«тасдиылайман»

13.2. Ҳарбий қисм бинолари ва ўқув-моддий базаси.


Ҳарбий қисм штаби.
Штаб биносида қуйидагилар жойлаштирилади:
1. Коридорда (кираверишда) Ҳарбий Қисм жанговар байроғини сақлаш жойи. Жанговор байроқ доимо қоровул томонидан қўриқланади.
Бу 1-рақамли пост бўлиб, унга фақат жанговар ва маънавий-маърифий тайёргарлик илғорлари тайинланади. Жанговар байроқ постда орденлар ва орден ленталари билан ўралган ҳолда ва ғилофда, гербли печать билан муҳрланган ҳолда сақланади. У тик турган ҳолатда жойлаштирилиши керак.
Жанговар байроқли постда Мудофаа вазирлигининг жанговар жасорат ва мардлик учун вимпел ва пул қутиси сақланиши мумкин.

2. Ҳарбий қисм бўйича навбатчи хонаси.

Ҳарбий қисм бўйича навбатчиликка офицерлар, яъни камида взвод командирлари тайинланади.
Навбатчи хонасида қисм штаби офицерлари қуроллари сақланадиган шкаф жойлаштирилади. Навбатчи хонасида навбатчи ёки унинг ёрдамчиси доимий бўлиши шарт. Алоҳида топшириқлар учун штаб бўйича навбатчи ва чопар тайинланади.

3. Қисм қўмондонлиги хоналари: командир, унинг ўринбосарлари, хизмат бошлиқлари, маҳфий қисм, ХФУ (хизмат учун фойдаланиш) кутубхонаси.

Казарма.
Одатда батальон бир казармада жойлашади. Тегишли бино мавжуд бўлмаса, батальон бир неча бинода взводлаб жойлашиши мумкин.
Ҳар бир взводни жойлаштириш учун қуйидаги хоналар кўзда тутилади.:
- маънавий-маърифий ишларни ўтказиш хонаси;
- взвод канцелярияси (яъни девонхонаси):
- қурол-яроғ сақлаш хонаси:
- взвод мулки ва ҳарбий хизматчилар шахсий буюмлари сақланадиган хона:
- ювиниш хонаси:
- қурол тозалаш хонаси:
- пойавзал тозалаш ва чекиш хонаси:
- маиший хизмат хонаси:
- кийим ва пойавзал қуритиш хонаси:
- шаҳсий бўлим учун махсус хона.
Ётоқхона.
Шахсий таркибни ётоқхонага жойлаш учун ҳар бир ҳарбий хизматчи учун 2,5 – 4м² майдон ажратилади. Бунда ҳаво хажми бир одамга 9-12м³ дан кам бўлмаслиги керак.
Ётоқхонада кроватлар шундай жойлаштириладики, ҳар бири ёки ҳар икки ёнма-ён кроват олдида тумбочкалар учун жой қолсин, кроватлар қатори орасида шаҳсий таркиб сафланиши учун зарур бўш жой бўлиши керак. Кроватлар ташқи деворларга 50 см яқинлашмай, бир текис жойланади.
Кроватлар бир ёки икки ярусда жойлаштирилиши мумкин. Хизмат кўрсатган МВ буйруғи билан взвод рўйхатига киритилган ҳарбий хизматчилар учун ёки фаҳрий солдатлар учун ётоқхонанинг кўринарли ерида кроват ўрнатилиб, доимий равишда намунали ҳолатда сақланади. Кроват ёнига Қаҳрамон портрети, жасорати баёни битилган тахтача осиб қўйилади.
Кроват олди тумбочкаси шахсий фодаланиш учун буюмлар, ромолчалар, ёқа ва бошқа ювиниш воситалари учун мўлжалланган. Дафтар ва китоблар ҳам сақланиши мумкин.
Ҳарбий хизматчиларни ўрин-кўрпаси, адеял, чойшаб, жилтли ёстиқ ва матрасдан иборат. Ўрин- кўрпа бир ҳилда йиғилиши шарт. Ўринга кийим ва пойафзал билан ётиши мумкин эмас. Тегишли буюмлар сақланадиган сеткалар, темир шлемлар ва шахсий ёроғлар, противагазлардан ташқари, ётоқхонада шкафда ёки стелажларда сақланади (кроват тўри остига осиб қўйилиши мумкин). Шаҳсий таркиб қуроли қурол-яроқ сақлаш хонасида сақланади. Хона эшиги электртовушли сигнализация билан жиҳозланади, кўриш дарчаси мавжуд бўлиб ва ичкарига очилади. Деразаларда темир панжаралар бўлади. Умивальниклар (ювиниш муолажаси) 5-7 кишига 1 та жўмрак ва взводга камида 2 та оёқ ювиш ваннаси ҳисобидан ўрнатилади.
Маиший ҳизмат хонаси кийим дазмоллаш столлари билан жиҳозланган ва зарур миқдорда дазмол, шунингдек, соч олиш , кийим, пойафзаллар майда таъмири учун зарур асбоб ва ускуналар қайчилар билан таъминланди.
Ҳарбий хизматчиларнинг барча буюмларига уларнинг ҳарбий билети рақами қўйилади. Взвод биноси ҳеч вақт қўриқсиз қолдирилмайди. Шу мақсадда взвод бўйича наряд, взвод бўйича навбатчи ва 3 та посбон таркибида тайинланади. Суткали нярадга взвод қурол- яроғи ва мулки, шаҳсий таркибни тунги вақтда қуриқлаш, шунингдек взвод биноси ва тегишли худудда тартибни сақлаш юкланади.
Плац.
Бу ҳарбий қисм саф тортиши, турли тадбирлар, ҳарбий маросимлар, саф тайёргарлиги машғулотлари ўтказиш учун жойдир. Плац қуйидаги элементлар билан жиҳозланади: минбар, плац атрофида асосий саф усуллари: қурол билан ва қуролсиз сафда ҳаракатланиш, жойда ва ҳаракатда бурилиши, шунингдек, кийим кийиш, орден ва медалларни парад кийимида жойлаштириш ва ш.к. намуналари акс этган стендлар ўрнатилган.
Умумҳарбий низомларга асосан плацда якка саф тайёргарлиги учун чизмалар қилинади.

