|
Миллий маънавият - муайян элат, миллатга унинг аждодларига хос бўлган ғоят қимматли маънавий бойликлар
Минтақавий маънавият – муайян жуғрофий минтақа миллатларига хос, улар учун умумий бўлган маънавий бойликлар
Умуминсоний маънавият – бутун инсониятга, жаҳон халқларига тегишли бўлган маънавий ахлоқий белгилар
5-slayd
Milliy ma’naviyat
Миллий онг
Миллий руҳият
Миллий тил
Миллий ғурур
Миллий ўз-ўзини англаш
Миллий
ифтихор
Миллий маънавият
Миллий ҳис
Миллий ахлоқ
Миллий туйғу
Миллий манфаат
6-slayd
Milliy ma’naviy boyliklar
Адабиёт ва санъат асарлари
Миллий маънавият
Илм-фан
ютуқлари
Кашфиёт ва
ихтиролар
Маънавий маданият дурдоналари
Ҳурфикрлик
Умуминсоний
ахлоқий меъёрлар
7-slayd
«G’arb - oqil, Sharq – donishmand, G’arb – kenglik, Sharq – teranlik,
G’arb – harakat bilan yashagan, Sharq esa orzu-umid bilan, agar
G’arbning atoqli olimlari faol bo’lsalar, Sharqda ular
faylasuflar… G’arbga nisbatan bir-necha asrlar
avval Sharqda ilm-fanning deyarli
barcha sohalari uchun asos yaratilgan edi»
S.SulgiNskiY
8-slayd
Milliy o’zlikni anglash
Millatga
mansubligini
anglash
|
|
Millatning insoniyat
taraqqiyotidagi tari-xiy o’rnini bilish
|
|
Milliy
qadriyatlarga
sodiqlik
|
Milliy O’zlikni
anglash
Milliy
manfaatlarni
tushunib etish
|
|
Milliy mustaqillik
va milliy
taraqqiyotga erishish
|
|
Vatanparvarlik
|
3(4.1)-Ilova
Pinbord texnikasi
Pinbord texnikasi
(inglizchadan: pin – mahkamlash, board – doska)
muammoni hal qilishga oid fikrlarni tizimlashtirish
va guruhlashni amalga oshirishga, kollektiv tarzda
yagona yoki aksincha qarama-qarshi
pozitsiyani shakllantirishga imkon beradi
O’qituvchi taklif etilgan muammo bo’yicha o’z nuqtai nazarlarini
bayon qilishni so’raydi. To’g’ridan-to’g’ri yoki ommaviy aqliy
xujumning boshlanishini tashkil qiladi (rag’batlantiradi)
Fikrlarni taklif qiladilar, muhokama qiladilar, baholaydilar
va eng optimal (samarali) fikrni tanlaydilar. Ularni tayanch
xulosaviy fikr (2 ta so’zdan ko’p bo’lmagan) sifatida alohida
qog’ozlarga yozadilar va doskaga mahkamlaydilar
Guruh namoyondalari doskaga chiqadilar va maslahatlashgan holda:
1) yaqqol xato bo’lgan yoki takrorlanayotgan fikrlarni olib tashlaydilar;
2) bahsli bo’lgan fikrlarni oydinlashtiradilar;
3) fikrlarni tizimlashtirish mumkin bo’lgan belgilarini aniqlaydilar;
4) shu belgilar asosida doskadagi barcha fikrlarni (qog’oz va raqlaridagi) guruhlarga ajratadilar;
5) ularning o’zaro munosabatlarini chiziqlar yoki boshqa belgilar
yordamida ko’rsatadilar: kollektivning yagona yoki qarama-qarshi pozitsiyalari ishlab chiqiladi
«Pinbord» texnikasi bo’yicha topshiriq
|
Milliy ma’naviyat
|
Mintaqaviy ma’naviyat
|
Umuminsoniy ma’naviyat
|
Millatparvarlik
|
|
|
|
Xalqparvarlik
|
|
|
|
Vatanparvarlik
|
|
|
|
Mehnatsevarlik
|
|
|
|
Insoniylik
|
|
|
|
Mehr-oqibat
|
|
|
|
Iymon-e’tiqod
|
|
|
|
Ota-onaga hurmat
|
|
|
|
Milliy ong
|
|
|
|
Milliy axloq
|
|
|
|
Ekologik tarbiya
|
|
|
|
Madaniyat
|
|
|
|
Sihat-salomatlikni ta’minlash
|
|
|
|
Tsivilizatsiyani saqlash
|
|
|
|
Urushning oldini olish
|
|
|
|
Terrorizmga qarshi kurash
|
|
|
|
An’analar
|
|
|
|
Ma’naviy merosga sodiqlik
|
|
|
|
Mustaqillik
|
|
|
|
4(4.1)-Ilova
«Insert» jadvali
Savol: Nima uchun demokratik jamiyat sharoitida milliy ma’naviyatga ehtiyoj sezilmoqda.
