Tarix” fakulteti “Arxealogiya” yo’nalishi 2 kurs 202- guruh talabasi ning

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIMI VAZIRLIGI
URGANCH DAVLAT UNIVERSITETI
“TARIX” FAKULTETI
“Arxealogiya” yo’nalishi 2 kurs 202- guruh talabasi
_______________________________ning
“Jahon arxeologiyasi” fanidan tayyorlagan KURS ISHI



Mavzu: Sharqiy o'rta yer dengizining qadimgi davr arxeologiyasi
Topshirdi: _______________________
Qabul qildi: ____________________________

M U N D A R I J A

Kirish...................................................................................................................3
I BOB. O‘rtayer dengizining sharqiy sohilining qadimgi aholisi tarixi va davlatlari h..........................................................................................................5
1.1 Iyerixon madaniyati. Miloddan avvalgi VIII-IV ming yillikdagi dehqonlar vachorvadorlarh..................................................................................................8
1.2 O‘rtayer dengizining sharqidagi qadimgi davlatlar.................................13
II BOB. O‘rta yer dengizining sharqiy sohilidagi qadimgi davlatlar arxeologiyasi
2.1 Qadimgi Falastinning arxeologik tarixi...................................................18
2.2 Qadimgi Suriya va Finikiva.......................................................................21
XULOSA ..........................................................................................................23
ADABIYOTLAR RO‘YXATI...............................................................................24

KIRISH
Mavzuning dolzarbligi O‘rtayer dengizining Sharqiy sohilidagi hududlar qadim-qadimdan boshlab paleolit ovchilari va termachilari tomonidan o'zlashtirilgan edi. Ovchilik natijasida ko'pehilik yovvovi hay vonlar qirib yuborilgach. qabilalar orasida ocharchilik boshlanib mahalliy qabilalar o'simliklarning mevalari bilan ovqatlanishga o'tadilar. Miloddan avvalgi IX-VIII ming yilliklarga kelib "natufey” madaniyatiga mansub mezolit qabilalari g'orlarda, daryo va ko’l bo'yidagi manzilgohlarda yashab, yovvoyi o'simliklarning mevasini, qushlarning tuxumlarini terib, ularni ovqat sifatida iste'mol qilganlar. Yovvoyi turdagi bug’doy va arpaning turli navlari to'qayzorlarda o‘sib yotardi. Bu hoi termachilik bilan shug'illangan ibtidoiy kishilarga ilk dehqonchilikka o'tish uchun imkon yaratib bergan. Sharqiy o’rtayer dengizi hududini eng katta yutug’i alfavitli yozuvni yaratilishi 

edi.
Mavzuning órganilganligi. Er. avv. II ming yillikda Sharqiy o’rtayer dengizi shaharlarida savdo-
hunarmandchilik, dengizchilikni taraqqiyoti, barchani qondiradigan savdo ishlarini tez yuritishga imkon beradigan oddiy yozuvni yaratishni talab qildi. Er. avv. XV-XII asrlardayoq Ugaritda o’ttiz belgili mixxat alfaviti qo’llanilgan. Finikiya alfaviti yanada takomillashgan tizim bo’lib yunonlar tomonidan qabul qilinib, keyinchalik barcha zamonaviy alfavitlarga asos bo’ldi. 
Sharqiy o’rtayer dengizi xudolar panteoni tabiat kuchlarini aks ettiradi. Har bir 
shaharni o’z homiy ma’budi bor edi: Bal (hokim) yoki El (xudo), ba’zida Melek 
(“podsho”, boshqacha aytilishi Molox), Tir shahrida Mel’kart (“shahar podshosi”), ayol ma’buda Astarta (Mesopotamiyada Ishtar). Falastinda er. avv. VIII-VI asrlarda monoteistik ta’limot keng tarqaldi. Ugarit va Ebla shaharlarida hashamatli me'morchilik inshootlari saroylari bunyod qilingan. Dengizchilik kemasozlik sohalari yuksak darajaga ko`tariladi.
Mavzu abekti.Yog`och va toshdan podsho va ma'budalar haykallari yasalgan. Er. avv. 600-yillar atrofida firavn Nexo buyrugi bilan finikiyaliklarni dengizchilik tarixida ilk bor Gibraltar orqali Atalantika okeaniga chiqib, Afrikani aylanib o’tishlari buyuk 
kashfiyot edi. Finikiyaliklar mohir kemasoz bo’lganlar. Ularning kemalaridan 
misrliklar va boshqa Old Osiyo xalqlari keng foydalandilar.