Tashqi iqtisodiy faoliyat statistikasi tashqi iqtisodiy aloqa shakllari va ko‘rsatkichlar tizimi

5. Tayanch tushunchalar lug‘ati


Tashqi iqtisodiy aloqalar – davlat va korxonalarning chet el bilan bo‘ladigan iqtisodiy munosabatlari.
Eksport – tovarlar, xizmatlar va kapitallarni chet el bozor­la­riga chiqarish.
Import – mazkur mamlakatga xorijiy mamlakatlardan tovar­larni keltirish.
Kvota ­– davlat va xalqaro tashkilotlar tomonidan tovarlarni ish­lab chiqarish, ularni eksport va import qilish yuzasidan chek­lashlarning joriy etilishi.
Eksport kvota – mazkur mamlakatdan chet elga tovarlarni so­tish uchun belgilangan miqdoriy limit, ya’ni tovarlarni eks­port­­ga belgilangan hissada ishlab chiqarish va yetkazib berish.
Import kvota – mazkur mamlakatga xorijiy mamlakatlardan
tovarlarni olib kirish uchun belgilangan miqdoriy limit.
Tashqi savdo aylanmasi – eksport va import yig‘indisi.
Tashqi savdo qoldig‘i – eksport va import o‘rtasidagi tafovut.
Kapital migratsiyasi – katta foyda olish maqsadida kapitalni mazkur mamlakatdan boshqa mamlakatga ko‘chirish.
Ishchi kuchi migratsiyasi – mehnatga layoqatli aholining ko‘p­roq daromad olish maqsadida ish qidirib mazkur mamla­katdan boshqa mamlakatga ko‘chib yurishi.

6. Mustaqil ishlash uchun savol va topshiriqlar

1. 
   Tashqi iqtisodiy aloqalar deganda nimani tushunasiz?
   
2. 
   Tashqi iqtisodiy munosabatlarning qanday shakllarini bila­siz?
   
3. 
   Xalqaro iqtisodiy aloqalarni qanday ko‘rsatkichlar ifoda­laydi?
   
4. 
   Tashqi savdo aylanmasi va qoldig‘i deganda nimalar tu­shu­niladi?
   
5. 
   Kvota, import kvota va eksport kvotalar nimani bildiradi?
   
6. 
   Import kvota darajasi qanday aniqlanadi? U nimani bil­diradi?
   
7. 
   Eksport deb nimaga aytiladi va qanday turlarini bilasiz?
   
8. 
   Import deb nimaga aytiladi va uning qanday turlarini bilasiz?
   
9. 
   Eksport kvota darajasi qanday aniqlanadi va qanday tahlil qilinadi?
   
10. 
    Ishlab chiqarish kooperatsiyasi qanday ko‘rsatkichlarda ifo­dalanadi?
    
11. 
    Kapital migratsiyasi deganda nimani tushunasiz va u qan­day ko‘rsatkichlarda ifodalanadi?
    
12. 
    Ishchi kuchi migratsiyasi deganda nima tushuniladi va u qan­day ko‘rsatkichlar bilan tavsiflanadi?
    
13. 
    Ishchi kuchini eksport qilish koeffitsiyenti qanday hisob­lanadi?
    
14. 
    Ishchi kuchini import qilish koeffitsiyenti qanday hisob­lanadi?
    
15. 
    Ishchi kuchi eksportining elastikligi qanday ko‘rsatkich­lar­da ifodalanadi?