Rivojlanish sikli. Oddiy gijja parazitlik hayotini odam ingichka ichagi pastki va yo'g'on ichagining yuqori qismlarida o'tkazadi. Zararlanish ha- rakatchan lichinkalarga ega bo'lgan yetuk tuxumlar yutilganda sodir bo'ladi. Bu gelmintning hayot davri ayni shu vaqtda boshlanadi. Keyinchalik shu tuxumlar oshqozondan o'tib ingichka ichakning boshlang'ich qismlariga tushgan holda, u yerda yetuklanadi va ulardan lichinkalar chiqadi. Lichinkalar ingichka ichaklardan pastga tushayotgan vaqtida ikki marta po'st tashlaydi. Ba'zan, vaqtincha ichak bukilmalari va chuqurchalariga joylashadi. Lichinkalarning rivojlangan gijjalarga aylanishi ko'richak qismida sodir bo'ladi. Ko'richakdan o'tib, ular shilimshiq pardaga ilinadilar.ii liida urug'langan modina-gijjasi o'zining ffingan holatidan ozodlanib, li liak orqali tetikka qarab siljiydi. U kechasi orqa teshikdan chiqib, atrofdagi luiklam va yo'laklarga tuxumlarini qo'yadi. O'rtacha bitta modina 12000 tuxim qo'yishi mumkin. Boshqa yumaloq chuvalchanglarga qaraganda, oddiy Gljjalarda tuxum qo'yish faqat bir marta bo'ladi. Tuxum qo'ygandan keyin Gijja yana to'g'ri ichakka qaytadi. Tuxum qo'yish va uning yetuklanishiga iiig loyiq muhit yuqori darajali namlik, kislorod va 36,5°C harorati kabi haroitga ega bo'lishi lozim.
Profilaktikasi. Enterobioz hamma joyda tarqalgan. Sanitariya rejimining buzilishiga yo'l qo'yiladigan bolalar muassasalarida u, ayniqsa, ko'p qayd qilinadi.
Maktabgacha tarbiya muassasalaridagi bolalar va ularning xodimlari, shuningdek quyi sinflardagi maktab o'quvchilari yiliga bir marta laboratoriya tekshiruvidan o'tkaziladi. Bunda perianal qirmalarini 1—3 kunlik tanaffus bilan 3 marta qilinadi. Agar enterobioz bilan zararlanganlik 30 %dan yuqori bo'lsa bu holda keyingi tekshirish to'xtatiladi va bolalarning hammasi- ni, shuningdek, ularga xizmat ko'rsatadigan xodimlar davolanadi.
Bemorlar aniqlanganda hamma oila a'zolari tekshiriladi. Agar bolalar muassasalarida zararlanganlik 10 % yoki undan yuqori bo'lsa, unga qatnay digan hamma bolalarning oilalarini laboratoriyada tekshiriladi. Agar oila larida davolash-profilaktika tadbirlari olib borilmasa, bolalar muassasalarida enterobiozga qarshi kurash yaxshi natija bermaydi.
Shaxsiy gigiyena qoidalariga rioya qilish; tirnoqni vaqti-vaqti bilan olib turish, uxlashdan va hojatxonaga borgandan keyin, shuningdek, ovqatdan oldin qo'lni sovunlab yuvish, kechqurun uxlashdan oldin pochasi zic 11 yopishib turadigan trusik kiyish kerak. Ertalab ichkiyim va choyshablaf qaynoq dazmol bilan yaxshilab dazmollanadi.
Maktabgacha bolalar muassasalarida sanitariya va dezinfeksiya rejimigf puxta amal qilinishi kerak. Hojatxonalarda suv oqiziladigan bo'lgani yax shi, yig'ishtiiish materiallarining hammasi tamg'alanadi, idishlarni qui it gich shkaflarda zararsiz holga keltiriladi, enagalar va tarbiyachilarning va l falari aniq qilib belgilanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |