"tasdiqlayman"

TOSHKENT TIBBIYOT AKADEMIYASI

4 VA 5-KURS AKUSHERLIK VA GINEKOLOGIYA KAFEDRASI

“TASDIQLAYMAN”

O’quv ishlari bo’yicha prorektor

prof. ..........................Тeshayev О.R.

« _____» ____________ 2013 y.

AKUSHERLIKNI EGALLASH ISH DASTURI

Bilim – 720000 «Sog’liqni saqlash»

Ta’lim yo’nalishi - 5720300 «Tibbiy profilaktika ishi»

5111000 – “Professional ta’lim”

Ish hajmi soatlarda – 144

shuningdek:

Ma’ruzalar – 20

Amaliy mashg’ulotlar – 80

Mustaqil ish – 48

Тoshkent – 2013y.
Tuzuvchilar:

Аyupova F.М. –kafedra bosh., t.f.d. professor ____________

(imzo)

Хоdjayevа D.N. аss. каf. к.м.н. _____________

(imzo)

Аyupovа D.А. – katta o’qituvchi, к.м.н. ____________

(imzo)
Retsenzentlar:

Jabbarova Yu.К. – professor, t.f.d. ____________ (imzo)

__________________________________________ ____________

(F.I.SH., mutaxassisligi, malakasi,ilmiy darajasi) (imzo)

Ish dasturi “Davolash ishi” yo’nalishi o’quv plani va tipik dasturi asosida tuzilgan, TTA Ilmiy metodik yig’ilishda muhokama qilingan va tasdiqlangan, protokol № 1 sana «28» аvgust 2013y.


1.Kirish.

1. 
   4-kursda dars o’tilishidan maqsad:
   

Oldingi kurslarda olingan bilim bazasida, isbotlarga asoslangan fiziologik hamda og’irlashgan homiladorlikda samarali perinetal yordaml prinsiplariga, normal va patologik tug’ruq qabul qilish, tug’ruqdan keyin chaqaloq parvarishi, , akusherlik amaliyotida tez-tez uchrab turadigan shoshilinch vaziyatlarda, profilaktika metodlari va birinchi yordamga, diagnostikaga studentlarni akusherlik asoslari umumiy amaliyoti shifokori kvalifikatsiyalangan xarakterdagi bilim bilan o’qitish;.

“akusherlik” amaliyotida qo’yilgan vazifalar:

• 
  Talabalarda homilador organizmdagi turli sistemalarning funksiyasi va ularning regulyatsiyasi haqida ko’nikmani shakllantirish;
  
• 
  Erta homiladorlik muddati diagnostikasi, homiladorlarni tekshiruvdan o’tkazish, ambulatory sharoitda tug’uvchi va fiziologik homilador ayollarni ratsional nazorati va diagnostikasi bo’yicha ko’nikma hosil qilish;
  
• 
  Talabalarni diagnostika, fiziologik tug’ruqlarni bosqichma-bosqich kechishi, yuzaga chiqishi mumkin bo’lgan noxush holatlar va ularni bartaraf etish taktikasi, normal tug’ruqdan keyingi holatlarning namoyon bo’lishi va nazoratga olishga o’rgatish,
  
• 
  , preeklampsiya,qon ketishi, vaqtdan oldingi va tor chanoqli ayollarda muddati cho’zilgan tug’ruqlar, immunokonflikt homiladorlik, tug’ruqdan keyingi yiringli- septic kasalliklar diagnostikasi,uning klinik namoyon bo’lishi, profilaktikasi, urgent patologiyada birinchi yordam ko’rsatish bilimlariga, gospitalizatsiya qilish metodlari va profile bo’yicha umumiy amaliyot shifokorining taktikasini shakllantirish
  
• 
  Talabalarni tibbiy hujjatlarni yuritish prinsiplari va ko’rinishlari bilan tanishtirish
  
• 
  Talabalarni fet- plasentar sistema qurilishi va funksiyasi, uning holati to’risidagi diagnostika metodlari , perinotal patologiya haqidagi zamonaviy tushunchalar, uning profilaktik choralari bilan tanishtirish;
  
• 
  Talabalarni zamonaviy davolash- diagnostika apparaturalari, akusherlik amaliyotida qo’llaniladigan operativ tug’ruq metodlari bilan tanishtirish
  

1.2.​  Bilim va ko’nikmalarga qo’yilgan talablar:

4-kurs akusherlik dasturi zamonaviy klinik tibbiyot va biologic fanlarda erishilgan yangiliklar bo’yicha talaba bilishi kerak:

• 
  Fiziologik homiladorlikni kechishi, tug’ruqlar, tug’ruqdan keyingi davrlarda o’zgarishlar;
  
• 
  Patologik tug’ruq akti- tug’ish kuchi anomaliyasi, erta tug’ruqdan keyingi va 3- davrdagi qon ketishlar, profilaktikasi, diagnostikasi,klinikasi, etiopatogenezi.
  
• 
  Tez-tez uchrab turadigan akusherlik patologiyasi- bachadondan tashqari homiladorlik, muddatdan oldin homilaning tugi’lishi, homiladorlardagi gipertenziya, PONRP, plasentaning holati, tor chanoq, homiladorlikning rezus- konflikti
  
• 
  Tug’ruqdan keyingi yiringli- septic kasalliklar etiopatogenezi, klinikasi, diagnostikasi, profilaktikasi;
  

Talaba bajarishi kerak:

• 
  Umumiy anamnez to’plamlarini yig’ish va ginekologik kasallar hamda homiladorlarda klinik tekshiruvlar o’tkazish;
  
• 
  Homiladorlik diagnozini qo’yish;
  
• 
  Homiladorlik muddatini aniqlash;
  
• 
  Tug’ruq va tug’ruq davrlari diagnozini qo’yish;
  
• 
  Oldindan qo’yilgan diagnozni shakllantirish va asoslab berish;
  
• 
  Preeklampsiya diagnozini qo’yish va og’irlik darajasini aniqlash;
  
• 
  Kechiktirib bo’lmaydigan akusherlik patologiyasini diagnoz qilish( PONRP, yo’ldosh ajralishi, tug’ruqdagi qon ketishlar )
  
• 
  Tor chanoq, homilaning noto’g’ri joylashishini diagnoz qilish;
  
• 
  Homiladorlarning laborator va asbob uskunalar yordamida tekshiruv natijalarini to’g’ri tahlil etish;уметь правильно интерпретировать данные лабораторно и инструментального обследования беременных;
  
• 
  Fiziologik tug’ruqlarni qabul qilish;уметь вести физиологические роды;
  
• 
  Asfiksiyada tug’ilgan chaqaloqlarga birinchi yordam ko’rsatish.
  
• 
  Kafedra bazasi Toshkent shahri № 9 akusherlik kompleksida j oylashgan. Auditoriyalar soni va ularning ta’minoti ( mebel, TSO vositalari va b.) amaliyot o’tash talablariga javob beradi.
  

