«tasvir» nashriyot uyi

93-mashq. 
Uyga vazifa. «Ilm — tuganmas xazina» mavzusida matn
tuzing. Undagi so‘zlarning so‘rog‘ini va qaysi so‘z turkumiga kirishini
aniqlang.

---

37
1-topshiriq. Berilgan  so‘zlarga -ma qo‘shimchasini qo‘shing.
So‘zlarning qanday so‘roqqa javob bo‘lishi va -ma qo‘shimchasining
ma’nosini aniqlang.
O‘qi , keldi , qiziqadi.
2-topshiriq.  Nima qildi? so‘rog‘iga javob bo‘luvchi to‘rtta so‘z
toping. Ularni tarkibiy qismlarga ajrating.
BILIB OLING.
  Nima qilmoq?, nima bo‘lmoq? so‘-
roqlariga javob bo‘lib, shaxs yoki narsalarning harakat,
holatini ifodalagan so‘z turkumi fe’l deyiladi.
ESDA SAQLANG.
 
Fe’llardan anglashilgan harakat
va holat ma’lum shaxs yoki narsa tomonidan bajariladi.
Ana shu shaxs yoki narsa harakatning bajaruvchisi sanala-
di.
94-mashq.
 Berilgan fe’llarni harakat yoki holatni bildirishiga ko‘ra
ikki guruhga: harakat fe’llariga va holat fe’llariga ajrating.
Qizardi, ulg‘aydi, chopdi, sug‘ordi, gapirdi, qichqirdi,
to‘xtadi, tashladi, yugurdi, qimirladi, topdi.
95-mashq. 
Nuqtalar o‘rniga tushirib qoldirilgan qo‘shimchalarni
qo‘ying, fe’llarning ma’nosiga va grammatik shakliga e’tibor bering.
— Yigitcha, familiyangiz nima?
— «Iskandarov» deb yoz..., aka.
Javlonbek uni yoz... qo‘yish uchun so‘ramagandi, faqat
familiyasini atab gaplashish uchun so‘ragan... U bo‘lsa,
«Iskandarov deb yozing, aka», deydi-ya.
— Iskandarov, siz, axir, traktorning tilini bilmay...-ku?
Hatto uning qanday mashina ekanini ham ko‘rmagan bo‘lsangiz!..
— Bugun bilma..., ko‘rmagan bo‘lsam, endi bila..., ko‘ra...,
o‘rgana..., — dedi yigit qat’iy. — Hali o‘zingiz aytdingiz-ku,
avvalo, shogird tusha..., keyin o‘rgana..., deb. (N. Fozilov)
FE’L

---

38