Tasdiqlayman” O‘quv ishlari bo‘yicha prorektor “tasdiqlayman” O‘quv ishlari bo‘yicha prorektor

9.4-rasm. Impendans usuli 9.5-rasm. Akustik-emissiya usuli

Exo – ko‘zgu usuli ham qaytish usulining bir turi bo‘lib, tekshirilayotgan ob’ektning eng pastki qatlami va nuqsondan ko‘zguli qaytgan signallarning tahlil qilishga asoslangan.

Akustik nazorat qilish usullarining yana biri turi reverberatsiya usulidir, u tovush to‘lqinlarini xonada devorlar va buyumlardan qaytib, ko‘p ovozli aks sado qilishi, reverberatsiya xodisasiga asoslangan bo‘ladi.

Kombinatsion usulda o‘tish va qaytish usullari birgalikda qo‘llaniladi, exo- soya usulida ob’ektdan o‘tgan, hamda qaytgan signallar bir vaqtning o‘zida qayd etilib, tahlil qilinadi.

YUqoridagi usullardan jiddiy ravishda farq qiluvchi usul- impendans usuli bo‘lib, u ob’ektni mexanik yoki akustik impendansini (qarshiligini) o‘lchashga asoslangandir (9.4-rasm).

Passiv usulga akustik-emissiya usulini misol qilib olish mumkin, bu holda NQO ni ichki strukturasini dinamik-lokal qayta qurilishi natijasida, u akustik to‘lqin manbai bo‘lib (9.5-rasm), uni qabul qilgichda qayd etiladi .

Barcha ko‘rib o‘tilgan usullar chastotalarini alomatlariga qarab past chastotali va yuqori chastotali bo‘ladi.

Past chastotali usullarga 100 Gs gacha bo‘lgan diopazondagi tovush to‘lqinlari kirsa, yuqori chastotali usullarga 100 KGs dan 50 MGs gacha diapazondagi tovush to‘lqinlari kiradi.

Barcha ko‘rib o‘tilgan akustik usullaridan amaliyotda keng foydalaniladigani bu - exo usulidir.

Akustik usul bilan nazorat qilinadigan ob’ektlarni 90%zida exo usuli qo‘llaniladi.

Bu usul yordamida metallarda uchraydigan defektlar, ob’ektlarni qalinligi, payvandlar, materiallar qattiqligi, zichligi, fizik-mexanik xususiyatlari nazorat qilinadi.