1. 
   O’uquv soatlar hajmi
   

	Umumiy ish soatlar	O’quv soatlarining audutoriya mashgu’llotliri ko’rinish(soatlar)			(Atytoriyadan tashqari )mustaqil shi
		Jami	Ma’ruza	Amaliy mashg’ulot
Ashurlik	86	52	12	40	30
Ginikologiya	58	48	8	40	18
Yakuniy	144	100	20	80	48

1. 
   TTA TIBBIY PROFILAKTIKA TALABALARI UCHUN
   

2013-2014- O’QUV YILIDAGI MA’RUZA SOATLARI

№Maruza	Soatlar	Ma'zura
1.	2	Akshurlik taraqiyotining tarixiy bosqichlari:Uruglantirish.Emberogeneznig genetik asbektlari.Tashqi muhitning zararli omillarini homilaga ta’siri’Homilador ayollar organizimida fizalogik o’zgarishlar
2	2	Erta taksikozlar.Xomiladorlik davrida gipirtenziya sindromlari.Sabablari,klassifikatsiyasi,tashqi muhit omillari va ish ish sharoitlari biln bog’liqligi.
3.	2	Ekstragental kasalliklarni homilga tasiri.prinatal markazlar roli,regionnalizatsiyasi. Homilaning o’tkir va surunkali gipoksiyasi.Homilani rivojlanishida turli xil omillar ta’siri.
4.	2	Homiladorlikno I va II yarimida qon ketishlar.Yo’ldoshni oldin kelish.N.J.Y.B.K. tug’ruqdan kiyin qon ketishlar.Qon kitish chastotasida umumiy faktorlar roli.
5	2	Zamonaviy akushelikda tor chanoq.Tor chanoq hosil bo’lishida umuiy sabablar.Tor chnoq profilaktikasi.
6.	2	Tug’uruqdan kiyingi septik kasaliklar.Akusherlik pritonititi.
7.	2	Genikolik kasaliklarni umumiy simtomlari.Normal minustural holat va ularni buzulish formalari zararli omillarni minustural siklga tasiri.
8.	2	Ayollar jinsiy organlarini yallig’lanish kasalliklari ularning hayoti ish faoliyati bilan bog’liqligi.Profilaktik ko’rinishlari tashxis qo’yish va ahamiyati.
9.	2	Bachadonni havfsiz o’smalar,tuxumdon o’smalari.Tashqi muhit faktorlarinig o’smalarni o’sishiga profilaktik ta’siri.
10	2	Bepushtlik.Bepushtlik rivojlanishida ijtimoiy va boshqa faktorlar ta’siri.Oliani tashkil qilish aspektlar. Zamonaviy kontrasepsiya usullari.

Kafedra mudiri: F.Y.Ayupova

k.m.n professor

2. 
   TTA TIBBIY PROFILAKTIKA TALABALARI UCHUN
   

2013-2014- O’QUV YILIDAGI amaliy mashg’ulot SOATLARI

№	soat	Akusherlik fanidan darslar mavzui va bo’limlar tarkibi
1.	4	Tug’ruq majmuasi tuzilishi.Tug’ruq bo’limlarida sanitariya geginik sharoitlar.Tug’uriq yo’llari va homila tug’uriq mavzusi. Urug’lanish.Emberogeniz bosqichlari.Homilaga qarindoshlik nikoh,alkogol,narkotiklar,nikotinni ta’siri.Homildorlik va tug’uriq muddatini aniqlash.Homola ahvolini vaznini va holatini aniqlash.
2.	4	Tug’ruq biomexanizimi.Fizologik tug’ruq klinika.Tug’urqni og’riqsizlantirish.Chaqoloqni birlamchi parvarishlash. Tashqi akusherlik ko’rik.Leopold-Leviskiy usullari,homila yurak urishini aniqlash.Mushaklar qisqarishini patofizalogiyasi.Tug’urq boshlanishini sabablari.Fizologik qon ketish.
3.	4	Homiladorlikda ilk taksikozi.Homiladorlik davrida gepertinziv sindromlar prieklampsiya,eklamsiya.Tashxislash,birlamchi yordam ko’rsatish,profilaktika.Patologiyani tasqi muhit omillari va ish sharoit lari bilan bog’liqligi. Ko’ngil aynashi va qusish sindiromi.O’g’ir kechishda akusherlik taktikasi.Gipotenziv dorilar.Magnizial terpiya .
4.	4	EKG va homiladorlik.EKGni homiladorlik kechishga va rivojiga ta’siri.Kasb salbiiy omillarini homila rivojiga ta’siri. Homiladorlarda urogenital infeksiyasi,tashxislash va davolash.OITS va homiladorlik.Onadan homilaga infeksiyani virtikal transmissiyasi.Davolash,profilaktika
5.	4	Homila chanoq qismi bilan oldinda yotishi.Homila noto’ri joylashishi. Homila chang’ bilan kelganda qo’llaniladigan akusherlik usullari.
6.	4	Akusherlikda tor chanoq,ijtimoiy sabablar.Anatomik va klinik tor chanoq.Anatomik tor chanoq rivojlanishda qiz bolani jismoniy rivojlanishi va ahamiyati. Raxit,chanoq tuzilishiga ta’siri.Jismoniy tarbiya sport ahamiyati.
7.	4	Homiladorlikda 2-yarimida qon ketishi.N.J.Y.B.K .Yo’ldoshni oldinda joylashishi. Qon ketishni klinik belgilari.QB va pulisni aniqlash.Qon ivish fizologiyasi tizimi.Qon ivish faktorlarni narmal ko’rsatkichlari.
8.	4	Chilla davrida va ilk chilla davrida qon ketish. Qon ketishini ijtimoiy omillarga bo’liqligi.Qon ketish profilaktikasi.
9.	4	Fizologik chilla davri gigena,dietika,parvarish.Chaqaloqlik davrini fizalogiyasi va patologiyasi. Homilador va tuqqan ayol dietikasi,gigenasi kun tartibi.Parvarish.
10	4	Chilla davri septik kasalliklari.Tug’urq majmuasida sanitar-epidemologik tizim. Sazanov-Bartels tasnifi.Akusherlik pritonit.Sepsis.

*- ajratib yozilganlar mustaqil ish mavzulari berilgan
Kafedra mudiri F.M.Ayupova

T.F.D.professor

Tibbiy profilaktika fakulteti talabalari uchun akusherlik va ginikologiya fanidan VIII boyicha 2013-2014-yil amaliy mashg’ulot bo’yicha tematik rejasi.

