soni, joylashuvi ushbu detalni tayyorlash imkoniyatini to’liq beruvchi ma’lumotlarni o’z ichiga olishi shart.
Asosiy e’tibor detallarni o’zaro birikuvchi sirtlarining o’lchamlarini bir-biriga mos kelishiga qaratiladi.
Vilka (vaz. 2) va kronshteyn (vaz. 3)larning eskizlari ularni to’liq tasavvur qilish uchun uchta ko’rinishdan iborat bo’ladi: bosh ko’rinish, ustdan ko „rinish va chapdan ko „rinish (9.7 va 9.8-rasmlar). Teshiklar va o’yiqlarni ko’rsatish uchun mahalliy qirqimlar tatbiq etilgan. Shuningdek,
pozitsiyadagi detal formasini aniqlash uchun A mahalliy ko’rinishdan foydalanilgan. Planka (vaz.4)da frontal qirqim va ustki ko’rinish orqali uning eskizi bajarilgan (9.10-rasm). O’q (vaz. 5)ning tasvirida bitta bosh ko’rinish frontal qirqim qismi va A-A kesim qo’llanilgan (9.9-rasm).
Yo’naltiruvchi blokdagi rolik (vaz. 1) yig’ma birlik bo’lganligi uchun uni detallari: rolik va vtulkalar eskizi bajariladi (9.11 va 9.12-rasmlar). Standart detallar (vaz. 7 vint) eskizi bajarilmaydi. O’rnatish vinti rolik yig’ish chizmasida chizilgan, shuning uchun detallar eskizida vint o‘yig‘i ko’rsatilmaydi.
9.7-шакл.