Tarix 6-sinf

Lotincha sonlar

Me’morchilik va haykaltaroshlik
Rim imperiyasida quri- lish ishlari ayniqsa taraq- qiy etgan edi. Amfiteatr-

lar, sirklar, teatrlar, ibodatxonalar, saroylar, triumfal arklar va ko‘p qavatli uylar barpo etildi. Shaharni baland devorlar o‘rab turardi.
Rim me’morchiligi yunon me’morchiligi- dan imoratlari rang-barangligi va muhtasham-

Rimdagi yo‘l qurilishi

Akveduk qurilishi

Panteon – barcha xudolar ibodatxonasi
(kesimda)
ligi bilan farqlangan. Milodiy I asrda Rim eng yirik va aholisi ko‘p shaharga aylangan. O‘sha kezlarda hatto shunday bir maqol to‘qilgan:
«Barcha yo‘llar Rimga boradi». O‘rmonlar, tog‘lar va botqoqlar orqali yo‘llar o‘tkazilgan. Yo‘llar bilan bir qatorda, Rimda suv o‘tkazish tizimi – suv quvurlari qoldiqlari ham hozirga qadar saqlanib qolgan.
Quvurlar nishablik asosida qurilgan bo‘lib, tog‘dagi buloqlardan suvning o‘zi oqib kelar edi. Suv quvurlarini jarlar, daralar va vodiy- lardan o‘tkazish uchun akveduklar – anhor- larning yuqori qismidan o‘tkazilgan ko‘priklar qurilgan.
Ulkan ko‘priklarni butunlay toshdan qurish qimmatga tushar va uzoq davom etar edi. Rimliklar yangi qurilish materiali bo‘lmish be- tonni ixtiro qilishgan.

Rim tarixchilari:

Kvint Kursiy Ruf


Me’morchilik uslublari. Ustunlar

Qotganidan keyin u toshdan ham mus- tahkam bo‘lib qolgan. Beton ishlatilishi rim- liklarga tez va pishiq inshootlar qurishga im- kon berdi.
Beton ixtiro etilganidan keyin shiftlar gum- baz shaklida ustunlarsiz quriladigan bo‘ldi. Rimdagi Panteon (yunonchada «barcha xu- dolar ibodatxonasi» ma’nosini anglatadi) shu taxlitda qurilgan.
Rimning eng katta amfiteatri bo‘lmish Kolizey o‘tmishdagi ulug‘vorlik namunasi sifatida hozirgacha saqlangan.
Qadimgi Rimda mashhur tarixiy asarlar yaratilgan. Tarixchi Tit Liviy «Rim tarixi»ni yozgan. Plutarx yunon-rim sarkardalari hayo- ti haqida kitob yozib qoldirgan. Kvint Kursiy Ruf «Makedoniyalik Aleksandr tarixi» asarini yaratgan. Mazkur asarlar bizgacha yetib kel- gan.