Mavzu nomi va genikolagiya boyicha bo’limlari.
1.	4	Oilaviy poliklinka va davolash punktlar tibbiy-sanitarya qisimlari ularni tuzilishi va turlari.Ginikolgiya tekshirish usullari.Bemorlar kuratsiyasi tug’urq tarixini muhokama qilish ayollar jinsiy a’zolarini klinik anatomiyasi akshurlik va ginikalogik yordamlarni tashkil etish muomolari. Ayollar jinsiy a’zolar klinik anatomiyasi tuzilishi funksiyasi qon bilan taminlanishi.Bachadon inervatsiyasi chanoq tubi muskullari
2	4	Narmal menstruatsiya va uni boshqarilishi.Amenoriya turli xil faktorlarning:kimyoviy radiaktiv,pitsiditlar,teranishlar shovqinlar,alkagol va nikotin va boshqalarni menstrual sikl buzilishiga ta'siri. Ayollar reprodektiv tizimi anatomiyasi fizalogiyasi xotin qizlar gigenasi normal menstrual sikl
3	4	Menstural sikl buzilishi.Disfunksial bachadondan qon ketish. Menstural sikl buzilishi oldini olish. Ayol yoshga bog’liq bo’lgan qon ketishlarni o’ziga xos hususiyatlari
4	4	Ayol jinsiy a’zolar yallig’lanishida kaslliklar nosepitsifik etiologiyasi.Tekshirish usullari davolash prinsiplari.Ayollar jinsiy a’zolar yallig’lanish jarayonida patofizalogik asoslari Yiringli kasalliklarni qo’zg’tish va tarqlish yo’llari.
5	4	Ayollar jinsiy a’zolarni sepitsifik yallig’lanish kaslliklari.IPPP haqida tushuncha.Ularni yuzaga chiqishda ijtimoiya sabablar. Zamonaviy bosqichda yallig’lanish rivojlanishida mikroplarni roli jinsiy yo’l bilan yuqadigan kasalliklar.
6	4	Abort.Bachadondan tashqari homiladorlik pufakli hosila xarionepiteloma. Abort va bachadondan tashqari homiladorlikni oldini olish.Abort turlari medkomentoz abort.
7	4	Tuxumdon va bachadoni havfli va havfsiz o’smalari.O’sma rivojlanishda tashqi muhit faktorlari ta’siri Bachadon miomasi gistalogik tuzilishi va sarkomadan farqi.Mioma davolashda opertiv usullari.Tuxumdon kistomasi gistalogik tuzilishida jarrohlik usullari.
8	4	Ayollar jinsiy a’zolarining notog’ri joylashish holati va kasb bilan bog’liq anamaliyasi. Bu kasalikni davolashda zamonoviy usullar.
9	4	Bepustlik.Ijtimoiy va tashqi muhit faktorlari ko’payish funksiyasi ta’siri va bepushtlikni rivojlanishdagi ahamiyati. EKO haqida tushuncha koniripsiya usullari haqida tushuncha konsultasiya metodlari
10	4	OSKE.Yakuniy nazorat

*- ajratib ko’rsatilganlar mustaqil ish mavzulari

Kafedra mudiri: F.Y.Ayupova

k.m.n professor

3.2. Ma’ruza matni
Mazu 1. Fan sifatida akusherlik rivojlanish bosqichilari.Urug’lantirish.Ona-yo’ldosh-homilador-sistemasining rivojlanish bosqichlari.Zararli omillarni homilaga ta’siri.

Akusherlik ayollar haqidagi fan fan.Boshqa fanlar bilan bog’liqligi va boshqa mutaxassisliklardan farqi

-O’rta osiyo olimlari o’zbek olimlarining akusherlik fani rivojiga qo’shgan hissasi

-Homilaning rivojlanish bosqichilari,rivojlanishda kritik muddatlari

1-impulantatsiya oldi davri 6-7 kun

2-impulantatsiya va asosiy organagenez davri 1haftadan 12 haftagacha

3-fitogenez davrlari farqlanadi.

Zigota 8 haftagacha embirion diyladi 8 haftadan kiyin homila diyladi.Prinatal tugurq boshlangucha antenatal davrdagi homilaning holatini o’rganadi keyin internatal davrdagi ya’ni tug’urq vaqtidagi hamda tug’urqdan kiyingi nental davrni o’rganadi.Yo’ldoshni rivojlanishi va vazifalarini o’rganadi.Homilga zararli omillarni ta’siri.Fetal davr odamda homiladorlikni 40 haftasigacha davom etadi

-Homilaning rivojlanishiga ta’sir ko’rsatuvchi omillar ekzogen va endogen bo’ladi bularga fizik, kimyoviy,biologik.

-Alementar omil. Surnkali kislarod ochligi

-Homiladorlikda kuzatiladigan ayniqsa uni boshlanishida ORVI kirish zaxm kiyingi jarayonlarda giyohvandlik,mikrosefaliya bilan tug’uladigan bolalarni misol qilish mumkin.
Adabiyot: О (asosiy)-1,3,5, D (qoshimcha)-1,2,7.
Mavzu 2

Homiladorlikda toksikoz.Etiologiyasi,klassifikatsiyasi,erta taksikozlar.

Toksikoz bu faqatgina homiladorlik paytida kuzatiladi.Ona va homila uchun og’ir asoratlarga olib keladigan va aksariyat hollarda homiladorlikdan kiyin to’taydigan holatga aytiladi.

Zamonaviy nariyalar asosida toksikozni organizimning moslashish jarayoni buzilsh-Ayol organizimining rivojlanadigan homilaga muqbil javob bera olmasligi tushtiriladi.

Erta toksikoz homiladorlikda so’lak ajralishi,qayt qilish ko’rinishidagi dispeptik holatlar;kam kamda holatlarda dermatoz bronxial astma gepatoz(yog’li gepatoz darajasigacha)ko’rinishida namoyon bo’ladi.

Qayt qilish soni labarator natijalar va homiladorni ahvoli yomonlashish darajasiga bog’liq holda Yengil,o’rta’og’ir qusishlar farqlanadi

Qusishning har bir formasida shifokorni davolash usullari,kasallikni patogenezi kinikasi diagnostikasi

Adabiyot: О (asosiy)-1,3,5, D (qoshimcha)-1,2,7.
Homiladorlik davrida gepertinziv sindromlar. Klassifikatsiyasi,klinikasi,asorati,davosi.

Maruza homildorlikni jiddiy asorati –gippotenziv sindromga atalgan.

Berilgan ma’ruza matniga ushbu patologiyani homiladorlarda uchrash darjasiga,gippotenziv sindromlarni rivojlantiruvchi holatlar ,uning og’lashtiradigacha olib keluvchi sabablarga e’tibor qratilgan

Gipertenziv holatlar tasnifi (homiladorlar geprtenziyasi,surunkali gepirtenziya,yengil va og’ir darajadagi pirieklmpsiya)shunugdek o’ta og’ir darajadagi eklamsiya homiladorlarda gepatoz Verigek Helep sindromi haqida tushunch berilgan.Bachadon ichi homilasi hamda homoladorlik kechishga gepertinzev tasirlashga asosiy diqqat qaratilgan.Bu holatlarning tashxisiy prinsiplari berilagan.Ma’ruzada VOZ tavsiyalarga asosiy davolash prinsiplari,magnezal terpiya prinsiplari namoyish etilgan

Adabiyot: О (asosiy)-1,3,5, D (qoshimcha)-1,2,7.