Javob variantlari
|
V
|
+
|
-
|
?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
V – bilaman.
+ - yangi ma’lumot.
- - bilganlarimga zid.
? – meni o’ylantirmoqda.
10
mavzu
|
Ma’naviy barkamol inson shaxsini shakllantirish- jamiyat rivojlashining bosh omili .
|
8.1. Ma’ruzani olib borish texnologiyasi
Talabalar soni: 62
|
Vaqti: 2 soat
|
Mashg’ulot shakli
|
Muammoli - ma’ruza.
|
Ma’ruza rejasi
| -
Barkamol inson shaxsini shakllantirish-milliy istiqlol davrining ustivor vazifasi.
-
Ma’naviy yetuk insonni shakllantiruvchi ma’naviy mezonlar.
-
Navqiron avlodni yuksak ma’naviyat ruhida tarbiyalash yo’llari va vositalari.
|
Mashg’ulotning maqsadi: Ma’naviy barkamol inson tushunchasi va uning sharqona ta’rifi haqida umumiy tasavvurni shakllantirish, komil inson va uning sharqona fazilatlari haqida tushuncha hosil qilish
|
Pedagogik vazifalar:
|
O’quv faoliyati natijalari:.
|
Islom Karimov tomonidan bar-kamol inson tushunchasiga be-rilgan ta’rifning mohiyatini yoritib beradi
|
Barkamol inson avvalo, ongi yuksak, mustaqil fikrlay oladigan, xulq-atvori bilan o’zgalarga ibrat bo’la-digan bilimli, ma’rifatli kishi ekanligini aytib beradi
|
Komil inson va uning sharqona fazilatlari bilan tanishtiradi
|
Komil insonni tarbiyalash zaruriya-tining oshib borish sabablarini sanab beradi
|
Vatanparvarlik, insonparvar-lik - inson va jamiyat ma’naviy qiyofasining mezoni, o’z millatiga sadoqatli bo’lish - yuksak burch ekanligini
yoritib beradi
|
Vatanparvarlik, insonparvarlik - inson va jamiyat ma’naviy qiyofasining mezoni, o’z millatiga sadoqatli bo’lish - yuksak burch ekanligini izohlab beradi
|
Iymon, diyonat, adolat, mehr-shafqat, halollik va vafodorlik - shaxs ma’naviy fazilatlari ekanligini yoritib beradi
|
Iymon, diyonat, adolat, mehr-shafqat, halollik va vafodorlik-shaxs ma’naviy fazilatlarini sanab beradi
|
O’qitish usullari va texnika va texnika
|
Muammoli uslub, bahs-munozara, suhbat, «o’yla-juft bo’lib ishla – fikr almash», bliz-so’rov, FSMU, T-sxema texnikalari.
|
O’qitish vositalari
|
Ma’ruza matni, lazerli proektor, tarqatma materiallar.
|
O’qitish shakllari
|
Jamoa, frontal va juft-juft bo’lib ishlash.
|
O’qitish shart-sharoiti
|
Texnik vositalar bilan ta’minlangan auditoriya.
|
Monitoring va baholash
|
Og’zaki nazorat, savol-javob, o’z-o’zini nazorat qilish, reyting tizimi asosida baholash.
|
Ma’ruzaning texnologik kartasi
Ish jarayonlari vaqti
|
Faoliyatning mazmuni
|
o’qituvchi
|
talaba
|
I-bosqich. Mavzuga kirish
(10 minut)
|
1.1. Muammoni keltirib chiqaradi, yakuniy xulosa – muammo echimining aniq natijasidir.
Muammo ichidan muammolarni kel-tirib chiqaradi, uning echimi esa hamma muammolarni hal qiladi. Muammo ichidagi muammolarni xulosalaydi, muammoli savollar bilan uning echimiga vosita bo’la oladi. Talabalar uchun savollar va topshiriqlar tuzadi. Bu savol va topshiriqlar muammoning echimiga turtki bo’ladi.
|
O’UM ga
qaraydilar
|
1.2. Ma’ruzaning mavzusini e’lon qiladi, o’quv mashg’ulotining maqsadi va vazifalarini tushuntiradi.
|
Tinglaydilar, yozadilar.
|
II-bosqich. Asosiy
(60 minut)
|
2.1. Talabalarning bilimlarini suh-bat asosida savollar orqali dolzarb-lashtirib, jonlantiradi.
|
Savollarga javob beradi.
|
2.2. Dolzarblashtirilgan savollar or-qali talabalarni muammo bilan to’q-nashtiradi, Darsda ko’rib chiqiladigan muammoni shakllantiradi.
