Tashkent «O‘zbekiston» 2017

qàptàl pàydà 
åtiwshi tîqšmà
dåp àtàlàdš. 
Bul tîqšmà klåtkàlàrš pàq-
àl hám tàmšrdà sàqšynà 
fîrmàsšndà jàylàsàdš hám då 
ósimlik îrgànlàršnš… åninå 
ósiwin, ya®nšy juwànlàsšwšn 

---

19
Payda etiwshi toqšma
Floema
Ksilema
Epiderma
14-súwret.
ósiw konusš
elek tárizli tútikshe
lub parenximasš
lub talshš®š
joldas kletka
xloroplast
ótkeriwshi 
tútikshesi
epiderma kletkalarš
túkshe
awšzsha
lobšya tárizli 
kletkalar
a®ashlšq talshš®š
a®ashlš 
parenximasš
bóliniw 
zonasš
támiyinlåydi. Pàqàl hám tàmšr dš… qàbšq (flîåmà) hám 
qàttšlš®š (ksilåmà) àràsšndà jàylàsqàn 
åninå pàydà åtiwshi 
tîqšmà
— kàmbiy åsàbšnàn ósimlik pàqàlš hám tàmšrš 
åninå ósådi. Pàydà åtiwshi klåtkàlàrdàn ósimlikti… tiykàr®š 
qàplàwshš, ótkiziwshi, måõànikàlšq hám bàsqà dà tîqšmàlàrš 
pàydà bîlàdš.
Òiykàr®š tîqšmà.
Òiykàr®š tîqšmà klåtkàlàrš qàplàwshš, 
måõànikàlšq, ótkiziwshi tîqšmà klåtkàlàrš àràlš®šndà jàylàsàdš. 
Àtqàràtu®šn wazšypàsšna qàrày tîqšmà bir nåshå túrgå 
bólinådi: àssimilyàciyalšq tîqšmà (õlîrånõimà), tîplàwshš 
tîqšmà (îrgànikàlšq zàtlàrdš suw hám hàwànš tîplàwshš). Bul 
klåtkàlàr fîtîsintåz õšzmåtin àtqàràdš. Àssimilyaciya tîqšmà 
klåtkàlàrš jàsšl jàpšràqlàrdà, nartlàrdà bîlàdš. Òîplàwshš 
tîqšmà klåtkàlàrš — pàrånõimà klåtkàlàrdàn ibàràt bîlšp, 
îlàrda uglårîd, bålîk hám bàsqà zàtlàr tîplànàdš. Bul tîqšmà 
tåråklårdi… dånåsindå, tàmšrpàqàlšndà, tàmšrmúywåsindå, 

---

20
túynåklårindå, piyaz bàsšndà, miywålår hám tuqšmlàrdà jàqsš 
ràwàjlàn®àn. Shóllårdå ósiwshi àyršm ósimliklår pàqàlš hám 
jàpšrசndà (másålån, kàktuslàr dånåsindå)suw tîplàwshš 
pàrånõimà klåtkàlàrš bàr boladš.