Muvzu 3

Homildorlik va tug’ruqgach kuzatildigan animiya va buyrak kasalliklar.

Maruzada homiladorlik vaqtida tez tez uchrab turuvchi ekstragental kasalliklar anemiya va piylonifritga bag’ishlangan.

Ushbu maruza matnida temir taqchil anemiyasi bu holatlarga olib keluvchi sabablar VOZ tavsiyasiga ko’ra tashxis va davolash satndartlari hamdakelib chiqish mumkin bo’lgan asoratlar haqida to’liq malumot berilgan.

Bundan tashqari pilonifrit jumladan uning etiologiysi klinikasi va davolsh haqida to’liq ma’lumot berilgan.Shuningdek pilnifritda homiladorlikda EGZ profilaktikasi haqida to’liq tushunch berilgan.

Adabiyot: О (asosiy)-1,3,5, D (qoshimcha)-1,2,7.


Mavzu 4.

Homiladorlikni oxirgi muddatlarida qon ketish.Normal joylashgan yo’ldoshni barvaqt ko’chishi,yo’ldoshni oldin kelishi.

Ma’ruza –homiladorlikni 2-yarimidadagi qon ketishlar mavzusiga bag’ishlangan.Homiladorlikni 2-yarimida qon ketishlarga olib keluvchi tez tez uchrovchi sabablar(Narmal joylashgan yo’ldoshni barvaqt ko’chishishi va yo’ldoshni oldin kelashi) berilgan.

Bu simtomlarni asoratlari tashxis metodlari birinchi yordam ko’rsatish hamda davolashni chora tadbirlar yoritilgan.Homiladorlikda qon ketishni oldini olish choralari ko’rsatilgan.

Adabiyot: О (asosiy)-1,3,5, D (qoshimcha)-1,2,7.

MAVZU 5
Tug’ruqdav keyin vaginal qon ketish.Erta tug’ruqdan keyin vz yo’ldosh ajralish davridagi qon ketishlar.

Ma’ruzada erta tug’ruqdan kiyin va yo’ldosh ajralish vaqtida qon ketish sabablari,qon qon to’xtatish usullari bilan birgalikda namoyish etilgan.Shoshilinch yordam choralarini har bir shifokor bilish kerak chunki 10-20 minut davomida 2-3 litr qon yo’qotilishi hayot uchun havflidir.

Adabiyot: a (asosiy)-1,3,5, D (qoshimcha)-1,2,7.

Mavzu 6.

Zamonaviy akusherlikda tor chanoq.
Ma’ruzada tor chanoq anatomiyasi,uni tarqalishi etiologiyasi torayish darajasiga ko’ra tasnifi berilgan patologiyani ko’rinshga bog’liq holda ona bola salomatligiga ta’siri ham ko;rib chiqiladi.

Ikkinchi qismida klnik tor chanoq aniqlanishini uning tarqalish hamda ATCH bilan KTCH ayollar tug’ruq jarayoni namoyish etilgan.

Ma’ruzani oxirida talabalarni bilim va ko’nikmalarni yaxshilash uchun vaziyatli masalalar berilagan.

Adabiyotlar: Asosiy-1,3,5 Qo`shimcha-1,2,7.

Mavzu 1.

Ginekologiya fani.Ginekologik kasalliklar umumiy simtalogiyasi. Narmal menustural funksiyasi va buzilish shakllari zarali omillar menusturl siklga tasiri.

Ginekologiya-bu ayollar haqidagi fan bo’lib ayol organizimni narmal faoliyati hayoti davomida organizimda kechadigan kasalliklarni o’rganadi bu butun hayoti davomida sog’lom bo’lishi uchun kasalikni oldini olish bilan shug’ullanadi.

Har qanday ginekologik patlogiya juda o’xshash belgilarga ega shuning uchun ayol qaysi kasalik bilan u boshqa kasallik bilan bog’liq bo’ladi.

Shikoyati:ajrtmalar,og’riq,qon ketish,qo’shni organlar faoliyati buzulishi,jinsiy faoliyatni funksiyasi buzulishi,tashqi jinsiy organlarda qichish,bundan boshqashikoyatlar ham ko’plekin ular asosiy hisolanmaydi.

-Ajratmalar-bezlarni sifatiy miqdoriy secretor funksiyasi buzilishi natijasida kelib chiqadi.Bu ginekalogik kasaliklarda tez tez uchrab turuvchi simtomlardan hisoblanadi.

O’griq- endogen va ekzogen omillarga asoslangan.Og’riq miya po’stlog’da hosil bo’lib periferiyaga tasirlashi bilan davom etadi.Aksariyat hollarda og’riq sanchuvchi,qorin pastiki qismida belda,(yallig’lanish jarayoni)kuzatiladi.

O’tkir va xurujsimon og;riqlar tuxumdon kistasini o‘ralib qolishi tuxumdon nayini yorilishi,bachadondan tashqari homiladorlikda kuzatiladi.

Abort vaqtida bachadon perforatsiyasi piosalfenks yorilishida pivorda kuzatiladi.

-Qon ketish.Qon ketishda genetal va ekstragenital ta’sirda yuzaga kelashi mumkin.

-Anamnez yig’sh:Bunga juda kata e’tibor berish kerak.Chunki masalan bachadondan tashqari homildorlik.To’liq yig’ilmagan anamnezga bog’liq.Yig’sh davomida asosiy jarayonlar menusturatsiya,generative,jinsiy,(seksual) va ayol organizimi holatiga asoslangan

Anamnezni yig’ish dadavomida parallel holatlarga:oqarish,semirish,gersutizim kuzatilish mumkin bular qaysidir tashxis uchun asos hisoblanadi.

-Maxsus tekshrish –ko’rish (oynada ko’rish) bianal qin orqali to’ri ichak orqali tekshirish.Bunda bemor 5 savlga javob berishi kerak.

