Tarix 9-sinf

Manifest(lot)-hukumatning juda muhim voqea munosabati bilan xalqga qilgan yozma murojati

22-BILET 1. Kesh haqida ma‟lumot bering.

Kesh (arab, manbalarida Kashsh, Kass, Kise) — tarixiy shahar va viloyat. Hozirgi Qashqadaryo viloyatining shim.sharqiy qismini egallagan. Dastlab Kesh Kitob oʻrnida boʻlgan, keyin 9—10-asrlarda Shahrisabz hududiga koʻchgan. Kesh nomining xitoycha transkripsiyasi 1-marta 7-asrga oid xitoy yozma manbalarida Syuysha shaklida uchraydi. Uning sugʻd tilidagi nomi esa 7-asr oxiri — 8-asr boshlarida hukmdorlik qilgan Kesh hokimi Axurpat tangalarida hamda 8-asr oʻrtalarida Keshni idora qilgan hokim Ixshidning dastlabki arabcha fale (tanga)larida ilk bor zikr etilgan. "Kesh" atamasining kelib chiqishi QashqaQashqrud nomi bilan bogʻliqboʻlishi mumkin. Boshqa bir fikrga koʻra (A.Muhammadjonov), "Kesh" toponimining maʼnosi ilk bor — uy, qishloq, shahar, poytaxt, viloyat, el-yurt, diyor, hatto "Kishvar" shaklida esa mamlakat va Vatan kabi maʼnolarni anglatgan. Xitoy yozma manbalarida qayd etilishicha, hokim Digja (Dichje) (6-asr oxiri — 7-asr boshlari) Keshga asos solgan boʻlib, oʻsha vaqtda shahar aylanasi 1 km ga yetgan. Arab tarixchisi Yaʼqubiynshpt yozishicha, Kesh mil. 7-asr oʻrtalarida yuksalib, Sugʻdning bosh shahriga aylangan. Kesh bu davrda hunarmandchilik, savdo-sotiq, madaniyat yuksak rivojlangan shaharga aylanib ark, ichki va tashqi shahardan iborat boʻlgan. Ichki shahar mudofaa devori va 4 darvozaga ega edi. 6-asrda arkning gʻarbiy qismida shahar hokimi Digja tomonidan yangi qarorgohga asos solingan. 7-asr oxiri —

8asrning 1-yarmida Keshni arablar bir necha bor fath etgan 2. Amir Umarxon haqida ma‟lumot bering.

Amir Umarxon davridagi yirik shoirlardan biri Mahmur (asl ismi Mahmud) XVIII asr oxirida tug‗ilib, 1444-yili vafot etgan. Qo‗qondagi madrosayi Mirda o‗qigan, keyin qo‗shinda sipohlik qigan. Mahmurning hajviy she‘rlar devoni saqlangan bo‗lib unda oltmish to‗qqiz asar (3717) misra jamlangan hajviy asarlarida xalqqa jabr yetkazgan keskin taqid ostiga olgan. Xususan, ―hapalak‖ she‘rlarida hapalak qishlog‗ining ayanchli manzaralari aks ettirilgan.
3. “Chorizm” atamasiga izoh bering.