Tasdiqlayman” “Avtomobil yo‘llari muhandisligi” fаkulteti dekani A. X. O‘roqov “ ” 2021 y. “Shahar yo‘l-transport tarmoqlarini rejalashtirish” Fanidan amaliy mashg’ulotlar

Topshiriq: Avtomobil yo‘llarida harakat jadalligini aniqlash va hisob ishlari natijasida kelajakdagi harakat jadalligini aniqlash.


5-6-amaliy ish
Mavzu: Shahar ko‘cha-yo‘l tarmog‘ining yuklanganlik darajasi aniqlash


Ishdan maqsad: Real ko‘cha va yo‘l sharoitlarida transport vositalarining harakat miqdorini va tarkibini kuzatuv usulidan foydalanib aniqlash va yuklanganlik darajasini baholash.


Nazariy qism
Ushbu mashg‘ulotda talabalar transport vositalarining harakat miqdorini va tarkibini ko‘z bilan ko‘rib kuzatish (vizual) usuli foydalanib aniqlashadi. Ko‘z bilan ko‘rib harakat miqdorini hisoblash usuli quyidagi tartibda amalga oshiriladi.
Buning uchun talabalar kichik guruhlarga bo‘linib, biror-bir yo‘lning bo‘lagida kuzatuv olib borish orqali o‘tayotgan transport vositalarining sonini va turini aniqlaydilar va ma’lumotlarni 6.1-jadvalga qayd qiladilar.
O‘tayotgan transport vositalarining harakat miqdorini ishchi jadvalga 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 raqamlar yozish yo‘li bilan qayd qilinadi. Qayd qilishning bu turi amalda bajarishga oson, shuningdek, keyingi hisob uchun ixcham va qulaydir.

Yo‘l va ko‘chaning nomi__________ Hisobga olish kuni_________20____y.
Haftaning kuni________________Harakatning yo‘nalishi_______________
Hisob vaqti: boshlandi__________ Tugatildi__________________________
Hisobchining F.I.Sh._______________________________________________


6.1-jadval

Hisob vaqti soati	Yengil avtomobillar	Yuk avtomobillari yuk ko‘tarish bo‘yicha	Avtobus	Velomoto-transport	Jami
8^00-8^05
8^05-8^10
8^10-8^1^5
8^15-8^20
8^20-8^25
8^25-8^30
8^30-8^35
8^35-8^40
8^40-8^45
8^45-8^50
8^50-8^55
8^55-9^00

Avtomobil yo‘lining maksimal nazariy o‘tkazish qobiliyati quyidagi empirik formula orqali aniqlanadi.

авт/соат

bu yerda: V - polosada harakatlanayotgan avtomobilning tezligi, km/soat;

L_d - avtomobilning dinamik gabariti, m.
Dinamik gabaritni quyidagi formula yordamida aniqlanadi.

bu yerda: l_a - avtomobilning statik uzunligi;

l_t- haydovchining reaksiya vaqtida o‘tadigan masofasi;
S_t- avtomobilning tormoz yo‘li;
l_x- xavfsizlik masofasi;
d- xavfsizlik oralig‘i.
Yo‘lning yuklanganlik darajasini quyidagicha baholash mumkin.


Z=N/P;

bu yerda:
P- o‘tkazish qobiliyati, avt/soat;
N -harakat miqdori, avt/soat.

Agarda
transport oqimi erkin,

Z=0,2-0,45 transport oqimi qisman bog‘langan oqim,
Z=0,45-0,7 bog‘langan oqim,
Z=0,7-1,0 to‘yingan oqim yoki zich oqim deyiladi.


Topshiriq: Talaba tahlillar natijasida kuzatuv olib borilayotgan yo‘lning yuklanganlik darajasini aniqlab yo‘ldan foydalanishda yuklanganlik darajasini ahamiyati va ta’siri to‘g‘risida xulosa yozishadi.