“Tasdiqlayman ” Buxdu agronomiya va biotexnologiya fakulteti dekani: H. T. Artikova

O’simlik yoki yorug’lik	Tajriba vaqti		Titrlash natijasi
Nafas olish intensivligi
boshlanishi	oxiri		Tajriba uchun	Nazorat uchun

Olingan natijalardan foydalanib quyidagi tenglama bo`yicha nafas olish intensivligi aniqlandi:
D=
D- nafas olish intensivligi (1 soatda 100 g urug` yoki o`simlikdan ajralgan CO₂ miqdori, mg)

1. 
   kontrol variantdagi ishqorni titrlash uchun sarf bo`lgan kislota miqdori, ml;
   
2. 
   tajriba variantdagi ishqorni titrlash uchun sarf bo`lgan kislota miqdori, ml;
   

k- titr to`g`rilagich (10 ml 0,1 n. NaOH ni titrlash uchun sarflangan 0,1 n. HCl nisbati);
2,13- 1 ml CO₂ 1 ml 0,1 n. HCl gat eng bo`lgan ekvivalent;
P- tajribadagi urug` yoki o`simlik og`irligi, g;
t- tajriba davom etgan vaqt, min;
60- min. soatga aylantirish koeffitsiyenti;
100- 100g o`simlikka o`tkazish koeffitsiyenti.


14- mashg`ulot. O`simliklarda geotropism harakati
Mashg`ulot uchun kerak –yaroqlar: 3-5 l hajmdagi shisha banka, bankani yopish uchun oyna, kvadrat qilib kesilgan oyna plastinka, yumshoq qora qog`oz, paxta, zig`ir, bodring yoki boshqa o`simlik urug`lari, filt qog`zi, thermostat.
O`simliklarda bir tomonlama ta`sir etuvchi faktorga javoban hosil bo`lgan harakat turlariga tropizm harakatlari deyiladi. Agarda o`simlik yoki uning ayrim organlari ta`sir etuvchi factor tomon unga yaqinlashib harakterlansa, musbat tropizm, aksincha, ya`ni undan uzoqlashsa, manfiy tropizm harakati deyiladi. Bu tajribada ildizning yerni tortish kuchiga nisbatan musbat, poyaning esa manfiy harakatlanishi kuzatiladi.
Ishning borishi. Bu tajribani o`tkazishuchun kvadrat qilib kesilgan oyna palstinkasining ustigi filtr qog`ozi o`raladi. So`ngra unga 5-6 ta ungan o`simlik urug`ining ildizini to`g`irlab, to`g`nag`ich yordamida filtr qog`oziga biriktrib qo`yiladi. Shu tartibda urug`lar bankaga vertical holda joylashtiriladi. Bankadagi urug`ga suv quyilib, og`zi oyna bilan yopiladi. Ildizning o`sishiga qulay temperature yaratish uchun, urug` joylangan banka termostatga qo`yiladi. Shu tartibda o`sib chiqqan ildizning uzunligi 5-10 mm ga yetganda so`ng, ildizning yuqorigi poyasini pastga qaratib, plastinkani 180<sup>0</sup> ga aylantirib qo`yiladi. Oradan 1-2 kun o`tgach tajribada yuz bergan o`zgarishlarni rasmi chiziladi. Bu ajribiga asosan poya harakatlanishining manfiy geotropism, ildizning esa musbat geotropizm harakat qilgani aniqlanadi.