Bachadonni kattaligi formasi, kansitsiyasi harkatchanligi,kaslikga moyilholatlari

-3-maxsus metod

-Vaginal qismda bo`yin kanal siydik yo`lidan gonokokk va floraga surtma olish

-Bachadon bo`ynini koloskop yordamida ko`rish ( optic katallik 28 marta)

-orqa vaginal qism orqali qorin bo`shlog`1ini punksiya qilish

-UTT tashxisi va bachadonni korish holatini o`rganish

-bachadon zondlash, bachadon bo`shligidan punksiya yig `ish

-Rentgenologik tekshirish, contrast yuborish

-gisterosalpingratsiya, pnevnoplevrografiya (qorin bo`shlig`iga kislorodli contrast kiritish)

Normal menustrial sik

-1 daraja. Nishon to`qima bu jinsiy gormonlarni joylashish nuqtalari, bachadon naylari, bachadonda boyin qismi, sut bezlari, tukli folekula, teri-suyak yog` to`qimasi. Bu hujayralardan sitoplazmasi estradiol, progesterone, testosterone kabi jinsiy gormonlarga mahsus reseptorlar tutadi, bu reseptoralar nerv sistemasida ham bor. 1 darajali siklik AMF tashqari prostoglandinlar ham kiradi. Sanab o`tilgan nishon organlarda 1 darajali boshqarishda bachadonda o`zgarish ketadi.

Jinsiy gormonlar ta`sirida bachadonni sikl 1-darajasi (follikulyar) proliferatsiya jarayonlar ketadi va bachadon shilliq qavat bezlari ko`payishi sodir bo`ladi. Taraqqiyot cho`qqisi siklni 14-haftasiga to`gri keladi. Bunda tuhumdonda ovulyatsiya sodir bo`ladi va ajralayotgan progesterone ta`sirida bachadonda secret hosil bo`ladi, faqatgina sekret bilan tuzilgan shilliq qavat urig`langan tuhumni qabul qilishi nmumkin. Agar urug`lanish sodir bo`;masa, unga javoban tuhumdondan ajralayotgan gormonlar kamayashi hisobiga bachadonda ya ikkita faza shilliqni ajralib ketishi diskvomatsiya bilan bir vaqtda boradigan regeneratsiya sodir bo`ladi.

2-daraja. Tuhundonda donador hujayra gonodotrop gormoniga sezgir retseptorlar bor.

Primat va odamlarda sikl davomida 1 ta follekula rivojlanadi- faol va dominant-keyingi taraqqiyot faqatgina tuhundon emas balki, butun gipotalamo-gipofizar sistema aniqlab beardi. Sikl boshlanishida dominant follekula 2 mm gacha rivojlanadi, rivojlanish ohirgi bosqichida 21 mm gacha, ba`zi hollarda undan ham kata bo`lishi mumkin.

-esterogen miqdori ortishi LG ni ajralishini stimullaydi, tuhumdonda follekula yorilishi sodir bo`ladi. Tuhun hujayra qorin bo`shligiga ajraladi. Yorilgan follekula o`rniga sariq tana hosil bo`ladi.

-sariq tana asosan progesterone, esterogen va androgenlar ajrata boshlaydi. Sariq tana kichrayishida urug`lanish sodir bo`lmaganda prostoglandinlar ishtirok etadi.

-hamma steroid gormonlar holesterindan hosil bo`ladi, uning sintezida gonodotrop ishtirok etadi: FSG, LG va prolactin aromataza ta`sirida androgendan estrogen hosil bo`ladi.

3-daraja. Gipofizni oldingi bo`lagidan (FSG,LG va prolactin)

FSG tuhumdonda follekula o`sishini donador hujayralarni proliferatsiyasini stimullaydi. LG bilan birga esterogen ajralishi kuchaytiradi, aromatazalr miqdorini oshiradi.

Prolactin asosiy biologic funksiyasi sut bezini o`sishi laktatsiyani boshqarishi hisoblanadi. Bindan tashqari yog`larni safarbar etadi, qon bosimini tushiradi. Prolaktinni organizmdagi miqdori oshishi minustrual siklni buzilishiga olib keladi.

4-darja. Gipotalamo-gipofizar zonasi 3 ta yadrodan tashkil topgan. Vental, dorsal, medial relizing omillar hosil bo`ladi va trop gormonlarni hosil bo`lishini kuchaytiradi.

Amenoroya- endokrinologiya etnokrinologiyasi hos ginekologik kasalliklarni simptomi hisoblanadi. Aksar hollarda bemor shifokorlarga menustruatsiya bo`lmasligi yoki muddatdan oldin yo`qolish holatlari bilan takrorlanadi.

Adabiyot : Asosiy 1,3,5; Qo`shimcha -1,2,7

Mavzu 2.

Ayollar jinsiy a`zolarini yallig`lanish kasalliklari uning ayol hayot faoliyatiga harakteri bilan bog`liqligi, profilaktik ko`rinishlarini tashkil etish va uning ahamiyati.

Ayollar jinsiy a`zolari yallig`lanish kasalliklari barcha ginekologik kasalliklarni 50-70% ni tashkil qiladi va asosan yoshlarda uchraydi. Spetsifik va nospetsefik etiologiyaga ega yallig`lanish kasaliklari farqlanadi. Yallig`lanish qo`zgatuvchilari orasida stafilokokklar ( kam holatlarda streptokokk, gonokokk, tuberkulyoz mikobakteriyalari) asosiy o`rin egallaydi. Ichak tayoqchalari- enterokokk ham yallig`lanish jaroyoni sababchisi bo`lishi mumkin. Lekin aksariyat hllarda bu mikroblar mavjud yalliglanish o`chog`iga kirib oladi va ikkilamchi kasallanish chaqiradi. Yallig`lanish jarayoni qo`zg`atuvchilari bo`lib trixomonada bo`lishi mumkin. Kandidomikoz zamburug`lar jinsiy a`zolarini yallig`lanish kasalliklari yuzaga kelishida jinsiy yo`llarni normal mikroblar asosiy rol o`ynaydi, u quyidagi mikroorganizmlarni o`zida tutadi- tayoqchasimon flora: kislotali muhit ni ush;ab turadi. Lako-batsillalar, korneobakterialar, difteroidlar.

-kokkli flora: anaerob va asosan aerob kokklar, gemolitik va nogemolitik streptokokklar, b-gemolitik streptokokk, enterokokklar. Ayrimn hollarda klebsellalar, ichak tayoqchasi va kondida urugiga kiruvchi zamburug`lar ma`lum sharoitda bu patologik jarayonlarni keltirib chiqarishi mumkin.
Mavzu 3

Bachadonni havfsiz o`smalari va tuhumdon o`smalari

Bachadon miomasi- bacadonning havfsiz o`smasi hisoblanadi. U o`z navbatda gormonga bog`liq organlarga tegishli. Bachadon miomasi muskul to`qimasidam hosil boladi va o`zining tarkibiga miotsitlarni biriktiruvchi to`qima komponentlari, qon tomirlar peritsid plazmatik vca semiz hujayralarni tutadi

-ilgarilari bu o`sma parenhima stroma holatiga mioma, fibroma, fibro-mioma nomiga ega bo`lgan. Mioma tugunlari saosida muskul to`qimasi ya`ni mononukleoz hisobga olgan holda ko`pgina avtorlar bilan leyomioma deb atashni hisoblashgan.

