Tashkilotlar tushunchasi va tasnifi Tashkilot tushunchasi, maqsadi, vazifalari

Korporasiyalar oilasi (aksiyalarga birgalikda egalik qilish) konglomerat korporatsiyalar tashkil qiladi. Ular bitta emas, balki ko’pgina institusional birliklardan iborat bo’ladilar.

Konglomerat-korporatsiyalar tarkibida aksiyadorlarning nazorat paketlariga egalik qiluvchi yoki bosh siyosatga ta’sir qilishning mutloq huquqlariga ega ona korporatsiyalar ajralib turadilar.

Kvazikorporatsiya - bu nokorporativ korxona bo’lib, uni boshqaruvi korporatsiya nusxasi bo’yicha quriladi.U mustakil instutsional bo’ladi.

Kvazikorporatsiyalar tarkibiga quyidagilar kiradilar:

- norezedent bo’lgan institutsional birliklarga tegishli bo’lgan nokooporativ korxonalar(filiallar, milliy iqtisodiyotda faoliyat yurituvchi xorijiy kompaniyalarning vakilliklari);

- davlat boshqaruvi idoralariga bo’ysunuvchi, ammo daromadlar olish maqsadida mahsulotlarni ishlab chiqarish va sotish bilan band bo’lgan nokorporativ korxonalar;

- uy xo’jaligining nokorporativ korxonalari.

Kvazikorporatsiyalar korporativ korxonalarga tenglashtiriladilar va

iqtisodiyotning korporativ sektori tarkibida ko’rib chiqiladilar.

Davlat boshqaruvi idoralari(DBI) bir necha darajalar bilan beriladilar:

- markaziy hukumat– siyosiy jarayonlar natijasida tashkil qilingan yuridik shaxs, u qonunchilik, ijroiya va sud hokimiyatiga ega bo’ladi;

- hokimiyat idoralari va mintaqalar boshqaruvi;

- hokimiyatning mahalliy ijroiya idoralari.

Markaziy hukumat daromadlarining kuyidagi turlarini oladi: soliqlar, bojlar, qarz mablag’lari, xususiylashtirish, har xil jamg’armalar

va boshqalardan olinadigan mablag’lar.

Markaziy hukumatning xarajatlarida quyidagilar kiradi:

- jamoaviy foydalanish xizmatlarini taqdim etish(mudofaa tashkiloti, huquqni muhoqaza qilish, sog’liqni saqlash, fan va ta’lim va h.k.);

- uy xo’jaliklarini imtiyozli ta’minlash(turar-joy, kommunal xo’jaligi xizmatlari , non, sutning arzon navlari va h.k.);

- ayrim kategoriyalarga transfertlar(subsidiyalar, yordamlar, imtiyozlar), shu jumladan nafaqalarga qo’shimchalar, nafaqaxo’rlar, talabalar, maktab o’quvchilari yo’l haqi qiymatining yarimi to’lash va h.k.

Oraliq iste’mol uchun tovarlar va xizmatlar ishlab chiqaruvchi nokorparativ korxonalar(davlat bosmaxonalari, hisoblash markazlari, hukumat aloqasi) boshqaruvning ularni tashkil qilgan idoralari tarkibida

ko’rib chiqiladi.