Жанговар ва махсус машиналар парки.

Парк деб танк, автомобил, артиллерия ва бошқа техникани сақлаш, хизмат кўрсатиш ва таъмирлаш учун жиҳозланган худудга айтилади.
Машиналар, бошқа техника каби ёпиқ хоналарда ёки навес остида сақланади. Паркда парк бўйича навбатчи хонаси, назорат техник пункт, ҳаракат ҳавфсизлиги ва ҳайдовчиларга йўриқлар кўрсатиш, машина катталари инструкция хоналари, ювиш ва тозалаш пунктлари, техник кўрик ва таъмирлаш пункти, техникага хизмат кўрсатиш ва бино ташқарисидаги жорий ишлар учун зарур бошқа хона (жой) лар жиҳозланади.
Машиналар паркдан аввалда тасдиқланган наряд бўйича чиқарилади. Ҳар бир машинага офицер, сержантлардан катта (масъул) тайинланади. Парк қоровул ҳимоясида бўлади ва тартибни сақлаш учун навбатчи ва соқчилар тайинланади. Шаҳсий таркиб паркка иш ва машғулотлар учун қатъий тарзда офицер ёки сержантлар бошчилигида қўйилади.
Машина экипаж (ҳайдовчи)лари паркка машинани олиб кириш учун йўл варақаси тақдим этилгач қўйилади.

Ошхона.
Солдат ва сержантлар ошхонага тоза кийим ва пойафзалда, взвод старшинаси ёки взвод командири ўринбосарларидан бирининг қатъий бошчилигида келиши шарт. Ҳар бир взвод учун жой ажратилган. Стол 4-10 кишига тузатилади. Ошхонада овқат чоғида тартиб сақланиши шарт. Овқатни бош кийимда, шинель ва ишчи кийимларда ўтириб ейиш ман этилади.

Овқат тарқатишдан аввал врач (фельдшер), ҳарбий қисм бўйича навбатчи билан унинг сифати шунингдек, ошхона, идиш-товоқ ва анжомлар санитар холатини текшириши шарт. Бундан ташқари овқат ҳар куни ҳарбий қисм командири ёки ўринбосарларидан бири томонидан текширилади.