Turli hil klinik variantlar (kam simptomli va simptomli) joylashishiga bog`liq holda qorin pastki qismida, mushak orasiga shilliqosti qavat va oraliq variantlar, o`lchamiga ko`ra (kata bo`lmagan, o`rtacha,va katta ), o`rnashishiga ko`ra ( bachadon tubi, tanasi, bo`yni, bo`yin oldi bo`lishi mumkin) O`sish harakreri ( haqiqiy va sohta) kabi varianrlar hos.

Morfologik hususiyatiga ko`ra bachadon miomasi oddiy (oddiy biriktiruvchi to`qimaning) komponentiga ega bo`lishi mumkin va proliferativ ( hujayraviy o`sma harakteriga ega) bo`lishi mumkin.

Bachadon miomasining ko`payvchi hujayrasiga ko`ra tomirli, epiteloid, adenomitoz, erterovenoz bo`lishi mumkin.

Eng ko`p morfologik hilma-hillik miomatoz tugunlari kuzatilasdi. Bu esa uning mezenximal kelib chiqishiga egaligi ( jinsiy do`mboqcha) shuningdek Miller yorig`ini selomik epiteliydan kelib chiqishi bilan tushuntiriladi. Bu hujayralardan mioblastlar, stroma huhjayralari,peritsid, fibroblatstlar, semiz hujayra va plazmatik hujaylar differentsialanadi.

-Bachadon miomasi avtonom o`sishi mumkin ( avroktin yoki parakrin) bu o`sish faktorlar ta`sirida gormonga sezgir retseptorlar hosil bo`lishiga hamma o`smalar kabi bachadon miomasi o`sish va rivojlanish jarayoni yangi tomirlar hosil bo`lishi bilan boradi, bu mioangeogenez. Lekin, mioma tomirlari normal tomiradan farq qiladi chunki u past qon oqimiga ega, sinusoid harakterlidir. Proliferative tez o`suvchi miomalarga yuqori hujayraviylik, giperxrom, yuqori miqdorda DNK tutadi.

Adabiyotlar: Asosiy-1,3,5 Qo`shimcha-1,2,7.

Mavzu 4

Bepushtlik. Bepushtlikni rivojlanishida ijtimoiy va boshqa faktorlar ta`siri. Oilani tashkil qilishda tibbiy aspektlar zamonaviy konsultatsiya metodlari.
Bepushtlik bilan og`rigan bemorlarni davolashda va telshirishda u yoki bu tekshirish usullarini qo`llash (gormon va infeksion, skrining, UTT, endoskopik usullar) turli hil klinikalarda amalga oshiriladi. Bepushtlik bo`yicha o`tkazilgan tekshiruv er-hotin bilan konsultatsiya suhbatidan boshlanadi. Bepushtlik holatiga 30-40%hollarda erkaklarda reproduktiv qobiliyati susaygan. Er-hotinlarni tekshirilishi seksopotolog, nevropotolog, terapevt va yurist konsultatsiyalari bilan o`tkazilishi kerak.

Bepushtlik bo`yicha tekshiruv mudati 2-3 oyidan oshmasligi kerak. Uni davolash klinikaga murojat qilishdan boshlab 2 yildan oshmasligi kerak

Tekshiruv algoritmi ayollarni bepushtlikda avvalo klinik anamnestic analiz ko`rsatgichlarini o`z ichiga olishi kerak. Avval boshidan kechirgan kasalliklar jarrohlik ishlari hohlagan ginekologik operatsiyalarini o`tkazilgani- tuhumdon kistasi, bachadondan tashqari homiladorlik, bachadon boyni jarrohlik usuli bilan davolash, abort, tug`ruq jarayonlarini og`irlashishi- bepushtlik sababi bo`lishi mumkin bo`lgan og`ir kechgan tug`ruqlariga kata e`tabor beriladfi.

Ayollarda jinsiy yo`llar bilan yuqadigan kasalliklar ( ureoplazma, hlamidoz, gonoreya, virusli infeksiyala) bo`lganini aniqlash zarur. Chunki ular bachadon naylari ortirilgan patologiyasi rivojlanishda ahamiyati bor. Gormonal telshiruvlar ko`rsatmalar bo`yicha o`tkaziladi. Bachadonni holatini, naylarini baholash metodlariga rentgeno-kontrast qo`llash bilan kichik chanoq bilan rentgenologik tekshiruv kiradi. Yanda aniq ma`lumotlarni endoskopik usullari, laporoskopiya yordamida olish mumkin. Bepushtlikni davolash muammosi er-hotinni to`liq tekshiruvdan o`tkazilagandan keyin ko`rib chiqiladi. Bepushtlik naysimon peritoneal faktorlarni davbolashni yallig`lanish jarayonini spetsifik etiologiyasi jinsiy organlardagi silni yo`qotishdan keyin boshlanadi.

Endometriozni davolash hirirgik hamda medikomentoz, kombinirlangan konsepsiyaga saoslangan. Momatoz tugunlarini davolashda konservativ mioektomiya o`tkaziladi. Tuhumdonning retinsion hosilalarini aniqlanganda ularni kerakli gistologik tekshiruv bilan olib boriladi, tuhumdonni haqiqiy o`smasiga shubha qilinganda hirirgik aralashishlar qoniqarliligini muammosini yechish uchun to`qima chegarasigacha enterooperatsiya, patomorfologik tekshiruvlar asosida tuhumdon rezeksiyasi o`tkaziladi. Bepushtlikni endokrin shakllarini davolash davomiyligi va sabablari, shuningdek, bir vaqtda kechadigan boshqa kasalliklar ham differentsiyalash kerak. Reproduktiv funksiyalar turli hil buzilishlardagi bosqichma-bosqich kompleks tekshiruv o`tkazish. Turli hil bepushtlik faktorlari o`z navbatida bepusht er-hotinga samarali yordam ko`rsatish kerak.

Adabiyotlar: asosiy-1,3,5, Qo`shimcha-1,2,7.

