Тасдиқлайман” Қашқадарё вилояти фвб шўртан нгқчб объект биноларида ёхттэб бошлиғи подполковник

“ТАСДИҚЛАЙМАН”
Қашқадарё вилояти ФВБ Шўртан НГҚЧБ объект биноларида ЁХТТЭБ бошлиғи подполковник
Ф.Э. Қуватов


2021 йил “ _______” ___________
Мавзу:Электр қурилмалари хавфсизлик техникаси қоидалари.

Электр қурилмаларидан ёнғинларнинг келиб чиқишига асосий сабаб бўлиб асосан:

- Электр симларида қисқа туташув оқибатида учқун чиқиши (бунга асосан, электр симлари ва кабелларининг изоляция қисмининг эскириши, механик жароҳатланиши, атроф мухитнинг таъсири ва х.з. сабабдир);
- Электр қурилмаларини ортиқча юкланиши оқибатида устки қисмларининг қизиши (бунга асосан, сим толалари кесим юзаларини истъмолчи қувватига қараб тўғри танланмаганлиги, бир тармоққа мўлжаллангандан зиёд истеъмолчиларни улаш ва х.з. сабабдир);
- Электр қурилмаларининг улаш (контакт) жойларида қаршиликнинг ортиши оқибатида учқун чиқиши ва қизиши (улаш, контакт) жойларининг мустаҳкам бажарилмаганлиги, изоляция қилинмаганлиги, контакт жойи материалларининг тўғри танланмаганлиги ва х.з.
Бундан ташқари носоз ёки қўлбола электр қурилмаларидан фойдаланиш (иситиш, қайнатиш) электр мосламаларини назоратсиз қолдириш, вақтинчалик тортилган электр симларидан фойдаланиш, инсонларни билар-билмас электр қурилмаларига хизмат кўрсатиши (таъмирлаш, ўрнатиш ва ишлатиш), ҳимоя аппаратлари ўрнида (сақлагтчларда) ҳар хил ясама ёки вақтинчалик симчаларни «жучок» қўллаш, профилактика ва синов ишларини вақтида ўтказмаслик оқибатида кўплаб ёнғинлар электр мосламаларидан келиб чиқмоқда.
Ушбу ҳолатларнинг, яъни электр қурилмаларидан ёнғин чиқишини ва ундан келиб чиқадиган хавфли оқибатларни олдини олиш учун бир қанча профилактик ишларни олиб бориш зарур, жумладан:
Электр қурилмаларида авария, яъни қисқа туташув, ортиқча юкланиш ҳолатларига йўл қўймаслик керак.
Бунинг учун:
- электр қурилмаларини меъёрий хужжатларга асосан мавжуд хоналарга ва ҳудудларга мос қилиб тўғри танлаш ва уларни ўрнатиш;
- электр қурилмаларини уларнинг паспортидаги ёки устки қисмида ёзилган завод кўрсаткичларига қараб ишлатиш;
- бир тармоққа мўлжаллангандан кўп катта қувватли истеъмолчиларни уламаслик;
- носоз ёки қўлбола электр қурилмаларидан, электр иситкичлардан, вақтинчалик электр симларидан фойдаланмаслик;
- билар-билмас электр қурилмаларини таъмирлаб ишлатиш,
- электр қурилмаларини узоқ муддатга назоратсиз қолдирмаслик;
- электр қурилмаларини доимий кўрикдан ва синовдан ўтказиш;
- доимий профилактика ишларини олиб бориш;
- ҳимоя аппаратларини, яъни сақлагичлар ва автоматларни доимо ишчи холатда ушлаб туриш ва х.з.
Электр мосламаларини ҳимоя қурилмалари (аппаратлари)
Кучланиши 1000 В гача бўлган электр мосламаларида ва тармоқларнинг занжирларида ҳимояловчи қурилмалар (аппаратлар) қисқа туташув токларининг таъсир этиш вақтини чеклаш ва ортиқча юкланишда, яъни шу ҳодисаларнинг хавфли оқибатларини олдини олиш учун мўлжалланган. Бундан ташқари электр тармоқларини, электр машиналарини ва қурилмаларини авария ҳолатидан (ҚТ; ортиқча юкланиш) электр мосламаларини ва инсонлар хавфсизлигини таъминлаш учун хизмат қилади. Лекин шу аппаратларнинг нотўғри монтаж қилинганда ёки нотўғри ишлатилганда уларнинг ўзи аварияга сабаб бўлиши, ёнғин ва портлашларни келтириб чиқариши мумкин. Чунки уларнинг ишлаш вақтида қизиши, электр учқуни, электр ёйи ва шунга ўхшашлар содир бўлиши мумкин.
Энг кўп ишлатиладиган ҳимоя қурилмалари (аппаратлари) бўлиб эрийдиган сақлагичлар (плавкие предохранители) ва очиқ ҳавода ўрнатиладиган автомат ўчиргичлар ва иссиқлик релели магнит ишга туширгичлар ҳисобланади.