Tasdiqlayman” O’quv ishlari bo’yicha

Jarqo‘ton yodgorligidan xususiy mulk belgisi – muhrlarning topilishi bu yerda nafaqat ilk shaharsozlik balki ilk davlatchilikka ham asos solinganligini ko‘rsatadi. Muhrlar bronza, sopol, tosh va gipsdan yasalgan bo‘lib, yuksak mahorat bilan ishlangan. Muhrlar yuzasida har xil handasaviy shakllar, hayvonlar, insonlar har xil holatlarda ifodalangan. Jarqo‘ton yodgorligini nafaqat ilk shahar, balki shahar-davlat davlat yoki «voha-davlat» deb atash ilmiy jihatdan to‘g‘ri bo‘ladi. Yuqorida ta’kidlab o‘tganimizdek shaharsozlik va davlatchilik masalalari bir-biri bilan uzviy bog‘liq va bir masalaning ikki tomoni sifatida namoyon bo‘lmoqda.
Jarqo‘ton shahri aholisining diniy qarashlari to‘g‘risida ham ma’lumotlar to‘plandi. Qabrlarda inson suyaklari bilan birga uchraydigan sopol idishlarda go‘shtli ovqatlarning bo‘lganligini ko‘rsatuvchi har xil hayvon suyaklarining, bug‘doy urug‘i qoldiqlarining uchrashi jarqo‘tonliklarning narigi dunyo tushunchasining mavjud bo‘lganligini ko‘rsatadi. Jarqo‘ton ibodatxonasining ochilishi esa markazlashgan dinning shakllanganligini, jamoa hayotida dindorlarning o‘rni katta bo‘lganligini tasdiqlaydi.
Sopollitepa — Surxondaryo viloyatining (Muzrabod tumani) Sherobod choʻlini kesib oʻtgan Oʻlanbuloqsoy yoqasiga joylashgan jez davriga oid arxeologik yodgorlik. U 1968 yil arxeolog L.Albaum tomonidan topilgan. 1969—74 yillarda A. Asqarov tomonidan oʻrganilgan Sopollitepaning maydoni taxminan 3 ga. Uning 1 ga yaqin markaziy qismi mudofaa devorlari bilan oʻrab olingan. Qalʼa atrofidagi maydonning katta qismi buzilib, paxta dalalariga aylantirilgan. Tepaning ustki qismida sopol siniqlari qalashib yotganligi uchun u mahalliy aholi orasida Sopollitepa deb atalgan.
Sopollitepada oʻtkazilgan arxeologik qazishmalar natijasiga koʻra, uning markaziy qismi murabba (82×82 m.) shaklida qurilgan qalʼadan iborat. Qalʼaning tomonlari goʻyo 3 qator mudofaa devorlari bilan oʻrab olingan. Aslida esa, qalʼani oʻrab olgan devorlar tizimi ichki va tashqi yoʻlaksimon qopqonlardan tashkil topgan boʻlib qalʼa tashqi mudofaa chizigʻida tomonlarga parallel qilib 8 ta yoʻlaksimon qopqonlar joylashtirilgan.