FSMU texnologiyasidan foydalanil-gan holda talabalarga: «Qanday in-sonni ma’naviy barkamol inson, vatanparvar va insonparvar deb hisoblaysiz?» degan muammoli savol bilan murojaat qiladi. FSMU kar-tochkalarini tarqatadi (1-ilova)
|
Muammoli savolni yozib oladilar.
Juft-juft bo’lib, FSMU kartochkalarini to’ldiradi. O’z erkin fikrini ifoda etadi.
|
2.3. Talabalarni qay darajada jad-valni to’g’ri yoki noto’g’ri to’ldirgan-liklarini tahlil qiladi, birgalikda muammoli savolni muhokama qiladi, xulosa chiqarishga yordam beradi.
|
Muhokama qiladilar, g’oyalar bilan chiqadilar.
|
2.4. Ma’naviy barkamol insonni tar-biyalash zamona talabi ekanligi eng muhim muammolardan biri ekanligini aytib o’tadi. Talabalarga yo’nalti-ruvchi savollar berish orqali (2-ilova), ushbu muammo ichidagi muam-molarni keltirib chiqaradi. Muammo-li savollar orqali talabalarni bu muammo echimini topishga undaydi.
|
O’z erkin fikrlarini bildiradilar, bahs-munozara yuritadilar, tahlil qiladilar, xulosa chiqaradi.
|
2.5. Talabalarning fikrlarini umum-lashtirib, ma’naviy barkamol inson, vatanparvar va insonparvar tushunchasini slaydlar yordamida (3-ilova) tushuntiradi.
|
Tinglaydilar. Yozadilar.
|
2.6. Komil inson va uning sharqona fazilatlarini Sharq mutafakkir-larni fikrlaridan namunalar keltir-gan holda yoritib beradi. Talabalarga: «Ma’naviy barkamol, sog’lom avlod, komil inson tushunchalaridagi mushta-raklik va farq nimada?» - deb savol bilan murojaat qilib, T-sxemani to’ldirishni so’raydi (4-ilova).
|
Tinglaydilar, yozadilar.
T-sxemani juft-juft bo’lib to’ldiradilar.
|
2.7. Berilgan topshiriq yuzasidan blits-so’rov o’tkazadi, Vatan sajdagoh kabi muqaddas. Insonparvarlik - inson va jamiyat ma’naviy qiyofasining mezoni. O’z millatiga sadoqatli bo’lish - yuksak burch. Iymon, diyonat, adolat, mehr-shafqat, halollik va vafodorlik-shaxs ma’naviy fazilatlari xususida yakuniy xulosa chiqaradi.
|
Javoblarni o’qib beradi.
|
III-bosqich.
Yakuniy.
(10 min.)
|
3.1. Talabalarning bilim va ko’nik-malari baholanadi.
|
O’zini qiziqtirgan savollar beradi.
|
3.2. Kelgusi mashg’ulotga tayyorgarlik ko’rish uchun topshiriqlar va foyda-laniladigan adabiyotlar tavsiya eti-ladi. «Ma’naviy barkamol insonning qiyofasi» mavzusida esse yozib kelib vazifa tariqasida beriladi.
|
O’UM ga
qaraydilar
|
1(8.1)-Ilova
1-o’quv topshiriq
FSMU jadvali
Qanday insonni ma’naviy barkamol, vatanparvar va insonparvar inson deb hisoblaysiz?
F
(Fikringizni bayon eting).
|
S
(Fikringiz bayoniga biror sabab ko’rsating).
|
M
(Ko’rsatilgan sababga tushuntiruvchi misol keltiring).
|
U
(Fikringizni umumlashtiring).
|
2(8.1)-Ilova
Mavzu bo’yicha bilimlarni dolzarblashtiruvchi savol
Jamiyat taraqqiyotini rivojlanishiga asos bo’luvchi ma’naviy barkamol avlodni tarbiyalashdagi muammolar va ularning echimi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