Amaliy mashg`ulotlar. Tematik reja

№	Soat	Akusherlik fanidan darslar mavzui va bo’limlar tarkibi
1.	4	Tug’ruq majmuasi tuzilishi.Tug’ruq bo’limlarida sanitariya geginik sharoitlar.Tug’uriq yo’llari va homila tug’uriq mavzusi. Urug’lanish.Emberogeniz bosqichlari.Homilaga qarindoshlik nikoh,alkogol,narkotiklar,nikotinni ta’siri.Homildorlik va tug’uriq muddatini aniqlash.Homola ahvolini vaznini va holatini aniqlash.
2.	4	Tug’ruq biomexanizimi.Fizologik tug’ruq klinika.Tug’urqni og’riqsizlantirish.Chaqoloqni birlamchi parvarishlash. Tashqi akusherlik ko’rik.Leopold-Leviskiy usullari,homila yurak urishini aniqlash.Mushaklar qisqarishini patofizalogiyasi.Tug’urq boshlanishini sabablari.Fizologik qon ketish.
3.	4	Homiladorlikda ilk taksikozi.Homiladorlik davrida gepertinziv sindromlar prieklampsiya,eklamsiya.Tashxislash,birlamchi yordam ko’rsatish,profilaktika.Patologiyani tasqi muhit omillari va ish sharoit lari bilan bog’liqligi. Ko’ngil aynashi va qusish sindiromi.O’g’ir kechishda akusherlik taktikasi.Gipotenziv dorilar.Magnizial terpiya .
4.	4	EKG va homiladorlik.EKGni homiladorlik kechishga va rivojiga ta’siri.Kasb salbiiy omillarini homila rivojiga ta’siri. Homiladorlarda urogenital infeksiyasi,tashxislash va davolash.OITS va homiladorlik.Onadan homilaga infeksiyani virtikal transmissiyasi.Davolash,profilaktika
5.	4	Homila chanoq qismi bilan oldinda yotishi.Homila noto’ri joylashishi. Homila chang’ bilan kelganda qo’llaniladigan akusherlik usullari.
6.	4	Akusherlikda tor chanoq,ijtimoiy sabablar.Anatomik va klinik tor chanoq.Anatomik tor chanoq rivojlanishda qiz bolani jismoniy rivojlanishi va ahamiyati. Raxit,chanoq tuzilishiga ta’siri.Jismoniy tarbiya sport ahamiyati.
7.	4	Homiladorlikda 2-yarimida qon ketishi.N.J.Y.B.K .Yo’ldoshni oldinda joylashishi. Qon ketishni klinik belgilari.QB va pulisni aniqlash.Qon ivish fizologiyasi tizimi.Qon ivish faktorlarni narmal ko’rsatkichlari.
8.	4	Chilla davrida va ilk chilla davrida qon ketish. Qon ketishini ijtimoiy omillarga bo’liqligi.Qon ketish profilaktikasi.
9.	4	Fizologik chilla davri gigena,dietika,parvarish.Chaqaloqlik davrini fizalogiyasi va patologiyasi. Homilador va tuqqan ayol dietikasi,gigenasi kun tartibi.Parvarish.
10	4	Chilla davri septik kasalliklari.Tug’urq majmuasida sanitar-epidemologik tizim. Sazanov-Bartels tasnifi.Akusherlik pritonit.Sepsis.

4.2. 2013-2014 o`quv yili (7-semestr) 4-kurs tibbiy prifilaktika talabalari uchun ginekologiyadan amaliy mashgulotlar mavzu rejalari.

