Tarix-7 2017.(Uzb). indd

«sut va asal
daryo bo ‘lib oqishi, Quddus yerning kindigi, jannatm akon
hosildor yerli o ‘.Ika
» ekanligini ta ’kidlaydi.
Bu so‘zlarni xaloyiq «Xudoning irodasi shu!», «Xudo- 
ning xohishi shu!» kabi hayqiriqlar bilan qarshilaydilar. 
U lar m atodan «but», y a’ni «salib»ning aksini qirqib, o ‘z 
kiyim lariga tik a b o sh lay d ilar. A yni shu sababli yurish 
qatnashchilari «salibchilar», yurishlarning o ‘zi esa «salib 
yurishlari» nom ini oladi.
Cherkov yig‘inlari — III asrdan xristian cherkovi 
o liy ru h o n iy la rin in g c h e rk o v n i n a z a riy , a m a - 
liy b o sh q a ris h m u a m m o la rin i h a l e tish u c h u n
chaqiradigan qurultoyi.
K atolik cherkovi yurish ishtirokchilariga ayrim yengil- 
liklarni, ju m lad an , dehqonlarga qarzlaridan kechilishini, 
ularning oilalari cherkov himoyasiga o ‘tishini e ’lon qiladi.
Salib yurishlari ishtirokchilarining maqsad va vazifalari. 
D ehqonlar salib yurishlarida qatnashish orqali o ‘zlarining 
og‘ir h ay o tid an qutulib, Sharqda m ulkka va baxtli ha- 
yotga erishishga um id qilganlar. Salibchilarning ko‘pchili-
6 — Jahon tarixi 7

---

82
III BOB. JAHON XALQLARI O RTA ASRLARNING RIVOJLANGAN DAVRIDA
66-rasm . Salib yurishi ishtirokchilari
gini, asosan, ritsarlar tashkil etib, aksari boy b o ‘lm agan 
xonadonlardan edilar. O ilaning kichik o ‘g‘illari, m ayorat 
tizim i b o ‘lganidan, y a’ni meros katta o ‘g‘ilga qoldirilgani 
sababli, ota-onalari merosining katta qismiga um id qilma- 
salar ham b o ‘lardi.
Bu holatdagi ritsarlar o ‘zlariga shon-shuhrat va boylik 
istab yo ‘lga chiqqanlar. Gersoglar, graflar va hatto ayrim 
qirollar ham da imperatorlar ham Sharqqa jo ‘naydilar. Ular 
o ‘zlariga yangi h u d u d lar va fuqarolarni b o ‘ysundirishni 
maqsad qilganlar.
Q o ‘sh in b ila n sav d o g arlar h a m y o ‘lga ch iq ib , u lar 
Sharq mollari bilan savdo qilish orqali tez boyib ketishni 
orzu qilganlar. Albatta, salib yurishi ishtirokchilari faqat 
fo y d an i o ‘y lag an d esa x ato b o ‘ladi. M o d d iy m an fa at 
ularda «payg‘am bar qabri»ni m usulm onlardan xalos etish 
muqaddas ish ekanligiga ishonch bilan mujassamlashgan.
1. Salib yurishlari nim a? Ularning b o ‘lish sabablari-
• * 
ni ko‘rsating?
2. Katolik cherkovi salib yurishlaridan qanday maq- 
sadlarda foydalanishni ko‘zlagan?

---