Tarix 9-sinf

Kapital-o‘z egasiga daromad keltiruvchi xususiy mulk(fabrika, zavod va boshqalar) o‘z-o‘zini ko‘paytiruvchi sarmoyadir.

26-BILET

1. Konstantinopol shahrining dunyo tarixidagi ahamiyati haqida fikr bildiring. Imperator Konstantin zamonida, milodiy 330-yili Bosforbo‗g‗ozidagi Vizantiy shahriRim imperiyasining poytaxtideb e‘lon qilindi. Imperatorning buyrug‗i bilanshahardagi barcha eski binolar buzib tashlandi va yangi shahar qurildi. Shaharimperatorsharafi ga Konstantinopol deb atala boshlandi.Ulkan imperiyani Konstantinopoldanturibboshqarish mushkul edi. Imperator Feodosiyo‗limidan so‗ng milodiy 395-yili Rim imperiyasi uning ikki o‗g‗li o‗rtasida G‗arbiy va Sharqiyqismlarga ajrab ketdi. G‗arbiy qismga Italiya, Yevropa va Shimoliy Afrikadagi vilo yatlar,Sharqiy qismga esa Bolqon yarimoroli, KichikOsiyo va Misr yerlari kirgan. Sharqiy Rim imperiyasida imperatorning yagona hokimiyatisaqlanib qolgan, G‗arbiy Rim imperiyasi esaalohida davlatlarga parchalana boshladi.
2. Ismoil I Safaviy haqida ma‟lumot bering.

Ismoil I Safaviy (1487.17.7— 1524.23.5) - Eron shohi (1502 y.dan), Safaviylar davlati asoschisi, sarkarda, shoir. Qizilboshlilar yordamida Ozarbayjonni (1500—01), Tabrizni (1502) egallab, oʻzini shoh deb eʼlon qilgan. Tez orada Eron, Armaniston, Iroq va Movarounnahrning bir kismini bosib olgan (1503—10). I. I davrida Safaviylar davlati ancha kengaygan. 1512 y. I. I qoʻshinlari Boburga Samarqand taxtini egallashga yordam beradi. Lekin, 1513 y. boshida oʻzbek sultonlari Ubaydulla va Muhammad Temur qoʻshinidan qattiq zarbaga uchradi. Usmonli turklar bilan boʻlgan urushda I. I yengilgach (1514), oʻz qoʻl ostidagi Gʻarbiy Armaniston, Kurdiston va Iroqning bir qismidan ajradi. Mamlakat iqtisodini rivojlantirishga intilgan; maʼmuriy idoralar faoliyatini mustahkamlagan; mustaqilboʻlishga harakatqilgankoʻchmanchi zodagonlar bilan

urush olib borgan. Islomning shia mazxabini davlat dini deb eʼlon qilgan. Turkiyzabon sheʼriyatning rivojlanishiga munosib hissa qoʻshgan.

3.“Rezervatsiya” atamasiga izoh bering.