|
Maishiy hayot
Lo‘li oilalari odatda ko‘p bolali bo‘lib, farzandlarning soni 10-12 nafargacha yetadi. Aprel so‘rovlariga ko‘ra, lo‘li erkaklarining qariyb 40 foizida bir xonadonda yashaydigan ikki yoki uch oilasi bor.
Lo‘lilarning deyarli barchasi O‘zbekiston fuqarolari o‘z pasportlariga ega bo‘lib, millati "o‘zbek" deb yozilgan.
So‘nggi paytlarda hokimiyat pasport rejimini kuchaytirgani bois, lo‘lilarning hammasi shaxsni tasdiqlaydigan hujjatlariga ega. Ularning ismlari RUVD qoshidagi pasport stolining ma‘lumotlar bazasiga kiritilgan.
So‘rovlarga jalb etilgan lo‘lilarning aksari pasportlarida "o‘zbek" deb yozilganini o‘z atrofidagilarga yuqoriroq mavqe‘ga erishganlarini ko‘rsatish istagi bilan tushuntirishgan.
Shu sabab ham o‘zbek yigitlari va badavlat, o‘qimishli lo‘li oilalarining qizlari orasida turmush qurish holatlari ko‘payib borayotgani kuzatiladi.
Monitoring natijalariga ko‘ra, o‘rta darajadan past bo‘lgan lo‘lilarning 75 foizi ko‘pincha o‘z mahallalarini tark etishmaydi.
Ular lo‘lilarga xos bo‘lgan urf-odatlariga monand to‘y va dafn marosimlarini oshkor qilishmaydi.
Сурат тагсўзи,
An‘anaga ko‘ra, ayollar o‘tmishda ham bugun ham oilaning asosiy boquvchisi bo‘lib qolishmoqda
O‘zbekistonlik lo‘lilar maishiy hayotlarida islomiy urf-odatlarga rioya qilishadi.
Biroq shu bilan birga, ular zardushtiylik va boshqa islomiy bo‘lmagan odatlarning ayrim ko‘rinishlarini ichiga olgan majusiylik marosimlarini maxfiy tarzda ijro etishlarini to‘xtatganlari yo‘q.
Buxoroning lo‘lilar mahallalarida rasman hokimiyat tomonidan ochilgan masjidlar faoliyat yurgizmoqda.
Masjidlarga asosan o‘ziga to‘q deb hisoblangan lo‘lilar qatnaydi.
Monitoring natijalariga ko‘ra, boshqa millat vakillari bilan aralashgan mahallalarda yuqori ijtimoiy pog‘onaga erishgan lo‘lilar istiqomat qiladi.
Ularning 7 foizi oliy ma‘lumotli bo‘lib, orasida Haj farzini o‘taganlar – hojilar, imomlar va hattoki qorilar ham bor.
So‘rovga tortilganlarning javoblaridan shunday xulosa chiqarish mumkinki, lo‘li halqining vakillari ayrim bir iqtisodiy farovonlik darajasiga erishgach, nafaqat o‘z urf-odatlarini balki diniy qarashlarini ham o‘zgartirishga harakat qiladilar.
So‘rovga ko‘ra, so‘nggi 5 yil jarayonida ular orasida musulmonlar bilan uyg‘unlashtirish, ya‘ni musulmonlar bilan o‘zlarini bir ko‘rish jarayoni avj olgan.
Lo‘lilarning juma nomozlariga faol qatnashishi, Haj ziyoratini ado etish va mahalliy diniy madrassalarda ilm olishga qiziqishi yaqqol ko‘zga tashlanadi.
Bugungi kunda 20-25 yoshda bo‘lgan lo‘lilarning 60 foizgacha masjidlarga borib turar ekan.
O‘zbeklar bilan birgalikda Hayit va boshqa diniy marosimlarni o‘tkazishlari ham urfga aylanib ulgurgan.
Lo‘li yoshlari orasida ham radikal qarashlardagilari bor, bu esa katta yoshdagi lo‘lilar bilan nizo kelib chiqishiga ham sabab bo‘lmoqda.
СУРАТ МАНБАСИ,BBC
Сурат тагсўзи,
Chiqindilarni yig‘ish uchun eng toza va eng "daromadli" yagona naqliyot usuli
Monitoring natijalariga ko‘ra, O‘zbekistonda lo‘lilarni kamsitish hollari deyarli kuzatilmaydi.
Bunday hollar borasida so‘rovga tortilgan lo‘lilar, xususan rasmiy hayotda va mulozimlar bilan muloqotlarda deyarli yo‘q, deb aytishgan.
Biroq militsiya xodimlari tomonidan kamsitish hollariga duch kelganlarini aytishgan.
Rasmiy Toshkent millatlararo ixtiloflar kelib chiqmasligi uchun ancha qattiqqo‘l choralarni hayotga tadbiq etgan.
O‘tgan asrning to‘qsoninchi yillari bilan solishtirganda, bugungi kunda rasmiy maqomlarga erishgan lo‘lilarning soni anchayin ko‘proq.
Hudud bo‘yicha qilingan monitoringga ko‘ra, lo‘lilar zich yashagan joylarda, mahalla rahbarlari ham o‘zlaridan tayinlanadi.
Biroq o‘zbek jamiyatida lo‘lilarga nisbatan ijtimoiy qolip shakllanib bo‘lgan.
Ijtimoiy iyerarxiya pog‘onalarida lo‘lilar hamon past tabaqa sanaladi.
Monitoring tadqiqotlariga ko‘ra, bu kabi munosabat o‘zgargani yo‘q.
Butun o‘zbek jamiyatining turmush darajasi keskin pasaygan paytda ba‘zi guruhlarning oz bo‘lsa ham daromadlari o‘sayotgani tub aholining jig‘iga tegishi mumkin.
Shuningdek, etnik ko‘pchilik tomonidan maishiy irqchilik hamda kamsitish hollari va lo‘lilar daromadlarining ortishi o‘rtasida aniq bir bog‘liqlik kuzatilmoqda.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
