«Ma’naviyatshunoslik» fani ko’proq insonning his-tuyg’usi, ichki kechinmalari, o’zaro insoniy munosabatlari, insonning tabiat va jamiyatga bo’lgan ixtiyoriy tuyg’ulari bilan bog’langan. Bu jarayonlarning har biri inson ongiga mukammal singdirilishi «Ma’naviyatshunoslik» fani bilan bog’liq bo’ladi. Axloqshunoslik fanidagi tushunchalar «Ma’naviyatshunoslik» fani tushunchalari bilan uzviy aloqada.
Bu fanlar tushunchalari o’zaro bog’langan holda tahlil qilinsa ularning ta’sirchanligi oshadi. O’quvchi tomonidan engilroq qabul qilinadi. Masalan, milliy istiqlol g’oyasi avvalo ma’rifat orqali singdiriladi. Ma’rifatsiz milliy istiqlol g’oyasining keng qirralari tushunilmaydi. Shu bilan birga milliy istiqlol g’oyasidagi Vatan ravnaqi, komil inson faoliyati, millatlararo totuvlik, diniy bag’rikenglik, xalq farovonligini ta’minlashdagi omillar haqida so’z yuritilganda, bu sohalarni yuksak ma’naviyatli kishilarda aks etishi haqida fikr yuritiladi. Zero, istiqlol g’oyasining oliy maqsadi ezgu g’oyalarga tayangan holda xalqni buyuk kelajagini bunyod etishga safarbar qilishdir. O’zbekiston aholisini hozirgi hayot talablariga javob beradigan, g’oya va mustahkam irodasi, yuksak e’tiqodi, ehtiyotli va vatanparvar, insonparvar shaxslarni tarbiyalab voyaga etkazish yuksak ma’naviyat bilan bog’langan. Yuksak ma’naviyatga ega bo’lgan kishilar yuqoridagi jarayonlarga xalq manfaati nuqtai-nazardan yondoshadi.
Ikkala fanda ham insonlarda ezgu niyatlarni tarkib toptirgan g’oya mujassamdir. Milliy istiqlol g’oyasi fani fuqarolarda mustaqillik dunyoqarashini va erkin fikr yuritish, mustaqil tafakkurga ega bo’lish, sog’lom ijtimoiy muhitni yaratishga yordam bersa, «Ma’naviyatshunoslik» mazkur fan uchun zamin tayyorlaydi. Shu yo’nalishda barchani tarbiyalashda ko’maklashadi. Istiqlol g’oyasi jamiyatni yot va begona g’oyalar ta’siridan himoya qilish, fuqarolarimizda mafkuraviy immunitetni shakllantirishga harakat qilsa Ma’naviyatshunoslik fani insonlarda Vatan tuyg’usi, mehnatsevarlik, insonparvarlik, sahovat-yaxshilik, poklik, halollik kabi yuksak ma’naviylik tuyg’ulari nazariyalarini ishlab chiqadi va milliy istiqlol g’oyasini yoshlarga singdirishni tezlashtiradi. Bu fanlar o’rtasidagi munosabat va aloqadorlik nisbiy bo’lsada, ikkala fanning bahs mavzulari turlichadir. Yuqorida ta’kidlanganidek,… axloqshunoslik fani tushunchalarini ba’zilari bilan yaqin aloqadadir. Insonning ichki va tashqi go’zalligi, axloqiy xislatlari, donishmandlar hikmatlari, rivoyatlar, axloqshunoslik fanida ham o’rganiladi. Ammo, bunda ularning tarixiy kelib chiqishi, mansublik doiralari chuqurroq o’rganilsa, Ma’naviyatshunoslikda esa bularni amal qilishdagi natijalariga ko’proq e’tibor qaratiladi. Yoki siyosatshunoslik fanini olsak, u ham Ma’naviyatshunoslik bilan aloqadadir. Sababi, siyosat bilan shug’ullanuvchilarning ma’naviyati «Ma’naviyatshunoslik» fanida muhokama qilinadi. Shu bilan birga, siyosatning o’zi ma’naviyat bilan aloqada bo’lib, jamiyatni ruhiy holatini shakllanishida bu ikkala soha muhim o’rinni egallaydi. Jamiyat siyosatini to’laligicha qabul qilmagan va o’z ma’naviyatini siyosatdan ustun qo’ygan shaxslar kam emas.
Siyosatda talablar o’ziga xos xususiyatga ega. Shaxsiy intilishlar, davlat va jamiyat-manfaatlariga mos tushmasligi mumkin. Shu jihatdan haqiqiy siyosatdonlar Ma’naviyatshunoslikga e’tiborni qaratib, undan o’z maqsadlarida foydalanishi zarurdir. Oqilona siyosat yurgizish uchun yuksak ma’naviyatlilik talab etiladi.
“Ma’naviyatshunoslik” “Dinshunoslik” fani bilan ham yaqindan aloqadadir. Dinshunoslikdagi iymon, e’tiqod, halollik, insonparvarlik, ilm, mehnatsevarlik, yaxshilik va boshqalar to’g’risidagi sohalar «Ma’naviyatshunoslik» fanida tahlil qilinadi va bu sohalar jamiyatning ma’naviy muhiti bilan bog’lanadi. Ma’naviy, diniy sohalar o’zaro munosabatda ekanligi, ularni aksariyat qismi mujassam bo’lgan shaxslar, jamiyatning kelajagi “Ma’naviyatshunoslik” fanida ta’kidlanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |