Tarixda suvga bo‘lgan munosabat va suvdan unumli foydalanish madaniyati

“Qulfakli ” hovuzlar. 
Jonajon o‘lkamizning ko‘pgina yerlarida kumushdek zilol suvlar 
qaynab chiquvchi chashmalar mavjud. CHashmalardan chiqayotgan suv 
tog‘ oldi toshloq yerlarda singib ketgan. Tog‘ oldi hududlarda 
yashayotgan dehqonlar ana Shu buloq suvlarini bir joyga to‘plash va 
ulardan kerakli vaqtda foydalanish maqsadida qadim zamonlardayoq 
daralar ichida va tog‘ etaklarida kichik-kichik hovuzlar qurganlar. 
Bunday hovuzlar “Qulfakli hovuzlar” deb atalgan. Ular qurilish 
uslubiga ko‘ra oddiy hovuzlardan tubdan farq qiladi. Odatda hovuz yer 
yuzidan chuqur qilib kovlanadi.Bu hovuzlar yerni o‘yib emas, balki 
aksincha to‘g‘ridan-to‘g‘ri yerning ustiga , ko‘pincha buloq qaynab 
turgan joyga yoki soyning biror qirg‘og‘iga katta toshlar va chimlar 
yordamida qurilgan. 
Chashma yoki buloqlardan chiqayotgan suv Shu hovuzga 
to‘plangan va alohida qazilgan ariqchalar orqali ekinzorlarga olib 
borilgan. To‘ldirigan hovuz suvi hammaning ham ekilgan yerlariga 
yetmagan, kimlardir hovuzni yana to‘lishini kutishga majbur bo‘lishgan 
(odatda bunday hovuzlarga bir kechada suv to‘plangan). Shuning uchun 
qura tashlash yo‘li bilan suvdan foydalanuvchilar ketma-ketligi 
aniqlangan. 

---

7 
Ushbu rasmda siz “Qulfakli hovuz”ning umumiy ko‘rinishi,uning 
yuqoridan ko‘rinishi hamda hovuzni suvi chiqib ketuvchi toshdan 
kilingan teshik va yog‘och kunda chizmalari aks yettirilgan. 
Bunday hovuzlar mayda dehqonchilik xo‘jaligi uchun har tomonlama 
qulay sug‘orish inshooti bo‘lib, O‘rta Osiyoning tog‘oldi tumanlarida 
hozirgacha dehqonchilikda ma’lum darajada foydalanib kelinmoqda. 
Forish tumanida qulfakli suv inshootlarini Nurak, Qoraxon, Pastko‘cha, 
Yonbuloq, Oqbuloq, Teshiktosh kabi qishloqlarda uchratish mumkin.

---

8