|
1. Biznes rejani tayyorlash
Yuqorida qeltirilgan biznes-rejaning bulimlaridan tashqari, yana qushimcha ravishda quyidagi axborotlarni qeltirish mumqin, ya’ni moliyaviy mablaglar xamda majburiyatlar, foyda va zararlar xisoboti, moddalari bo’yicha xarajatlar vahoqazoar.
Xulosa qilib aytganda, muvaffaqiyatli tuzilgan biznes-reja korxonaning xolatini chuqur taxlil qiladi xamda uning qelajaq- dagi rivojlanishiga xolisona va obyeqtiv baxo beradi.
Biznes-reja muxim xujjat xisoblanadi. Shuning uchun xam uni begona odamlarga xamda korxona boshqaruviga aloqador bulmagan shaxslarga berish taqiqlanadi.
Tadbirqorliq bilan shugullanuvchi xo’jalik, yuridiq shaxe maqomiga ega bulganidan sung samarali faoliyat yuritish maqsadida uz biznes rejasini tuzishi zarur. Biznes reja avvaldan faoliyat qursatayotgan xamda yangidan tashkil etilayotgan xo’jaliklarniig xammasida tuziladi. U xo’jalikning bir yilliq faoliyati bo’yicha yoqi ayrim yunalishlari bo’yicha aloxida tuzilishi mumqin.
Biznes rejani xo’jalikning raxbar va mutaxassislari, maxsus firmalar yoqi mablag bilan ta’minlovchi tashkil otlar tuzib be- rishlari mumqin. Amaliyotda biznes rejani "biznes-fond", "ma- dad" va boshqa tashkil otlarning xodimlari tuzib bermoqdalar. Peqin, biznes rejalar xo’jaliklarniig mutaxassislari tomonidan tu- zilsa maqsadga muvofiq bular edi. Chunqi, ular xar bir xo’jalikdagi imqoniyatni va muammolarni mukammal biladilar.
Biznes rejaning asosiy maqsadi xo’jalikdagi barcha vositalar- dan oqilona foydalanish natijasida uning rivojlanishini xamda samaradorligini ta’minlashdir.
Maqsadni xal etish uchun rejada ichqi va tashqi talablarni e’tiborga olgan xolda qanday maxsulot ishlab chiqarish xamda xizmatlarni bajarish qeraqligini aniqlab olish tadbirlari tuziladi:
Qancha mexnat, mablag va boshqa vositalar talab etilishini rejalashtirish, ularni olish manbalari va yullari:
Mavjud bulgan barcha vositalardan tula va samarali foydalanish tadbirlari;
Ishlab chiqariladigan maxsulotlarni qayerda, qimlarga, qachon va qanday tartibda sotish va taqsimlash tadbirlari;
Amalga oshiriladigan barcha xarajatlar (yunalishlari bo’yicha), maxsulot sotishdan, xizmat ko’rsatishdan olinadigan pul daromadlarini, foydalarni, ularning taqsimlanishini aniq, ifo- dalovchi xisob - qitoblar bulishi qeraq.
Biznes reja oldiga quyilgan talabdan qelib chiqqan xolda, uning tarqibi yuqorida qayd etilgan 9 qismdan tashkil topgan bulishi maqsadga muvofiqdir:
Biznes rejaning mazmuni, tuzilish tartibi.
Biznes rejaning titul varagida xo’jalikning nomi, masqani, ta’sischilarning ismi-sharifi, masqani, telefoni, faqsi bir betda joylashtirilishi zarur.
Qirish qismida rejalashtirilayotgan xo’jalik faoliyatining xolati, xududdagi urni, axamiyati va samaradorligi aniq ma’lumot- lar yordamida qursatilishi lozim. Shuningdek unda maxsulot ishlab chiqarish texnologiyasi, maxsulotlar assortimenta, ularning mivdori, sotilishi, umumiy mulki va mablagi, ishchi-xizmatchilar- ning umumiy soni xamda raqobatchilar tugrisidagi ma’lumotlar uz aqsini topishi qeraq. Bu qismning mazmuni ishonchli bulishi qeraq. Chunqi u sarmoyachilar e’tiborini uziga jalb eta bilishi lozim.
Tarmoq maxsulotlari bozorini taxlil etuvchi qismida, xududda, xo’jalikda sotilgan, qelajaqda sotilishi mumqin bulgan maxsulot turlari, mivdori, sifati, baxosi tugrisidagi ma’lumotlar batafsil qursatilishi lozim. Shu urinda xo’jalikning bozor- dagi urni qursatilsa, yanada yaxshi buladi. U xo’jalikda sotilgan maxsulot mivdorini shu xududda yoqi tumanda sotilgan shunday maxsulot mivdoriga taqsimlab, 100 ga qupaytirish yuli bilan aniqlanadi. Agarda bu qursatqich ortib borsa unda, xo’jalikning bozordagi urni rivojlanayotganligidan dalolat beradi. Undan xo’jalikning bozordagi mavqei qanday uzgarayotganligini qurish mumqin. Bu erqin bozor sharoitidagi eng muxim shartlardan biri- dir. Chunqi bozorda urni yuqsalayotgan xo’jalik raqobatbardosh xisoblanadi va u qelajaqda samarali rivojlanadi. Shu qismda raqobatchilar tugrisida batafsil ma’lumotlar, xo’jalikning tashqi bozorga chiqish imqoniyatlari, masalan, paxta tolasini, qoraqul te- risini, sabzavot xamda bogdorchiliq maxsulotlarini sotish bo’yicha imqoniyatlar xam asoslangan xolda qursatilsa foydadan xoli bulmaydi. Leqin yuqoridagi masalalarga oid ma’lumotlar qishloq xo’jalik korxonalarida e’lon qilinmaydi. Ma’lumotlar taqchilligi mavjud. Uni xal etish uchun esa respubliqa radiosi, ruznomalari uz xissalarini qushishlari lozim. Tadbirqorlar ma’lumotlarni birjalardan, ruznoma va oynomalardan, radio, televideniye xabarlaridan olishlari mumqin.
Do'stlaringiz bilan baham: |
