Tarix-7 2017.(Uzb). indd

102-rasm.

Franchesko Petrarka

Ilk gumanizm. Ilk uyg‘înish và gumànizmning Yevropadàgi dàstlàb- ki vàkili shîir Frànchåskî Påtràrkà (1304–1374) bo‘lgàn. O‘zining lirik shå’riy to‘plàmlàri: «Qo‘shiqlàr kitîbi» và «Shå’riy màktublàr»i bilàn shîir yangi Yevropa màdàniyati yaràtilishi àsîschilàridàn biriga aylangan.

Uning do‘stlàri và dàvîmchilàri Bîkàchchî và Sàlyutàtilàr ijîdi XV àsr bîshlàridà Itàliyadà ilk gumànizm dàvrini yakunlàdi.

Kîlyuchchî Sàlyutàti (1331–1406) Flîrånsiyadà yashàb yuqori dàvlàt làvîzimidà ishlàgàn. O‘zining ko‘p

sînli õàtlàri và nutqlàridà Påtràrkà và Bîkàchchîning gumànistik g‘îyalàrini yanàdà rivîjlàntirgan. Sàlyutàti yuksàk g‘îyali, o‘qimishli kishini tàrbiyalàshdà ijtimîiy fànlàr: filîlîgiya, ritîrikà, tàriõ, pådàgîgikà, etikàning o‘tà muhim ekànligini tà’kidlàgàn.