№ soatlar	Amaliy mashg`ulotlar nomi, yangi pedogogik ko`rstamalarda foydalanish	Adabiyot
1.	Tug’ruq majmuasi tuzilishi.Tug’ruq bo’limlarida sanitariya geginik sharoitlar.Tug’uriq yo’llari va homila tug’uriq mavzusi. Urug’lanish.Emberogeniz bosqichlari.Homilaga qarindoshlik nikoh,alkogol,narkotiklar,nikotinni ta’siri.Homildorlik va tug’uriq muddatini aniqlash.Homola ahvolini vaznini va holatini aniqlash. Maqsad: tugruq bo`limlarda iwni tashkil qilish prinsiplari, sanitar eidemiologik rejimda iwni tawkil etish prinsiplari haqida talabalarga bilim berish klinik nuqtai nazardan ayollar jinsiy a`zolarini o`ziga hos hususiyatlari. Tug`ruq obyekti sifatida tug`ruq yo`llari haqida tushuncha. Pedagigik tehnologiyalar: -interaktiv o`yinlar “ruchka stolning o`rtasida” - grafik	A-1,3,5, Q- 1,2,7.
2.	Tug’ruq biomexanizimi.Fizologik tug’ruq klinika.Tug’urqni og’riqsizlantirish.Chaqoloqni birlamchi parvarishlash. Tashqi akusherlik ko’rik.Leopold-Leviskiy usullari,homila yurak urishini aniqlash.Mushaklar qisqarishini patofizalogiyasi.Tug’urq boshlanishini sabablari.Fizologik qon ketish. Maqsad: homiladorlarni tekshirishning zamonaviy usullari, homilani holarini baholash mahsus tibbiy hujjatlar. Homiladorlarni tekshiruv natijalarini protocol qilib yozish haqida talabalrga bilim berish. Homiladorlar gigienasi prinsiplariga va homiladorlar organizmida kechadigan fiziologik o`1zgarishlar haqida bilimga asoslanib homiladorlar tug`ruqga fizo-psiho profilaktik tayyorlashga o`rgatish. Talabalrning erta va kechikkan homiladorlikni diagnostikasini o`rganish. Pedagogic tehnologiya: -interaktiv oyin “aqliy hujim” -Grafik organayzer	A-1,3,5, Q- 1,2,7.
3.	Homiladorlikda ilk taksikozi. Sababi va tasnifi.Homiladorlik davrida gepertinziv sindromlar prieklampsiya,eklamsiya.Tashxislash,birlamchi yordam ko’rsatish,profilaktika.Patologiyani tasqi muhit omillari va ish sharoit lari bilan bog’liqligi. Ko’ngil aynashi va qusish sindiromi.O’g’ir kechishda akusherlik taktikasi.Gipotenziv dorilar.Magnizial terpiya Maqsad: tez –tez va kamdan kam uchrovchi erta toksikozlarga zamonaviy tasnif berish- -erta toksikozlarni turli hil shakllarda klinik ko`rinishlarini tushuntirish. -erta toksikozlarni hamma formalrini etio-patogenezini nazariyalarini ishlab chiqish -homiladorlik vaqtida erta toksikozlar va gipertenziv holatni tashxisini zamonaviy metodlarni qisqacha tushuntirish, ularni davolash va profilaktikasi -zamonaviy prinsiplarni o`rganish -ilk toksikoz va giperteziv holatlarda ona va bola uchun yuzaga kelishi mumkin bo`lgan asoratlarni o`rganish Vazifa: -talabalarga tug`ruq jarayonini, uning komponentlari, davrlari, boshqarilishi , fiziolofik tugruqlarni biomehanizmi organizmni tugruq, tug`ruqqa tayyorlashga, klinik baholash haqida zamonaviy bilimlani berish Pedagogik texnalogiyalar Keys texnalogiya Grafik organeyzer	A-1,3,5, Q- 1,2,7.
4.	Ekstragental kasalliklarni homilaga tasirini maxsuslashtirilgan tug’urq majmualari yo’li.Homilani o’tkir surunkali gipoksiyasi. Maqsad: Talabalarga homiladorlik vaqtida poydo bo’lishi mumkin bo’lgan animeya uning klinik hususiyatlari homliadorlikda va homolaga tasiri davolash va profilaktikasi haqida zamonaviy bilimlarni berish. Homilador ayol organizimi va homilga buyrak jigar kasalliklari tasiri,homiladorlik vaqtida kechadigan buyrakl kasalliklarining o’ziga xos xusiyatlari,asoratlarini oldini olish va davolash prinsiplari haqida bilimlarni yoritish. Homola gipoksiyasi haqida tushuncha. Vazifa: -animeya tasnifini ko’rib chiqish -temir tanqis animiyasi etiaologiyasini o’rganish -animiyani homilaga,homiladorga paytida tug’ruq hamda tug’urqdan kiyin tasirini tahlil etish -animiya bilan kasallangan homiladorlarni davolash pirinsiplari va ularda tug’ruqni qabul qilish taktikasini o’rganish Fertil yoshdagi ayollarda animiyani oldini olish prinsiplarni o’rganish -buyrak patalogiyasi tasnifini ko’rib chiqish -buyrak patalogiyasini homilga tasiri homiladorlik paytida tug’ruq va tug’ruqdan keyingi davrda tahlil etish -animiya bilan kasallangan homiladorlarni davolash pirinsiplari va ularda tug’ruqni qabul qilish taktikasini o’rganish Homiladorlik paytida tug’ruq va tug’ruqdan keyingi davrda asoratlarini oldini olish pirinsiplarini ko’rib chiqish Pedgogik texnalogiya Keys texnalogiyasi Grafik organeyzer	A-1,3,5, Q- 1,2,7.
5.	Homila chanog’i bilan kelganda tug’urqlar.Tug’uq biomexanzimi Lasvert qabuli,Marisa Semali Veta qabuli. Maqsad:Talabalarga homilani chanog’ bilan kelishi uning xilma-xiligi tashxisi homiladorlikni va tug’ruq jarayoni kechishi uziga xos xususiyatlarini o’rgatish. Pedagogik texnalogiya. Intiraktiv o’yin ,,Akademik baxs” Grafik organeyza	A-1,3,5, Q- 1,2,7.
6.	Zamonaviy akusherlikda tor chanoqni kelib chiqishiga ishtimoiy sabablar.Tor chanoq profilaktikasi Maqsad:Maruza talabalarga anatomik va klinik tor chanoq haqida tushuncha torayish shaklari,darajalari.Tor chanoqliklarda xomladorlik va tug’ruqni og’irlashish haqida. Tug’dirish metodlari ona va xomila uchun asoratlarni oldini olish prinsiplari.Anatomik va klinik tor chanoqli tashxisiy belgilar haqida tushunchani shaklantirishga bag’ishlangan. Vazifa:Anatomik tor chanoq shakllari,torayish darajalari haqida tushuncha xosil qilish.Klinik torchanoq haqida tushuncha berish ona va xomla uchun xomladorlik va tug’ruqni og’irlashishi haqidagi bilimlarni shakllantirish Pedagogic texnologiya Keys texnologiyasi Grafik organizer	A-1,3,5, Q- 1,2,7.
7.	Homiladorlikni 1-chi va 2-chi yarmida qon ketishlar Abortlar , Bachadondan tashqari homiladorlik, Normal joylashgan yo’l doshni barvaqt ko’ chishi , Yo’ ldoshni oldinda joylashishi Maqsad: mashg’ulot talabalarga homiladorlikni 1-chi va 2-chi yarmida qon ketishlarni asosiy sabablari,yo’ldoshni oldinda joylashishi NJYBK haqida bilimlarni shakllantirishga bag’ishlangan. Yo’ldoshni oldinda joylashishini tashxis qilish NJYBK mazkur anamnez unga xos shikoyatlar tekshirishni klinik metodlari qo’shimcha metodlar natijasi. Homildorlikda qon ketish sababchisi bo’lgan boshqa holat bilan farqlay olish . Vazifa homiladorlikni 1-chi va 2- chi yarmida qon ketsh sabablarini ko’rib chiqish.bachadondan tashqari homiladorlikni etiologiyasi,klinik hamda NJBYK o’rganish -NJYBK ni klassifikatsiyasini ko’rib chiqish -NJYBK ni tug’ruq va homiladorlik paytda nazorat qilish davolash prinsiplarini o’rganish -Yo’ldoshni oldinda joylashishini etiologiyasi klinikasini o’rganish -Yo’ldoshni oldinda joylashish tasnifini ko’rib chiqish -Pedagogik texnologiya -Keys texnologiyasi -Grafik organiziya	A-1,3,5, Q- 1,2,7.
8.	Homiladorlik vaqtida gipertinziv holatlar .Preeklampsiya tashxis davolash taktikasi Maqsad: mazkur mahg’ulot homiladorlik vaqtida gipertenziv holatlar klinikasi zamonaviy tasnifi , Patogenetik aspektlari etiologiyasi haqidagi bilimlarga asoslanib talabalarni homiladorlik vaqtida gipertenziv og’ir shakllarida davolash , profilaktik prinsiplar hamda reanimatsion chora –tadbirlarni o’rganish -Yo’ldoshni oldinda joylashish tasnifini ko’rib chiqish -Pedagogik texnologiya -Keys texnologiyasi -Grafik organiziya	A-1,3,5, Q- 1,2,7.
9.	Fiziologik chilla davri.chaqaloqlik davrini fiziologik va patologik davri Maqsad: Talabalarga tuqqan ayol va chqaloq organizmida fiziologik o’zgarishlar chilla davrida ona va bola umumiy ahvolini nazorat qilish prinsiplarini muqobil baholash, bilimlarni shakllantirish -Pedagogik texnologiya -Keys texnologiyasi -Interaktiv o’yin ‘’ issiq kartoshka ‘’ , ‘’ ish o’yini ‘’ , ,, ruchka stol ustida ‘’	A-1,3,5, Q- 1,2,7.
10.	Chilla davri septik kasalliklari tug’ruq majmuasida sanitar-epidemilologik tizim.Sazonov-Barteles tasnifi , Akusherlik peritoniti sepsis Maqsad: talabalarga chilla davridagi septik asoratlarni rivojlanishi,asosiy qo’zg’atuvchilari hamda sepsisni chaqiruvchi omillar , hilla davrida septik asoratlar tasnifi klinik ko’rinishlar diagnostikasi va bu asoratlarni davolash hamda profilaktikasini asosiy prinsiplari haqida zamonaviy bilimlarni berish . Vazifa : talabalarga asosiy sabablarni o’rgatish talabalarni septik asoratlarni chaqiruvchi omillar bilan tanishtirish.Talabalarni septik asorat bilan tanishtirish talabalarni tekshiruv usullari bilan tanishtirish Pedagogik texnologiya Interaktiv o’yin akademik bahs- munozarasi Grafik organiziya